Rekompensata dla kontrahenta nie jest kosztem

[b]Tak wynika z wyroku WSA w Warszawie z 5 lutego 2010 r. (III SA/Wa 1759/09).[/b]

Spółka złożyła wniosek o interpretację przepisów podatkowych, w którym pytała o opodatkowanie VAT i PCC planowanej transakcji sprzedaży nieruchomości. Ostatecznie zawarła tę umowę przed uzyskaniem stanowiska organów podatkowych opodatkowując sprzedaż VAT.

Dodatkowo podpisała z kontrahentem odrębną umowę, w której zobowiązała się do zapłacenia rekompensaty za poniesione przez nabywcę obciążenia związane z pozyskaniem kapitału.

Z dodatkowego porozumienia wynikało, że rekompensata, określona przez strony jako kara umowna, zostanie wypłacona nabywcy, jeśli okaże się, że transakcja jednak nie podlega VAT bądź jest z niego zwolniona, co potwierdziły otrzymane interpretacje.

Spółka zwróciła się do organów podatkowych o kolejną interpretację, w której pytała, czy może zaliczyć rekompensatę do kosztów uzyskania przychodów.

Twierdziła, że nie ma ku temu przeszkód, bo wydatek ten nie jest wymieniony w art. 16 ust. 1 pkt 22 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link], wskazującym, w jakich sytuacjach kary umowne są wyłączone z katalogu kosztów uzyskania przychodów.

Organ podatkowy uznał, że w tym wypadku poniesienie kary umownej nie było spowodowane racjonalnym dążeniem do osiągnięcia przychodu czy zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Nie został zatem spełniony podstawowy warunek kwalifikacji wydatku do kosztów podatkowych.

WSA przychylił się do tego stanowiska, oddalając skargę. Zaznaczył, że spółka nie wykazała, czy ewentualny brak umowy dotyczącej rekompensaty mógł powodować odstąpienie kontrahenta od nabycia nieruchomości. W opinii sądu, biorąc pod uwagę wielomilionową wartość transakcji, poczynione kroki wskazują na próbę obejścia przepisów w celu zmiany faktycznej ceny sprzedaży.

[i]Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Patryk Włodarski, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro we Wrocławiu):[/b]

Dodatkowe porozumienia między nabywcą a zbywcą co do następstw uznania transakcji sprzedaży nieruchomości za podlegającą lub zwolnioną z VAT są powszechną praktyką po zmianie przepisów dotyczących opodatkowania tym podatkiem obrotu nieruchomościami.

Z reguły strony postanawiają, że w razie uzyskania interpretacji organów podatkowych, dotyczącej kwalifikacji transakcji dla celów VAT i PCC, zbywca zwróci nabywcy nienależnie zapłaconą kwotę VAT, jeżeli transakcja zostanie ostatecznie uznana za zwolnioną z opodatkowania.

Można wnosić, że w tej sprawie strony uzgodniły, że zbywca poniesie ekonomiczny ciężar obsługi finansowania należności w części dotyczącej VAT, która została na jego rzecz uiszczona.

Najprawdopodobniej nabywca, aby zapłacić zbywcy należność za kupowaną nieruchomość (przynajmniej w części dotyczącej VAT), musiał sięgnąć po kredyt bankowy, co wiązało się dla niego z wydatkami w postaci odsetek i prowizji.

Patrząc z takiej perspektywy na porozumienie zawarte przez strony transakcji, wydaje się, że wydatek w postaci rekompensaty kosztów finansowania obsługi nienależnej płatności mógłby być kosztem uzyskania przychodów zbywcy, jeżeli został przez niego poniesiony.

Na płaszczyźnie ekonomicznej raczej nie budzi wątpliwości związek takiego wydatku z przychodami podatnika, w sytuacji gdy jest to warunek niezbędny, aby do transakcji w ogóle doszło.

Nie budzi wątpliwości również spełnienie innych przesłanek, koniecznych do uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.