[b]Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 15 maja 2009 r. podjętej w składzie całej Izby Cywilnej w odpowiedzi na pytanie prawne rzecznika ubezpieczonych (sygn. III CZP 140/08)[/b].

SN w składzie siedmiu sędziów, do którego pytanie to trafiło, zadecydował o przedstawieniu go pod rozwagę wszystkich sędziów Izby Cywilnej. Powodem wystąpienia przez rzecznika do SN była niejednolita praktyka firm ubezpieczeniowych wynikła z rozbieżności w orzecznictwie sądowym, zwłaszcza sądów niższych instancji.

Z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych firmy te zobligowane są, na podstawie art. 446 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=12F18B28C0A22B486AE1EBB7E4C221F0?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], zwracać m.in. koszty pogrzebu ofiar wypadków temu, kto je poniósł. Jednocześnie z reguły osobie tej, jako członkowi rodziny ofiary, przysługuje zasiłek pogrzebowy przewidziany w art. 77 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B6F4872B088B2A1D825313B4B709B9AA?id=172511]ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych[/link]. Jest on równy dwukrotności przeciętnego wynagrodzenia.

[b]Niektóre firmy ubezpieczeniowe pomniejszały kwoty należne z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu o zasiłek pogrzebowy[/b]. W uzasadnieniu pytania prawnego rzecznik wskazał kilka dość już starych orzeczeń (z 1973 r., 1975 r., 1980 r.), w których SN przyjął, że jeśli osoba domagająca się na podstawie art. 446 § 1 k.c. zwrotu kosztów pogrzebu otrzymała zasiłek pogrzebowy, to nie może domagać się ich zwrotu w takiej części, w jakiej koszty te zostały pokryte zasiłkiem. W tym bowiem zakresie szkoda jest już naprawiona.

Skład całej Izby Cywilnej potwierdził jednak słuszność tych orzeczeń (z lat 1980 – 1981), w których SN uznał, że uprawnienia do zasiłku pogrzebowego z ubezpieczenia społecznego oraz prawo do zwrotu kosztów pogrzebu z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku, a także z ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW), są od siebie niezależne. Za takim też stanowiskiem opowiedział się w uzasadnieniu pytania prawnego rzecznik ubezpieczonych. Za jego słusznością przemawiają m.in. odmienne cele świadczenia opartego na art. 446 § 1 k.c. i zasiłku pogrzebowego przewidzianego w art. 77 ustawy o rentach i emeryturach z FUS. [b]Pierwsze ma na celu naprawienie szkody, a zasiłek pogrzebowy – zaspokojenie potrzeb socjalnych i pomoc w trudnej sytuacji życiowej[/b].