Problem jest sygnalizowany w interpelacjach poselskich i skargach do RPO. W jednej ze spraw młody człowiek po śmierci ojca od kwietnia 2024 r. pobierał rentę rodzinną. Gdy osiągnął pełnoletność, okazało się, że od świadczenia jest pobierana składka zdrowotna. Jego matka uważa, że przepisy, które na to pozwalają, są niesprawiedliwe i krzywdzące – nie uwzględniają realiów życia młodzieży w żałobie.
Kiedy dziecko ma prawo do renty rodzinnej i jak długo
Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury albo spełniała warunki do jej uzyskania. Chodzi przede wszystkim o owdowiałego małżonka oraz dzieci. Nie tylko dzieci własne zmarłego, ale też dzieci owdowiałego małżonka, dzieci przysposobione lub dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią.
Dziecko może pobierać rentę do ukończenia 25 lat, jeśli się uczy. Do ukończenia 16. roku życia przez dziecko rodzice nie muszą udowadniać, że chodzi ono do szkoły. Potem co roku mają obowiązek przedstawiać w ZUS zaświadczenie ze szkoły dziecka o kontynuowaniu edukacji.
Renta rodzinna: uczeń i student niejednakowo traktowani
Renta rodzinna jest przychodem dziecka i podlega rozliczeniu z podatku. ZUS wypłaca więc kwotę pomniejszoną o zaliczkę na podatek. Ale do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, renta nie jest pomniejszana o składkę zdrowotną, gdyż nie stanowi podstawy wymiaru tej składki. Dzięki temu dziecko dostaje wyższy przelew.
To się zmienia od dnia osiągnięcia pełnoletności – od renty są już wtedy pobierane składki zdrowotne, co zmniejsza otrzymywane dotychczas świadczenie o wysokość tej składki. Nie ma znaczenia, że dziecko kontynuuje naukę lub studiuje.
