To zasadnicza zmiana w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów.
Dziś 4 tysiące złotych zasiłku pogrzebowego należy się rodzinie zmarłego pokrywającej pochówek bliskiej osoby jeśli z wnioskiem o wypłatę świadczenia wystąpi w ciągu 12 miesięcy od daty śmierci osoby pochowanej. Jeśli dotrzymanie rocznego terminu nie było możliwe z powodu późniejszego znalezienia zwłok wygasa po upływie 12 miesięcy od daty sporządzenia aktu zgonu. Dokumentem potwierdzającym tę okoliczność jest zaświadczenie policji lub prokuratury albo odpis zupełny aktu zgonu.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje także pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu.
Proponowane zmiany w art. 81 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej są skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 października 2010 r. (sygn. akt P 25/09) . Trybunał stwierdził niekonstytucyjność art. 81 (w brzmieniu obowiązującym do 21 maja 2009 r.) w zakresie, w jakim nie przewiduje on innego zdarzenia, od którego rozpoczyna się bieg terminu do złożenia wniosku o zasiłek pogrzebowy niż dzień śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Prowadziło to do pozbawienia prawa do świadczenia osób, które z przyczyn od siebie niezależnych pochowały swojego bliskiego po ustawowym terminie (więcej o wyroku TK w artykułach: Nie wolno ograniczać prawa do zasiłku i Trybunał dyscyplinuje ZUS).
Zgodnie z projektowanymi zmianami, o zasiłek pogrzebowy będą mogły wystąpić osoby w okresie od 12 miesięcy od daty pogrzebu zmarłego, które z przyczyn całkowicie od siebie niezależnych dokonały pochówku bliskiego w terminie późniejszym niż 12 miesięcy od daty jego śmierci.
