Przywileje dla opiekunów niesamodzielnych rodziców - seniorów

Z budżetu państwa mają być opłacane składki na ubezpieczenie społeczne opiekuna zajmującego się niesamodzielnym członkiem rodziny w czasie rocznego, bezpłatnego urlopu. Ich podstawą będzie maksymalnie kwota 1 tys. zł. Takie zmiany w kodeksie pracy wprowadza projekt ustawy o osobach niesamodzielnych. Jego założenia będą dziś prezentowane na Senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej.

Tak jak dziecko

– Chcemy, by sytuacja pracowników opiekujących się sędziwymi, niepełnosprawnymi ludźmi była podobna do sytuacji rodziców opiekujących się dziećmi – tłumaczy senator Mieczysław Augustyn, przewodniczący komisji.

– To dobre rozwiązanie. Teraz pracownikowi przysługuje 14 dni zwolnienia na opiekę nad dorosłym członkiem rodziny. W tym czasie otrzymuje zasiłek. Nieobecność w pracy może zostać wydłużona tylko do miesiąca. Po dłuższej pracodawca może rozwiązać umowę o pracę – zauważa Marcin Zieleniecki, profesor Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. – Pracownicy często stają więc przed dylematem: narazić się na utratę zatrudnienia czy zaniedbać opiekę nad bliskim.

– Orzeczenie o niesamodzielności jest możliwe, gdy trwa ona przynajmniej pół roku. Dopiero później można się starać np. o pobyt w domu pomocy społecznej. To też trwa. W tym czasie opiekunowie pozostają bez wsparcia – mówi senator Augustyn.

Przygotowany w komisji projekt ustawy przewiduje też wprowadzenie do kodeksu pracy możliwości zmniejszenia wymiaru czasu pracy o połowę oraz zakazu pracy w nocy dla opiekunów.

– Państwo nie powinno wkraczać w ten obszar. Utrzymywanie miejsca pracy przez rok jest kosztowne. Udzielanie bezpłatnego urlopu powinno zależeć od woli pracodawcy – uważa Jeremi Mordasewicz, ekspert PKPP Lewiatan. I dodaje, że wprowadzenie przymusu udzielania urlopu na opiekę odbije się na sytuacji kobiet na rynku pracy. Pracodawcy niechętnie będą je zatrudniać, bo to one najczęściej zajmują się niesamodzielnymi członkami rodziny.

Bon na asystenta

Jeśli rodzina zdecyduje się powierzyć opiekę nad osobą niesamodzielną wykwalifikowanemu asystentowi, otrzyma na ten cel bon. W zależności od stopnia niesamodzielności będzie wart 1000 zł, 850 zł albo 650 zł.

– Do systemu orzeczniczego zamiast jednej kategorii – niezdolności do samodzielnej egzystencji – wprowadzone zostałyby trzy stopnie niesamodzielności. Kryterium podziału byłby zakres koniecznej opieki – zapowiada senator. – Pierwszy stopień otrzymywałyby osoby wymagające opieki także w nocy, świadczonej nie mniej niż sześć godzin na dobę. Stopień umiarkowany przewidziany jest dla osób podlegających opiece przez cały dzień, w sumie nie mniej niż cztery godziny. Lekki stopień otrzymywaliby ci, którym trzeba pomagać dwa razy w ciągu doby, ale nie mniej niż półtorej godziny.

Jeśli rodzina sama się zajmuje osobą niesamodzielną, będzie mogła zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej o zwrot kwalifikowanych kosztów opieki do wartości czeku opiekuńczego (np. zakupu materaca czy maści przeciw odleżynowych lub wykupienia usługi mycia leżącego w domu). Czek mógłby pokryć też część kosztów pobytu w domu pomocy społecznej.

– Chcemy, by ustawa weszła w życie w przyszłym roku. Mamy poparcie dla projektu ministra pracy i życzliwość resortu zdrowia – mówi senator Augustyn.

Komisja znalazła środki na sfinansowanie ustawy.  Trzeba jej zdaniem zmienić zasady przyznawania zasiłku pielęgnacyjnego.