Sprzedaż odziedziczonej nieruchomości – kiedy nie zapłacimy PIT

Zgodnie z regulacjami ustawy o PIT, opodatkowany jest między innymi dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, o ile nastąpiła przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie sprzedawanej nieruchomości. Oczywiście, warunek ten nie dotyczy sprzedaży w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.

Publikacja: 13.06.2014 17:30

Sprzedaż odziedziczonej nieruchomości – kiedy nie zapłacimy PIT

Foto: www.sxc.hu

Red

Od stycznia 2009 roku wprowadzono zwolnienie w podatku dochodowym od osób fizycznych, tzw. ulgę mieszkaniową, likwidując jednocześnie dotychczas obowiązującą tzw. ulgę meldunkową. Nowe regulacje dotyczą nieruchomości nabytych od dnia 1 stycznia 2009 roku. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości pomniejszyć można o wskazane w ustawie koszty uzyskania przychodu, to jest koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości.

Istnieje również możliwość podwyższania poniesionych kosztów nabycia lub wytworzenia, w okresie począwszy od roku następnego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych nieruchomości do roku poprzedzającego rok, w którym następuje ich zbycie, o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanego przez Prezesa GUS.

Ulga mieszkaniowa

Zgodnie z dość zawiłą regulacją art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT, zwalnia się od podatku dochodowego dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Przykładowo: przychód z odpłatnego zbycia: 200.000 zł, koszty uzyskania przychodu: 150.000 zł, dochód: 50.000 zł, wydatki na cele mieszkaniowe: 180.000 zł, sposób obliczenia dochodu podlegającego zwolnieniu: 50.000 zł*180.000 zł:200.000 zł= 45.000 zł dochód podlegający opodatkowaniu: 50.000 zł – 45.000 zł = 5.000 zł podatek: 5.000 zł x 19% = 950 zł

Jeżeli więc cały przychód z odpłatnego zbycia w całości zostanie przeznaczony w ciągu dwóch lat na własne cele mieszkaniowe, uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych. W innym przypadku powstanie obowiązek odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego. Do końca kwietnia roku następującego po roku, w którym dokonano sprzedaży, należy złożyć zeznanie PT-39, w którym wykazać trzeba dochód osiągnięty na transakcji oraz kwotę dochodu korzystającą ze zwolnienia. Za wydatki na własne cele mieszkaniowe uważa się m.in.zakup budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem czy też na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego. Jeżeli jednak w ciągu dwóch lat od końca roku, w którym dokonano zbycia nieruchomości, zadeklarowany dochód nie zostanie wydatkowany na wskazane powyżej cele mieszkaniowe, konieczne będzie złożenie odpowiedniej korekty zeznania oraz wpłata zaległości wraz z odsetkami.

W takich przypadkach warto jednak sprawdzić, czy aby na pewno sprzedaż nieruchomości nastąpiła przed upływem pięciu lat licząc od końca roku, w którym dokonano ich nabycia.Negatywna odpowiedź na tak zadane pytanie sprawia, że sprzedaż takiej nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu.

Nabycie spadku a nabycie nieruchomości

W przypadku nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku przedmiotem sporu między organami podatkowymi  a podatnikami, jest moment faktycznego nabycia danej nieruchomości lub prawa majątkowego pod tym tytułem. Organy rozróżniają dwa momenty determinujące nabycie nieruchomości w drodze spadkobrania – w dniu nabycia spadku (czyli jego otwarcia) oraz w momencie dokonania działu spadku (o ile miał miejsce). Organy uznają bowiem, data postanowienia o dziale spadku uznana powinna być za datę nabycia nieruchomości (ewentualnie udziału w nieruchomości w wysokości ponad przypadającą na danego spadkobiorcę). Taka interpretacja sprawia, że upływ pięcioletniego okresu od daty nabycia nieruchomości, skutkujący wyłączeniem spod opodatkowania danej transakcji, liczony jest nie od końca roku, w którym nastąpiło otwarcie spadku, lecz w którym uprawomocniło się postanowienie o dziale spadku.

Przykład:

Córka wraz z matką odziedziczyły po zmarłym w 2005 roku ojcu po ½ udziału w domu wolnostojącym oraz w mieszkaniu. W roku 2010 uprawomocniło się postanowienie o dziale spadku, na podstawie którego córka nabyła na własność dom wolnostojący, dodatkowo zobowiązana została wypłacić matce 100.000 złotych. W 2011 roku córka sprzedała dom za cenę 500.000 złotych. Następnie, rok później, kupiła mieszkanie za cenę 200.000 złotych.

Wariant 1

Organy podatkowe mogą uznać, że do kalkulacji dochodów podlegającego opodatkowaniu przyjąć należy całą kwotę przychodu z tytułu sprzedaży domu.

Przychód: 500.000 zł;

Koszty uzyskania przychodu: 100.000 zł;

Dochód: 400.000 zł;

Wydatki na cele mieszkaniowe: 200.000 zł;

Dochód korzystający ze zwolnienia: 400.000 zł x 200.000 zł : 500.000 zł= 160.000 zł

Dochód do opodatkowania: 240.000 zł

Podatek: 45.600zł.

Wariant 2

Część organów podatkowych stoi na stanowisku, iż w takim przypadku, przychód z transakcji powinien odpowiadać części w nabytym spadku, która przewyższała udział należny spadkobiercy (w naszym przykładzie ½)

Przychód: 250.000 zł;

Koszty uzyskania przychodu: 100.000 zł;

Dochód: 150.000 zł;

Wydatki na cele mieszkaniowe: 200.000 zł;

Dochód korzystający ze zwolnienia: 150.000 zł x 200.000 zł : 250.000 zł = 120.000 zł

Dochód do opodatkowania: 30.000 zł

Podatek: 5.700zł.

Powyżej przedstawione stanowisko organów podatkowych nie jest akceptowane w orzeczeniach sądów administracyjnych. Przykładowo, WSA we Wrocławiu w orzeczeniu z dnia 12 grudnia 2013 roku, sygn. akt I SA/Wr 1767/13,przyjął iż: „(...) o dacie nabycia nieruchomości wchodzącej w skład spadku decyduje data otwarcia spadku, a nie data zniesienia przez spadkobierców współwłasności majątku spadkowego w drodze działu spadku." Również Wojewódzki SądAdministracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 18 października 2012 roku, sygn. akt I SA/Po 553/12, stanął na stanowisku, iż dział spadku jest czynnością wtórną do nabycia spadku – bez nabycia spadku nie można dokonać jego podziału. W związku z czym cały przychód uzyskany ze sprzedaży części nieruchomości otrzymanej w wyniku działu spadku nie podlega opodatkowaniu(oczywiście w przypadku gdy sprzedaż części nieruchomości nastąpiła później niż pięć lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarciespadku). W odniesieniu do analizowanej kwestii napotkać można niestety także i na niekorzystne dla podatników orzeczenia sądów administracyjnych I instancji. Przykładowo, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 20 sierpnia 2012 roku (sygn. akt I SA/Bk 123/12) uznał, iż podatnik, który przed upływem 5-letniego terminu od daty nabycia nieruchomości w wyniku działu spadku, dokona jej zbycia, będzie zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu owej transakcji (orzeczenie nieprawomocne). Niemniej, przeważająca liczba orzeczeń wskazuje jednak, że w przypadku nabycia spadku a następnie zmiany udziałów poprzez dokonanie działu spadku, datą nabycia nieruchomości będzie tylko i wyłączenie data otwarcia spadku.

Jeżeli więc sprzedając otrzymaną w wyniku działu spadku nieruchomość, opierając się na interpretacjach organów skarbowych, podatnik zapłacił określoną kwotę podatku, może dochodzić jej zwrotu w ramach postępowania nadpłatowego.

Renata Dudek, konsultant podatkowy w EOL Kancelaria Doradztwa Podatkowego

Daniel Więckowski, doradca podatkowy w tej Kancelarii.

www.eol.com.pl

Od stycznia 2009 roku wprowadzono zwolnienie w podatku dochodowym od osób fizycznych, tzw. ulgę mieszkaniową, likwidując jednocześnie dotychczas obowiązującą tzw. ulgę meldunkową. Nowe regulacje dotyczą nieruchomości nabytych od dnia 1 stycznia 2009 roku. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości pomniejszyć można o wskazane w ustawie koszty uzyskania przychodu, to jest koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości.

Pozostało jeszcze 94% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Nowa funkcja w mObywatelu. Przyda się na starość
Prawo drogowe
Trudniej będzie zdać egzamin na prawo jazdy. Wchodzi w życie "prawo Klimczaka"
Praca, Emerytury i renty
Część seniorów dostanie w lipcu dwa przelewy. Zasady wypłaty renty wdowiej
Zawody prawnicze
Ranking kancelarii prawniczych 2025. Znamy zwycięzców
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Prawo w Polsce
Głosy Trzaskowskiego przypisane Nawrockiemu. „To nie jest jakaś wielka tragedia"