Już ponad 206 tys. cudzoziemców otrzymało Kartę Polaka – wynika z Centralnego Rejestru Przyznanych i Unieważnionych Kart Polaka prowadzonego przez MSZ. To dokument dla cudzoziemców potwierdzający przynależność do narodu polskiego, z którym wiąże się wiele przywilejów. Jej posiadacz otrzymuje bezpłatną roczną wizę krajową, możliwość osiedlenia się w Polsce (na kartę stałego pobytu), podejmowania pracy i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce na takich zasadach jak obywatele polscy. Ma też możliwość kształcenia się i dostępu do opieki zdrowotnej w stanach nagłych, a nawet korzystania z ulgi na kolej. Już po roku otrzymuje polskie obywatelstwo.
Rząd PiS wprowadził jeszcze jedną zachętę – od stycznia 2017 r. beneficjent Karty Polaka osiedlający się w Polsce otrzymuje nową formę pomocy finansowej na pokrycie kosztów związanych z zagospodarowaniem i bieżącym utrzymaniem w pierwszych miesiącach po przyjeździe do RP. To dziewięciomiesięczne świadczenie pieniężne w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, które przyznaje w drodze decyzji wojewoda. W ubiegłym roku na te świadczenia wydano blisko 40 mln zł. Najwięcej, bo ponad 45,5 mln zł, w 2021 r.
Polska wykrywa nadużycia w Kartach Polaka i odbiera je m.in. za posłużenie się fałszywymi dokumentami
Nic dziwnego, że liczba wnioskodawców w ostatnich latach wzrosła. Tylko w tym roku w konsulatach wydano ich ponad 9,2 tys., kolejne – 3,5 tys. przez wojewodę podlaskiego i 1,4 tys. – lubelskiego. W sumie ponad 15 tys. kart.
Z danych MSZ udostępnionych na pytanie „Rzeczpospolitej” wynika, że od początku obowiązywania ustawy do 15 października 2024 r. unieważniono 1830 Kart. Czterem osobom odebrano status z powodu „zachowania uwłaczającego Rzeczypospolitej Polskiej lub Polakom”, kolejne 157 – za posłużenie się nieprawdziwymi dokumentami lub z powodu obronności, bezpieczeństwa, ochrony porządku publicznego albo działania na szkodę suwerenności RP lub uczestniczenie w łamaniu praw człowieka. 145 cudzoziemców zrzekło się Karty Polaka, a w 1524 przypadkach wydano nową Kartę Polaka zawierającą zmienione dane. Aż 7310 kart zostało unieważnionych z mocy prawa – przez nabycie obywatelstwa polskiego albo uzyskania zezwolenia na pobyt stały.
Będą zmiany w przyznawaniu Karty Polaka. Tylko dla osób z polskim pochodzeniem
Łatwość, z jaką przyznaje się polskie obywatelstwo posiadaczom Karty Polaka, chce ograniczyć rząd. „W praktyce uznanie za obywatela polskiego powinno być uzależnione od potwierdzenia, że dany cudzoziemiec jest zintegrowany ze społeczeństwem polskim, w tym wykazuje się odpowiednią znajomością języka polskiego” – czytamy w strategii migracyjnej rządu Donalda Tuska (konkretnych przepisów jeszcze nie ma). Zapowiedziano także przygotowanie zmiany w przepisach, które zlikwidują nadużycia w procesie repatriacji i przyznawania Karty Polaka, w szczególności polegające na posługiwaniu się przez wnioskodawców sfałszowanymi dokumentami na potwierdzenie pochodzenia polskiego. Zniesione ma być kryterium aktywności w organizacjach polonijnych.
