Kara tylko wtedy, gdy pozwala na to przepis

Nie jest dopuszczalne karanie karą porządkową innych zachowań niż określone w ustawie

Aktualizacja: 25.02.2010 03:25 Publikacja: 25.02.2010 02:00

Kara tylko wtedy, gdy pozwala na to przepis

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek JD Jerzy Dudek

[b]Wynika tak z wyroku WSA w Białymstoku z 16 grudnia 2009 r. (I SA/Bk 493/09).[/b]

Naczelnik urzędu celnego nałożył na kontrolowaną firmę karę porządkową za nieokazanie przedmiotu oględzin, ksiąg podatkowych i dokumentów źródłowych. Nie godząc się z takim rozstrzygnięciem, spółka wniosła skargę do sądu.

Rozpoznając ją, skład orzekający wskazał jako podstawę prawną art. 262 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?n=1&id=176376&wid=328885]ordynacji podatkowej[/link], twierdząc, że odmowa przedłożenia dokumentów mieści się w treści pkt 2. Przepis ten ma na celu zdyscyplinowanie uczestników postępowania podatkowego, aby przebiegało ono sprawnie i kończyło się konkretnym rozstrzygnięciem w przewidzianym prawem terminie.

Zakres przedmiotowy stosowania pieniężnych kar porządkowych jest określony szczegółowo i jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że nie jest dopuszczalne karanie karą porządkową innych zachowań.

W opinii sądu [b]organ podatkowy nie miał jakichkolwiek podstaw do nałożenia kary porządkowej za nieokazanie przedmiotu oględzin. W drodze oględzin tej dokumentacji organ nie mógłby dokonać ustaleń co do treści zawartych w tych dokumentach. Dowód z dokumentu należy bowiem odróżnić od dowodu z oględzin dokumentu.[/b]

Sąd zauważył również, że karę porządkową można wymierzyć także w związku z bezzasadną odmową udziału w innej czynności. Jednakże w jego opinii odmowa przedłożenia przez stronę postępowania dokumentacji nie stanowi odmowy udziału w innej czynności w rozumieniu art. 262 § 1 pkt 1 z racji tego, iż akcentuje się w nim odmowę osobistego udziału w określonej czynności osoby wezwanej.

Z treści art. 155 § 1 wynika, że organ może wezwać do dokonania określonej czynności. Gdyby zatem art. 262 § 1 pkt 2 przewidywał możliwość nałożenia kary porządkowej w związku z niedokonaniem określonej czynności, której obowiązek realizacji nałożono na osobę wzywaną, istniałaby podstawa do nałożenia kary porządkowej także w sytuacji odmowy przedłożenia ksiąg podatkowych.

Co prawda, kontrolujący, w zakresie objętym upoważnieniem, są uprawnieni do żądania udostępnienia akt i ksiąg oraz wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli. Nie zmienia to jednak faktu, że sankcją objęte są wyłącznie działania i zaniechania przewidziane w art. 262.

W efekcie sąd uznał za trafny zarzut naruszenia art. 262 § 1 pkt 2 i zdecydował o uchyleniu zaskarżonego postanowienia.