Programy systemowe są integralną częścią zestawu komputerowego, bez której nie ma możliwości użytkowania komputera. W konsekwencji wartość tego oprogramowania podnosi wartość początkową komputera. Jeżeli chodzi o programy użytkowe, to każdy z osobna jest wartością niematerialną i prawną. Mowa tu np. o programach finansowo-księgowych czy innych, wspomagających pracę biurową.
Wartością początkową programów komputerowych – podobnie jak w przypadku środków trwałych – jest cena nabycia wraz z kosztami bezpośrednio związanymi z zakupem (koszty instalacji oraz uruchomienia), a także część naliczonego VAT, który nie podlega odliczeniu, różnice kursowe etc. Od wartości początkowej dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych zgodnie z art. 32 uor w drodze systematycznego, planowego rozłożenia wartości oprogramowania na ustalony okres amortyzacji. Mając na uwadze ujęcie podatkowe, tj. art. 16m ustawy o CIT, odpisy amortyzacyjne od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich rozlicza się nie krócej niż przez 24 miesiące.
Organy nie mają jednego zdania
Wartość początkową programu komputerowego podnoszą koszty związane z wdrożeniem, które muszą zostać poniesione, aby program był w pełni sprawny. Natomiast wydatki na szkolenie pracowników dotyczące obsługi danego oprogramowania to bieżące koszty podstawowej działalności jednostki. Podnoszenie umiejętności i kwalifikacji pracownika nie stanowi wartości dodanej programu.
Organy skarbowe w tej kwestii nie są jednak zgodne. Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 12 września 2013 r. (IPTPB3/423-222/13-2/MF) uznała, że wydatki poniesione na zakup oprogramowania oraz wszelkie usługi wdrożeniowe poniesione do dnia oddania programu do użytkowania (tj. koszty związane z dojazdem i noclegiem dostawcy licencji, opieką eksploatacyjną i upgradeową) są czynnościami wynikającymi z wdrożenia i uruchomienia oprogramowania, dzięki czemu firma będzie mogła korzystać z zakupionej licencji. Tymczasem wydatki związane ze szkoleniem służą podnoszeniu kwalifikacji pracowników, którzy będą użytkować nabyte oprogramowanie. Koszty szkolenia nie podwyższają więc wartości początkowej.
Innego zdania była Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 30 grudnia 2014 r. (IBPBI/1/415- 1180/14/KB), w której stwierdziła, że poniesione wydatki wynikające z nabycia sprzętu, systemu, usług wdrożeniowych, szkoleń pracowniczych oraz asysty technicznej należy zaliczyć do wartości początkowej licencji – jeżeli zostały one poniesione przed oddaniem do użytkowania. Organ uznał, że wydatki te są niezbędne do użytkowania systemu. Natomiast jeżeli spółka poniosłaby koszty na szkolenia z obsługi systemu i asysty technicznej już po przyjęciu licencji w ewidencji majątku spółki, to wydatki te nie będą podstawą do podwyższenia wartości początkowej.
W zależności od przychodów
Warto zwrócić uwagę na istotne zapisy art. 16g ust. 14 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli umowa licencyjna albo umowa o przeniesienie innych praw majątkowych wykazuje wynagrodzenie, które jest uzależnione od wysokości przychodów z licencji bądź praw majątkowych, to tej części wynagrodzenia nie ujmuje się przy ustalaniu wartości początkowej.
