Coraz więcej cudzoziemców zakłada firmy. „Więcej wpłacają do systemu, niż z niego otrzymują”

Od 2023 roku wyraźnie wzrósł odsetek obcokrajowców prowadzących pozarolniczą działalność. – Bilans ich aktywności dla finansów publicznych wciąż jest dodatni – twierdzą eksperci.

Publikacja: 22.05.2025 04:40

Coraz więcej cudzoziemców zakłada firmy. „Więcej wpłacają do systemu, niż z niego otrzymują”

Foto: PAP/Tomasz Gzell

Najnowsze dane dotyczące przedsiębiorczości są zawarte w raporcie ZUS na temat cudzoziemców w polskim systemie ubezpieczeń społecznych w 2024 roku.

W latach 2018–2022 własną działalność prowadziło ok. 3 proc. obcokrajowców, a w 2024 roku odsetek ten wyniósł już 6,2 proc. Oczywiście w latach 2015–2024 zdecydowanie największą grupę spośród ubezpieczonych cudzoziemców stanowili pracownicy (w grudniu 2024 roku – 57,4 proc.) oraz wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej (36,2 proc.). To jednak wzrost prowadzących działalność jest zauważalny.

ZUS: Ilu cudzoziemców na etacie, zleceniu, własnej działalności? Czy są wypychani na samozatrudnienie?

Czy to oznacza, że cudzoziemcy są coraz bardziej przedsiębiorczy, czy może są wypychani z etatu?

– Trudno mówić, że zawsze chodzi o wypychanie. Czasami to również samodzielna decyzja osoby, która wykonuje działalność zarobkową i chce zmaksymalizować wysokość wypłaty netto. Oczywiście dzieje się to kosztem utraty części uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Jednak to samo dotyczy polskich obywateli, których motywacje są podobne – mówi Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Jak wskazuje ekspert, na podstawie tych danych ciężko zdiagnozować, w ilu przypadkach była to autonomiczna decyzja ubezpieczonego, a w ilu została ona narzucona.

– Trudno też dokładnie określić, jaka część tych działalności to realny biznes – dodaje.

Z danych ZUS wynika też, że firmy znacznie częściej prowadzą cudzoziemcy z krajów UE niż obcokrajowcy spoza Unii (w grudniu 2024 roku odpowiednio 17,3 proc. i 5,8 proc.). Powód?

– Obywatele krajów unijnych znacznie częściej wykonują u nas pracę na stanowiskach specjalistycznych, gdzie zarobki są wysokie, a prowadzenie firmy daje duże możliwości pomniejszenia płaconych podatków i składek. W ich przypadku optymalizacja pod tym kątem jest analogiczna do tej stosowanej przez polskich obywateli. Szybko to się raczej nie zmieni, gdyż cały czas mamy duże dysproporcje w obciążeniach dochodu z umowy o pracę w porównaniu z działalnością gospodarczą – mówi Łukasz Kozłowski.

Czytaj więcej

Fundusz Pracy znowu sfinansuje polityczne obietnice. Miliony na pracowniczy benefit

Rosną wydatki socjalne na świadczenia cudzoziemców. Jest ich więcej, opłacają składki i mają prawo do świadczeń 

Dane pokazują też, że liczba cudzoziemców pobierających zasiłki i świadczenia krótkoterminowe systematycznie rośnie. Nie budzi to jednak niepokoju ekspertów. Nadal środki na ten cel stanowią niewielki odsetek ogółu wydatków na zasiłki i świadczenia krótkoterminowe wypłacane przez ZUS (od 0,5 proc. w 2015 roku do 3,1 proc. w 2024 roku). 

– System ubezpieczeń społecznych działa w taki sposób, że z jednej strony płacimy składki, a z drugiej nabywamy prawa do konkretnych świadczeń. W przypadku osób, które przebywają od pewnego czasu w Polsce, jest rzeczą naturalną, że będą m.in. chorować czy rodzić dzieci i w efekcie pobierać świadczenia z tego tytułu. Te wypłaty są im należne z uwagi na partycypację w systemie. Nie są to świadczenia pomocy społecznej – mówi Łukasz Kozłowski.

Jak wskazuje, bilans obecności obcokrajowców aktywnych zawodowo m.in. dla finansów publicznych jest dodatni.

– W dalszym ciągu więcej wpłacają oni do systemu z tytułu składek i podatków, niż z niego otrzymują. Ma to oczywiście związek z tym, że na dużą skalę migracja zarobkowa do Polski odbywa się od ok. dziesięciu lat i obejmuje w większości ludzi w wieku produkcyjnym, którzy przez długi czas będą jeszcze płacić więcej składek, aniżeli korzystać ze świadczeń – dodaje ekspert FPP.

Udział środków poniesionych na wypłaty dla cudzoziemców w ogóle wydatków na poszczególne świadczenia przedstawia poniższa tabela:

Rodzaj zasiłku/świadczenia  Środki na wypłaty dla cudzoziemców w 2015 r. (w mln zł) Środki na wypłaty dla cudzoziemców w 2024 r. (w mln zł) Udział środków na wypłaty dla cudzoziemców w ogóle wydatków na dane świadczenie w 2015 r. (w proc.) Udział środków na wypłaty dla cudzoziemców w ogóle wydatków na dane świadczenie w 2024 r. (w proc.)
zasiłek chorobowy  41,8  479  0,4 2,6
zasiłek macierzyński  49,6 479 0,7 4,7
zasiłek opiekuńczy  3 46 0,4 2,6
świadczenie rehabilitacyjne 4 52 0,3 1,5

Najnowsze dane dotyczące przedsiębiorczości są zawarte w raporcie ZUS na temat cudzoziemców w polskim systemie ubezpieczeń społecznych w 2024 roku.

W latach 2018–2022 własną działalność prowadziło ok. 3 proc. obcokrajowców, a w 2024 roku odsetek ten wyniósł już 6,2 proc. Oczywiście w latach 2015–2024 zdecydowanie największą grupę spośród ubezpieczonych cudzoziemców stanowili pracownicy (w grudniu 2024 roku – 57,4 proc.) oraz wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej (36,2 proc.). To jednak wzrost prowadzących działalność jest zauważalny.

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Odziedziczyłeś majątek? By dysponować spadkiem, musisz mieć ten dokument
Dobra osobiste
Po błędnej diagnozie nie zdążyła pożegnać się z dzieckiem. Sąd wycenił ból matki
Prawo drogowe
Jakie kary grożą za kierowanie autem bez uprawnień? Trzy scenariusze wydarzeń
Praca, Emerytury i renty
Na tę informację czekają miliony seniorów. Znamy termin wypłaty 14. emerytury
Prawo w Polsce
Wybory prezydenckie 2025. Jak zmienić miejsce głosowania przed drugą turą?