Decyzji rzecznika dyscyplinarnego nie można podważyć

O wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec nauczyciela każdy może wnosić do wojewody. Wie o tym jednak bardzo niewielu rodziców.

Ukryte prawa

– Na stronach internetowych urzędów wojewódzkich czy kuratoriów trudno znaleźć informacje na ten temat – mówi Małgorzata Bronowicz, mama trójki dzieci w wieku szkolnym.

W efekcie spraw prowadzonych przez rzeczników dyscyplinarnych jest niewiele. Z naszych danych wynika, że od 2010 r. wojewodowie przekazali im do rozpatrzenia nieco ponad 400 wniosków.

Jeśli rodzic wniesie skargę na nauczyciela, a nie wniosek o wszczęcie postępowania, nie musi ona trafić do rzecznika dyscyplinarnego. Od ubiegłego roku Kuratorium Oświaty w Rzeszowie skierowało do niego tylko cztery ze 106 badanych spraw. Skargi są bowiem rozpatrywane w innym trybie niż wnioski.

– Moją skargę wojewoda skierował do rzecznika dopiero po dwóch miesiącach na skutek osobistej interwencji – mówi Witold Szwajkowski, ojciec Alana, który wygrał w sądzie sprawę za naruszenie jego dóbr osobistych przez nauczycieli.

Z chwilą wszczęcia postępowania wyjaśniającego stroną w sprawie staje się obwiniony nauczyciel i rzecznik.

Gdy rzecznik uzna, że nauczyciel uchybił godności zawodu lub obowiązkom nauczyciela, kieruje sprawę do komisji dyscyplinarnej. Jeśli nie, umarza postępowanie, o czym informuje jedynie obwinionego, jego dyrektora szkoły i ewentualnie organ prowadzący placówkę.

– Ani rodzic, ani inne osoby, które podważyły zachowanie nauczyciela, nie dowiadują się o rozstrzygnięciu, nie mogą go także zaskarżyć – podkreśla Szwajkowski. Jego skarga na osoby, które rok później sąd uznał za winne, została umorzona.

Marek Michalak, rzecznik praw dziecka, uważa, że rodzice powinni mieć uprawnienia strony w sprawach dotyczących naruszenia praw ich dziecka, w tym prawo do wnoszenia odwołań i informacji o wynikach postępowania. Prawa do odwołania nie ma też obwiniony nauczyciel.

– Tymczasem często jest on zainteresowany przeprowadzeniem pełnego postępowania dyscyplinarnego – mówi Piotr Kubaszewski z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Uczniowie bez ochrony

Jeśli sprawa trafi już do komisji dyscyplinarnej, to podczas rozprawy są przesłuchiwani świadkowie, w tym uczniowie. Uczestniczący w posiedzeniu nauczyciel i jego obrońca mogą zadawać im pytania.

– Na młode osoby działa silny stres, który może wpłynąć na ich psychikę i treść zeznań – mówi Maciej Osuch, społeczny rzecznik praw ucznia.

Zdaniem RPD dowodem w sprawie powinno być odczytanie zeznań ucznia wcześniej spisanych w obecności opiekuna prawnego.

Komisja dyscyplinarna może ukarać nauczyciela naganą, ale również usunąć go z zawodu. – Tak ważna z punktu zawodowego decyzja zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu powinna podlegać kontroli sądowej – uważa Piotr Kubaszewski.

MEN mimo tylu zastrzeżeń wycofał się z prac nad zmianą postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki j.ojczyk@rp.pl

Zasady karania przez kolegów

Nauczyciel podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej m.in. za uchybienie godności zawodu, nierzetelne realizowanie zadań dydaktycznych i wychowawczych, niewspieranie ucznia w jego rozwoju, kształcenie godzące w szacunek dla człowieka. O tym, czy skarga na nauczyciela kwalifikuje się do przekazania rzecznikowi dyscyplinarnemu, decyduje wojewoda lub kurator. Rzecznik po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego może sprawę umorzyć lub przekazać do komisji dyscyplinarnej. Na pierwszym niejawnym posiedzeniu może ona wszcząć postępowanie lub odmówić jego wszczęcia. Komisja może ukarać m.in. naganą, zwolnieniem z pracy lub wydaleniem z zawodu. Jej orzeczeń nie podaje się do publicznej wiadomości.

Zobacz więcej w serwisie:

Sfera budżetowa

»

Nauczyciele

Samorząd