Zwrot kosztów procesu: jak orzekać o kosztach sądowych

Można zaskarżyć postanowienie sądu nieuwzględniające w części żądania o zwrot kosztów procesu, niezależnie czy sąd wypowie się o tym czy nie

Publikacja: 08.12.2011 07:15

Zwrot kosztów procesu: jak orzekać o kosztach sądowych

Foto: www.sxc.hu

W swojej uchwale  Sąd Najwyższy stwierdził, że „w razie nieuwzględnienia wniosku o przyznanie kosztów procesu w całości zbędne jest orzekanie o oddaleniu tego wniosku w pozostałej jego części" (sygnatura akt III CZP 69/11).

Nie chodzi w tej sprawie tylko o to, jak sąd cywilny  winien orzekać o kosztach. Kwestia ta jest ważna dla stron tych procesów, gdyż może przesądzać, czy mają prawo odwołać się od postanowienia o kosztach. A  kwestia kosztów pojawia się niemal w każdej sprawie. W niektórych  mimo przesądzenia meritum, strony nadal spierają się o koszty. Tak też jest w tej sprawie.

W procesie o zapłatę 92 tys. zł Sąd Rejonowy w Nowym Sączu oddalił powództwo i zasądził na rzecz pozwanego – jako wygrywającego – koszty adwokata, ale zmniejszone o połowę minimalnej stawki z tzw. taksy adwokackiej,  tj. 1,8 tys. zł. Na podstawie art. 102 kodeksu postępowania cywilnego, który pozwala sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach nie obciążać przegrywającego kosztami procesu albo obciążyć go częściowo.

Pozwany wniósł zażalenie, domagając się zasądzenia pełnej stawki minimalnej, czyli 3,6 tys. zł. Sąd rejonowy  wskazał  jednak w postanowieniu tylko, ile zasądza pozwanemu zwrotu kosztów, nie wspomniał zaś słowem,

że połowy jego żądania nie uwzględnił. A tej części orzeczenia dotyczyło zażalenie.  Rozpatrując zażalenie, Sąd Okręgowy w Krakowie powziął wątpliwości,  czy ma sprawę merytorycznie rozpatrzyć, czy też zażalenie odrzucić, gdyż dotyczy czegoś, czego nie ma w zaskarżonym orzeczeniu. Przez lata sądy nie miały wątpliwości: obowiązywała zasada wyrażona w uchwale Sądu Najwyższego, jeszcze z 1972 r. (III PZP 14/72), że każde rozstrzygnięcie o kosztach procesu, choćby nie uwzględniało w całości zgłoszonego wniosku, zawiera domniemanie oddalenia nieuwzględnionej części.

W marcu 2007 r. dodano do k.p.c. przepis: art. 108

1

, który mówi, że jeśli postanowienie o kosztach nie dotyczy całej kwoty, wymaga uzupełnienia przez sąd. Zwłaszcza w literaturze prawniczej przyjmuje się, że jeżeli ustawodawca nakazał wydawanie postanowień uzupełniających co do kosztów, to po to, by sądy orzekały wyraźnie o całości żądania. Trudno więc przyjąć, że częściowe rozstrzygnięcie (niemówiące o nieuwzględnionej części roszczenia) czyni orzeczenie kompletnym.

Jakiekolwiek rozstrzygnięcie tego zagadnienia rzutuje na sposób procedowania sądu II  instancji (badania zażalenia o kosztach). Przyjęcie stanowiska prezentowanego w piśmiennictwie oznaczałoby, że skarżone postanowienie jest niekompletne i zażalenie powinno być odrzucone bez merytorycznego rozpoznania. Przeciwne stanowisko oznacza, że mimo braku wyraźnego stwierdzenia o częściowym oddaleniu wniosku o zasądzenie kosztów  orzeczenie w tym zakresie istnieje, a sąd II instancji powinien je rozpoznać.

Sąd Najwyższy, jak widać z uchwały, przyjął to drugie stanowisko.

Nie zmienia to faktu, że lepiej by sądy pisały nie tylko o tym, co uwzględniają w zakresie kosztów,  ale i o tym, czego odmawiają.

W swojej uchwale  Sąd Najwyższy stwierdził, że „w razie nieuwzględnienia wniosku o przyznanie kosztów procesu w całości zbędne jest orzekanie o oddaleniu tego wniosku w pozostałej jego części" (sygnatura akt III CZP 69/11).

Nie chodzi w tej sprawie tylko o to, jak sąd cywilny  winien orzekać o kosztach. Kwestia ta jest ważna dla stron tych procesów, gdyż może przesądzać, czy mają prawo odwołać się od postanowienia o kosztach. A  kwestia kosztów pojawia się niemal w każdej sprawie. W niektórych  mimo przesądzenia meritum, strony nadal spierają się o koszty. Tak też jest w tej sprawie.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów