Rzadziej pracujemy po godzinach, lecz częściej chorujemy przy biurku

Pogorszenie koniunktury na rynku pracy sprawiło, że częściej niż przed rokiem polscy pracownicy martwią się teraz swoją sytuacją materialną a także sytuacją zawodową – wynika z tegorocznej edycji raport „Łączy nas zdrowie” przygotowanego przez giełdową grupę medyczną enel-med. Raport, który „Rzeczpospolita” opisuje jako pierwsza, podsumowuje wyniki badania opinii publicznej, jakie przeprowadzono na ogólnopolskim panelu Ariadna wśród prawie 1,1 tys. pracujących Polaków.

Wprawdzie głównym zmartwieniem pracowników jest teraz własne zdrowie, którym martwi się 45 proc. badanych (to aż o 11 pkt proc. więcej niż przed rokiem), lecz wzrósł też niepokój o swoją kondycję materialną (z 37 do 41 proc.). Częściej niż w zeszłym roku Polaków martwi też ich sytuacja zawodowa (wzrost z 16 do 21 proc.), w tym przede wszystkim wynagrodzenie.

Więcej zawodowych zmartwień

Brak szans na podwyżkę, albo możliwa obniżka płacy niepokoi ponad czterech na dziesięciu badanych, a z kolei 36 proc. wśród zawodowych zmartwień wskazuje ryzyko utraty pracy. (Dużo częściej niepokoi to pracowników dużych firm niż tych z sektora MŚP). Na trzecim miejscu znalazła się obawa przed wykluczeniem z rynku pracy z powodu poważnej choroby.

– Kwestie zdrowia i pracy są dziś nierozerwalnie powiązane – podkreśla Alina Smolarek, dyrektorka HR w enel-medzie. Zwraca uwagę, że doświadczeni pracownicy coraz częściej martwią się o swoje zdrowie i możliwość dalszego funkcjonowania zawodowego, a także o dopasowanie kompetencyjne do szybko zmieniających się wymagań rynku. Z kolei młodsze pokolenie obawia się zamrożenia wzrostu płac czy wręcz spadku zdolności zarobkowych, także wskutek rozwoju automatyzacji i sztucznej inteligencji.

Zdaniem Krzysztofa Inglota, eksperta rynku pracy i założyciela agencji zatrudnienia Personnel Service, to nic dziwnego, że właśnie pensja stała się dziś jednym z głównych źródeł obaw pracowników. Wrześniowy odczyt „Barometru Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service pokazał, że 42 proc. pracujących Polaków nie otrzymało w tym roku żadnej podwyżki, a kolejne 46 proc. odnotowało wprawdzie wzrost wynagrodzenia, lecz nieprzekraczający 10 proc. (Mógł być to efekt 8,5 proc. podwyżki płacy minimalnej). – Tymczasem wciąż odczuwamy skutki wysokiej inflacji, a niepewność geopolityczna potęguje lęk nie tylko o realną wartość dochodów, lecz także o stabilność zatrudnienia – zaznacza Krzysztof Inglot.

Praca kosztem urlopu

Gorsza koniunktura na rynku pracy, którą potwierdza widoczny w ujęciu rocznym spadek liczby ofert pracy na portalach rekrutacyjnych i większa skala zwolnień pracowników, może wpływać na to, że część z nich przedkłada obowiązki zawodowe nad prawo do wypoczynku a nawet zdrowie.

Jak wynika z raportu enel-medu, tylko 48 proc. pracowników wykorzystuje cały przysługujący im w danym roku urlop wypoczynkowy. Co trzeci przyznał, że nie jest w stanie tego zrobić, a 7 proc. badanych nie korzysta z urlopu w ogóle. Zdaniem ekspertki i konsultantki HR, Adriany Rychter, takie zjawisko nie jest wyłącznie kwestią indywidualnych wyborów, lecz odzwierciedleniem kultury organizacyjnej i jakości przywództwa. Również z jej doświadczenia wynika, że w części firm wykorzystanie całego urlopu wciąż bywa stygmatyzowane. – Pracownik, który planuje pełne 26 dni, postrzegany jest jako mniej obciążony obowiązkami albo mniej zaangażowany. To bardzo niebezpieczny wzorzec, uderzający bezpośrednio w zdrowie psychiczne i fizyczne zespołów – podkreśla Adriana Rychter. Zwraca jednocześnie uwagę, że brak realnego odpoczynku skutkuje narastającym stresem, spadkiem produktywności, a w dłuższej perspektywie także wzrostem absencji zdrowotnej i rotacji, co generuje wysokie koszty biznesowe.

Badanie enel-medu dowodzi, że problemem jest nie tylko podejście do urlopu, ale również do zwolnień chorobowych. Co trzeci ankietowany pracownik (34 proc.) przyznał, że zdarzyło mu się pracować podczas zwolnienia.