Konflikt Zełenskiego z Załużnym? Zmęczenie wojną rodzi kłótnię wewnątrz Ukrainy

- Stosunki pomiędzy prezydentem Wołodymyrem Zełenskim i jego głównodowodzącym Wałerijem Załużnym są uważane za fatalne – napisał ostatnio "The Economist". Brytyjski tygodnik powołał się na niepublikowane (wewnętrzne) sondaże znad Dniepru, z których wynika, że zaufanie do prezydenta podkopały m.in. afery korupcyjne. W listopadzie wynosiło ono zaledwie 32 proc. Tymczasem gen. Załużny cieszy się ponad 70 proc. zaufaniem rodaków. Czy rzeczywiście pomiędzy dowódcą armii a prezydentem zaatakowanego przez Rosję kraju doszło do poważnego konfliktu?

"Generał Załużny na prezydenta"

Nasi rozmówcy w Kijowie twierdzą, że są to już więcej niż spekulacje i mówią, że punktem zwrotnym był opublikowany na początku listopada przez dowódcę armii artykuł (w "The Economist"), w którym przyznał, że sytuacja na froncie utknęła w ślepym zaułku. - Jeżeli wojskowy postanowił zajmować się polityką, to jego prawo, ale wtedy powinien iść do polityki, i wtedy nie może zajmować się wojną – mówił kilka tygodni później w rozmowie z "The Sun" Zełenski.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Bloomberg: Dlaczego Zełenski nie podpisuje ustawy o mobilizacji?

Nowy plan mobilizacji Ukraińców do walk na froncie leży od czerwca na biurku Władimira Zełenskieg...

- Zmęczenie wojną i trudna sytuacja na froncie sprawiły, że jesienią pojawiła się krytyka pod adresem prezydenta. W tym samym czasie fani Załużnego zaczęli pisać w sieciach społecznościowych, że to on powinien być prezydentem. Tezy te podgrzewali też niektórzy deputowani z partii opozycyjnych, ale wykorzystała to także Rosja, która chciała doprowadzić do konfliktu prezydenta i generała. A wszystko to działo się w związku z pogłoskami o przyszłorocznych wyborach prezydenckich (miałyby się odbyć wiosną 2024 roku, ale uniemożliwia to stan wojenny - red.). – mówi „Rzeczpospolitej” Wołodymyr Fesenko, znany kijowski politolog. - Teza o tym, że Załużny może być alternatywą dla Zełenskiego była mocno promowana. W biurze Zełenskiego zareagowano na to bardzo krytycznie. I później pojawił się jeszcze artykuł Załużnego w "The Economist", co wywołało niezadowolenie prezydenta i jego otoczenia – dodaje.

Czy dymisja dowódcy armii w czasie wojny jest możliwa?

Związany całe życie z wojskiem dowódca armii ukraińskiej nigdy nie demonstrował żadnych ambicji politycznych. Nie jest też tak publiczną osobą nad Dnieprem jak Zełenski czy często udzielający się w mediach szef wywiadu Kyryło Budanow. - Mówią, że jest skupiony wyłącznie na sprawach wojskowych, ale nie brakuje ludzi, którzy próbują wciągnąć go do świata polityki – twierdzi Fesenko.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Dziwna śmierć adiutanta dowódcy ukraińskiej armii

Świętował urodziny i zginął we własnym domu podczas rozpakowywania prezentów. W Kijowie przekonuj...

Znaleźli się też krytycy generała i po raz pierwszy od początku wojny został on zaatakowany w Radzie Najwyższej. Deputowana Mariana Bezugla z prezydenckiej partii Sługa Narodu oskarżyła Załużnego o „brak planu na 2024 rok” i zarzucała mu m.in. to, że nieprzygotowanych żołnierzy angażuje się do działań szturmowych na froncie. - Pikanterii tej sytuacji dodaje fakt, że Bezugla zasiada w parlamentarnej komisji ds. bezpieczeństwa, obrony i wywiadu. Stoi na czele podkomisji ds. wdrażania wartości i standardów NATO.

- Ta dyskusja była niepubliczna, ale napięcia rosły i teraz sytuacja jest taka, że wojskowe kierownictwo nie może przedstawić żadnego pomysłu na 2024 rok, a wszystkie ich propozycje co do mobilizacji sprowadzają się do tego, że potrzeba więcej ludzi, bez propozycji zmian systemu sił zbrojnych. Takie przywództwo powinno odejść – napisała deputowana na swojej stronie na Facebooku, gdzie od kilku dni atakuje generała Załużnego.

Czy dymisja dowódcy armii w czasie wojny jest w ogóle możliwa? - Teoretycznie to jest możliwe. Prezydent ma do tego prawo, bo jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Ale taka decyzja byłaby ryzykowna, bo Załużny cieszy się dużą popularnością zarówno w armii, jak i w społeczeństwie. Rozpoczęłaby się konfrontacja wewnętrzna. Prezydent tym samym wepchnąłby Załużnego do polityki i sztucznie stworzyłby sobie konkurenta – mówi Fesenko.

"Panuje zmęczenie i nerwowość"

Wygląda na to, że politycy ukraińscy, którzy przez pierwsze miesiące wojny unikali wzajemnej krytyki, wracają do konfrontacji. W piątek z Ukrainy nie został wypuszczony lider opozycyjnej partii Europejska Solidarność i były prezydent Petro Poroszenko, który miał zaplanowane spotkania w polskim Sejmie i Kongresie USA. W Stanach Zjednoczonych, jak twierdził, miał rozmawiać o przedłużeniu pomocy finansowej dla Ukrainy. Były prezydent miał pozwolenie na wyjazd podpisane przez przewodniczącego Rady Najwyższej, ale na granicy dowiedział się, że zostało skasowane. Powód? Służba Bezpieczeństwa Ukrainy oświadczyła, że Poroszenko miał się spotykać z premierem Węgier Viktorem Orbanem i to spotkanie jakoby „Rosja miała wykorzystać w swoich informacyjno-psychologicznych operacjach przeciwko Ukrainie”.

Czytaj więcej

Polityka

Były prezydent Ukrainy zablokowany na granicy z Polską. Petro Poroszenko nie mógł wyjechać z kraju

Były prezydent Ukrainy Petro Poroszenko oświadczył, że uniemożliwiono mu opuszczenie kraju i ocen...