Premie pieniężne nie są wynagrodzeniem za usługę

Wiąże się bowiem z wykonaniem czynności będących elementem dostawy towarów. Nie można opodatkować dwa razy tej samej czynności, jako dostawy towaru i jako świadczenia usług.

[b]Tak orzekł NSA 11 czerwca 2010 r. (I FSK 968/09).[/b]

We wniosku o interpretację przepisów spółka wskazała, że w związku z zakupami u unijnego kontrahenta otrzymuje od niego premie pieniężne. Zasady przyznawania premii określa kontrahent w zależności od poziomu zakupów, po osiągnięciu określonego ich pułapu. Przyznana premia nie odnosi się do konkretnych dostaw, ale do wszystkich zrealizowanych w określonym czasie.

Spółka pytała, jakie skutki w VAT rodzi wypłata takiej premii. W jej ocenie premia nie jest wynagrodzeniem za świadczenie usług, a zatem nie podlega VAT.

Organ podatkowy nie podzielił tego stanowiska. Stwierdził, że gdy premie pieniężne wypłacane są z tytułu zakupu określonej ilości towarów i nie wiążą się z żadną konkretną dostawą, należy uznać, że związane są z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem dochodzi do świadczenia przez nabywcę otrzymującego taką premię usług, które podlegają VAT na zasadach ogólnych.

WSA w Gliwicach uchylił zaskarżoną interpretację. Sąd zwrócił uwagę na definicję usługi w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawie o VAT[/link], która zakłada, że strony udzielają sobie wzajemnych świadczeń. Wypłata premii wiąże się w istocie z wykonaniem określonych czynności będących elementem dostawy towarów, jednak niezrealizowanie przez nabywcę oznaczonego pułapu obrotów nie jest obwarowane żadną sankcją czy jakąkolwiek odpowiedzialnością. Wypłata premii nie może być zatem uznana za wynagrodzenie za świadczenie usług.

Organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną, jednak NSA w pełni zgodził się z rozstrzygnięciem sądu I instancji. Stwierdził, że wypłata premii nie może być uznana za wynagrodzenie za świadczenie usług. Opodatkowanie premii pieniężnej doprowadziłoby do podwójnego opodatkowania jednej i tej samej czynności – transakcji sprzedaży – raz jako dostawy towaru i drugi raz jako usługi.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Marta Brodowska, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):[/b]

Stanowisko organów podatkowych w sprawie kwalifikacji premii pieniężnych dla celów VAT się zmieniało. Do połowy 2009 r. na ogół twierdziły one, że premie są w istocie wynagrodzeniem za usługę i otrzymujący je (nabywca towaru) powinien dokumentować je fakturami potwierdzającymi wykonanie usługi (naliczając VAT). Z kolei otrzymujący fakturę (sprzedawca) ma prawo do odliczenia VAT naliczonego. Interpretacje takie były często zaskarżane do sądów administracyjnych przez podatników.

Omawiany wyrok NSA jest zgodny z wcześniejszym stanowiskiem tego sądu i wyrokami wojewódzkich sądów administracyjnych wydawanymi w takich sprawach. Zgodnie z nim osiągnięcia przez nabywcę towarów obrotów w wysokości określonej umowie nie można uznać za usługę, a zatem premia wypłacona w zamian przez sprzedawcę nie jest dla nabywcy wynagrodzeniem za świadczone usługi.

Jak wskazywał wielokrotnie NSA, za tezą tą przemawia wykładnia przepisów polskich i unijnych, w myśl których transakcja gospodarcza nie może być jednocześnie dostawą towarów i świadczeniem usług, a także nie może być podwójnie opodatkowana [b](tak m.in. wyrok z 6 lutego 2007 r., I FSK 94/06)[/b].

Prezentowane przez sądy administracyjne od 2007 r. jednolite stanowisko w kwestii premii pieniężnych dopiero po pewnym czasie spowodowało zmianę podejścia organów podatkowych. W interpretacjach wydawanych od połowy 2009 r. wskazują już one, że premie pieniężne u otrzymujących je (nabywców) nie są wynagrodzeniem za usługi i nie powinny być dokumentowane fakturami VAT.

Jednocześnie wypłata premii przez sprzedawcę wpływa na kwotę obrotu osiągniętego z tytułu transakcji uprawniających do otrzymania premii. W konsekwencji to sprzedawca powinien udokumentować wartość premii fakturami korygującymi zmniejszającymi obrót.

Zmiana stanowiska organów, choć wydaje się uzasadniona, spowodowała istotny problem. Może się bowiem zdarzyć, że otrzymujący premię (nabywca towaru) ma interpretację potwierdzającą, że powinna być ona udokumentowana fakturą.

W efekcie powstaje ryzyko, że organy podatkowe, po zmianie stanowiska w tej kwestii, zakwestionują prawo otrzymującego taką fakturę (sprzedawcy) do odliczenia VAT w niej naliczonego, chyba że i on ma stosowną interpretację (potwierdzającą prawo do odliczenia).

Być może minister finansów, chcąc ujednolicić stanowisko w sprawie premii, podejmie kroki mające na celu zmianę wydanych interpretacji stwierdzających, że premie pieniężne są wynagrodzeniem za usługę. Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej zmiana taka może nastąpić z urzędu.[/ramka]