Długi staż w oświacie to tylko jeden z warunków otrzymania świadczenia kompensacyjnego

Nauczyciel może uzyskać prawo do takich pieniędzy, jeśli ma za sobą minimum 20 lat wykonywania tego zawodu i odpowiedni wiek. Musi też wcześniej rozwiązać stosunek pracy

Aktualizacja: 14.08.2009 07:30 Publikacja: 14.08.2009 07:00

Długi staż w oświacie to tylko jeden z warunków otrzymania świadczenia kompensacyjnego

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

Podstawą ubiegania się o takie świadczenie jest [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=564DBDC384F8A555C901D55A3D6B9877?id=315409]ustawa z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (DzU nr 97, poz. 800[/link], dalej ustawa). Jej przepisy obowiązują od 1 lipca br.

[srodtytul]Nie dla wszystkich[/srodtytul]

Prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (dalej świadczenie) nie uzyskają wszyscy nauczyciele. Mogą je nabyć jedynie nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w jednostkach oświaty, określonych w art. 2 pkt 1 w zw. z art. 3 ustawy [b]patrz ramka[/b].

Świadczenie przysługuje tylko tym nauczycielom, którzy ostatnio, tj. przed zgłoszeniem wniosku o jego przyznanie, pracowali we wskazanych w ramce jednostkach oświaty. Jeśli z pracy w tych placówkach odeszli już jakiś czas temu, ZUS przyzna świadczenie, pod warunkiem że między ustaniem pracy nauczycielskiej a zgłoszeniem wniosku nie wykonywali innej pracy lub działalności.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Jan rozwiązał stosunek pracy w szkole podstawowej na koniec roku szkolnego 2007/2008. Po ustaniu tego zatrudnienia nie wykonywał już żadnej działalności zarobkowej. W najbliższym czasie zamierza zgłosić wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego.

Niewykonywanie pracy w szkole w okresie poprzedzającym bezpośrednio zgłoszenie wniosku nie przeszkodzi mu w uzyskaniu tego świadczenia.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pani Krystyna po rozwiązaniu stosunku pracy nauczycielskiej 30 czerwca 2008 r. podjęła zatrudnienie w prywatnej firmie szkoleniowej.

W lipcu 2009 r. zgłosiła wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego. ZUS wydał odmowną decyzję, gdyż ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o świadczenie ubezpieczona nie wykonywała pracy nauczycielskiej w placówce oświaty określonej w ustawie.[/ramka]

Świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielom, którzy łącznie spełnili następujące warunki:

- osiągnęli odpowiedni wiek wymagany przez ustawę,

- mają co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 20 lat wykonywania pracy w ustawowo określonych placówkach (patrz ramka) w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć,

- rozwiązali na swój wniosek stosunek pracy.

[srodtytul]Po ukończeniu 55 roku życia[/srodtytul]

Jednym z warunków, które musi spełnić nauczyciel ubiegający się o świadczenie kompensacyjne, jest więc ukończenie określonego wieku. Wiek ten uzależniony jest od roku jego osiągnięcia, bez względu na to, kiedy zainteresowany zgłosi wniosek o przyznanie świadczenia.

W najbliższych latach (2009 – 2014) ustawa przewiduje jednakowy wiek dla kobiet i dla mężczyzn, 55 lat. Kobiety będą mogły uzyskać świadczenie kompensacyjne, jeśli wiek ten ukończą również w latach 2015 – 2024. Po 31 grudnia 2024 r. wiek wymagany od kobiet będzie coraz wyższy, aż do 59 lat w latach 2031 – 2032. Z kolei wiek przewidziany dla mężczyzn będzie stopniowo podwyższany już od 2015 r., aż do 64 lat w latach 2031 – 2032 [b][link=http://]patrz tabela[/link][/b].

[srodtytul]Przynajmniej 30 lat…[/srodtytul]

Drugi warunek przy ubieganiu się o świadczenie to posiadanie co najmniej 30-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Ustalając ten staż, ZUS zalicza wszystkie przebyte przez ubezpieczonego okresy składkowe i nieskładkowe wymienione w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D67CC9DD7C77EEC020410F88935A18FC?id=172511]ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.[/link], dalej ustawa emerytalna). W pierwszej grupie uwzględnia m.in. okresy zatrudnienia, prowadzenia działalności gospodarczej czy też wykonywania umowy-zlecenia. Natomiast jako okresy nieskładkowe traktuje m.in. okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego czy też okresy studiów wyższych. Ustalając staż ubezpieczeniowy, ZUS nie może uwzględnić okresów nieskładkowych w wymiarze przekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych.

W stażu ubezpieczeniowym nie znajdą się okresy rolne wymienione w ustawie emerytalnej, tj. okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospodarstwie przypadające przed dniem objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników z tego tytułu.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Nauczyciel, ubiegający się o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, ma 21 lat składkowych, 9 lat nieskładkowych i 3 lata opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

Ustalając prawo do świadczenia kompensacyjnego, ZUS uwzględni ubezpieczonemu 21 lat składkowych i 7 lat nieskładkowych (1/3 z 21), a nie zaliczy okresu rolnego. Ubezpieczony ma więc tylko 28-letni staż ubezpieczeniowy, który nie uprawnia go do uzyskania świadczenia.[/ramka]

[srodtytul]…w tym 2/3 jako pracownik pedagogiczny[/srodtytul]

Świadczenie przysługuje tylko tym nauczycielom, którzy mają co najmniej 20-letni okres wykonywania pracy nauczycielskiej w wymienionych w ustawie placówkach w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Ustalając ten staż, ZUS nie uwzględnia okresów niewykonywania pracy, za które nauczyciel otrzymał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wliczeniu nie podlegają więc m.in. okresy:

- niezdolności do pracy, za które zostało wypłacone nauczycielowi wynagrodzenie, zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne,

- urlopu dla poratowania zdrowia,

- urlopu szkoleniowego,

- przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się,

- pozostawania w stanie nieczynnym.

Przy ustalaniu 20-letniego stażu pracy nauczycielskiej nie uwzględnia się również okresów urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej.

[ramka][b]Przykład 4[/b]

Pan Bronisław, ubiegający się o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, przez 22 lata pozostawał w stosunku pracy jako nauczyciel w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.

W tym czasie, łącznie przez sześć miesięcy, przebywał na zwolnieniach lekarskich, pobierając wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. Ponadto korzystał z dwuletniego urlopu bezpłatnego. Ustalając prawo do świadczenia, ZUS wyłączy okresy pobierania wynagrodzenia chorobowego oraz urlopu bezpłatnego.

Zatem pan Bronisław nie udowodni wymaganego 20-letniego stażu pracy nauczycielskiej.[/ramka]

[srodtytul]Trzeba zakończyć aktywność zawodową[/srodtytul]

Ostatnim z warunków wymaganych do przyznania świadczenia jest rozwiązanie przez nauczyciela stosunku pracy wykonywanej w jednostkach wymienionych w ustawie. Ustalając, czy warunek ten został spełniony, ZUS stosuje takie same zasady, jak w przypadku przyznawanej dotychczas emerytury bez względu na wiek na podstawie Karty nauczyciela. Oznacza to, że zatrudnienie powinno ustać wskutek wypowiedzenia złożonego przez nauczyciela lub za porozumieniem stron (jeśli wniosek o rozwiązanie stosunku pracy złożył nauczyciel).

Od zasady ustania zatrudnienia z inicjatywy nauczyciela ustawa przewiduje wyjątki. Pierwszy z nich dotyczy rozwiązania stosunku pracy przez dyrektora szkoły z powodu:

- całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły albo

- zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania, które uniemożliwiają dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.

Ponadto świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielowi, którego stosunek pracy wygasł wskutek upływu okresu pozostawania w tzw. stanie nieczynnym (np. z powodu częściowej likwidacji lub zmian organizacyjnych w szkole) lub w razie wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy przed upływem stanu nieczynnego.

Uwaga! Nauczyciel pracujący w kilku szkołach lub w innych placówkach oświaty (nawet w niepełnym wymiarze godzin) musi rozwiązać wszystkie stosunki pracy, w jakich pozostaje, by otrzymać świadczenie. Dotyczy to również nauczyciela, który dodatkowo pracuje poza oświatą.

[b]Przykład 5[/b]

Ubezpieczony zamierzający zgłosić wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego jest zatrudniony w dwóch szkołach jako nauczyciel (w każdej na pół etatu). Oprócz tego ma zawartą umowę o pracę z młodzieżowym klubem sportowym w charakterze trenera. Aby nabyć prawo do świadczenia kompensacyjnego, musi rozwiązać wszystkie stosunki pracy, w jakich pozostaje.

[srodtytul]Wysokość zależy od stanu konta[/srodtytul]

Świadczenie kompensacyjne obliczane jest na podstawie stanu konta ubezpieczonego w ZUS. Kwotę świadczenia otrzymuje się przez podzielenie ustalonej dla tego celu podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według tabeli średniego dalszego trwania życia obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie tego świadczenia (obecnie wynosi ono 247,3 miesiąca). Na podstawę obliczenia emerytury składa się kwota zgromadzonych na koncie składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji, oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Dla nauczyciela będącego członkiem otwartego funduszu emerytalnego składki na ubezpieczenie emerytalne, zewidencjonowane na jego koncie w ZUS, zwiększa się przez pomnożenie przez wskaźnik korygujący 19,52/12,22. W ten sposób zostaje odtworzona pełna składka, która zostałaby zewidencjonowana na tym koncie, gdyby ZUS nie odprowadził części tej składki do OFE.

[ramka][b]Gdzie trzeba pracować, by zyskać uprawnienia[/b]

- publiczne i niepubliczne przedszkola

- szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych

- publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego

- młodzieżowe ośrodki wychowawcze

- młodzieżowe ośrodki socjoterapii

- specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze- specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania

- ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami

- ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku: rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki

- placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania [/ramka]

Podstawą ubiegania się o takie świadczenie jest [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=564DBDC384F8A555C901D55A3D6B9877?id=315409]ustawa z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (DzU nr 97, poz. 800[/link], dalej ustawa). Jej przepisy obowiązują od 1 lipca br.

[srodtytul]Nie dla wszystkich[/srodtytul]

Pozostało 97% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów