Samorząd stawia na modernizacje w formule PPP

Rz: Szczecin wdrożył w tym roku system inteligentnego oświetlenia, dzięki któremu w rok wygeneruje 1,5 mln zł oszczędności. Jak to możliwe?

Maciej Jeziorski:

Infrastruktura oświetlenia ulicznego i drogowego w Polsce w znakomitej większości korzysta z energochłonnych technologii sodowych i rtęciowych. Zużywa bardzo dużo energii elektrycznej, a dodatkowo jej eksploatacja i konserwacja są kosztowne. Samorządy dostrzegają ten problem, a nowoczesne technologie pozwalają go rozwiązać. Szczecin jest pierwszym polskim miastem zarządzającym na dużą skalę oświetleniem ulicznym z wykorzystaniem inteligentnego systemu sterowania Philips. Zastosowanie nowoczesnych opraw oświetleniowych LED z inteligentnym systemem zarządzania oświetleniem pozwoliło osiągnąć 70-proc. oszczędność energii, co przełożyło się na ponad 1,5 mln zł oszczędności w budżecie miasta.

A jaki jest stan oświetlenia publicznego w naszym kraju?

W wielu miastach infrastruktura oświetleniowa powstała w latach 60. i 70., dlatego jest znacznie zdekapitalizowana. Generuje duże koszty związane z poborem energii i koniecznością częstych napraw i wymiany źródeł światła. Niektóre gminy decydują się w efekcie nawet na kilkugodzinne wyłączenia w nocy, aby zaoszczędzić. Ale sięganie po tak drastyczne rozwiązania nie jest konieczne w przypadku transformacji na nowoczesne technologie, pozwalające na dostosowanie poziomu oświetlenia, zgodnie z obowiązującymi normami, do panujących warunków, przy jednoczesnym znacznym obniżeniu zużycia energii. Biorąc pod uwagę fakt, że znaczna większość z ponad 3,5 mln punktów oświetleniowych w Polsce stanowi oświetlenie sodowe i rtęciowe, potencjał dla modernizacji w technologii LED jest bardzo duży.

Czy samorządy w Polsce będą wdrażać takie innowacje?

Wiele z nich już skorzystało z programu dofinansowania modernizacji oświetlenia ulicznego SOWA, wdrażając systemy sterowania i zarządzania oświetleniem. Na przykład Białowieża jest pierwszą gminą, która całą swoją infrastrukturą oświetleniową zarządza poprzez indywidualny system sterowania. Analizując obecnie trwające przetargi w modelu partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) w zakresie oświetlenia oraz poziom zainteresowania tym obszarem w samorządach, należy się spodziewać wdrożenia innowacyjnych rozwiązań na szeroką skalę.

Jak samorządy mogą sfinansować taki projekt?

Obecnie nie planuje się kolejnego konkursu w ramach programu SOWA. W związku z tym w obszarze oświetlenia miejskiego coraz większym zainteresowaniem wśród samorządów cieszy się formuła PPP, wykorzystywana do modernizacji oświetlenia w modelu zwanym ESCO (ang. Energy Saving Company), czyli inwestycji spłacającej się z generowanych oszczędności.

To realne?

Modernizacja oświetlenia miejskiego ze starej technologii przy połączeniu z inteligentnym systemem sterowania pozwala na redukcję zużycia energii na poziomie 50–70 proc. Z tych oszczędności można spłacić projekt w rozsądnym okresie, dlatego takie przedsięwzięcie nie wymaga nakładów inwestycyjnych ze strony gmin. Za pozyskanie finansowania w modelu PPP odpowiada partner prywatny. Otwiera to nowe możliwości dla samorządów dotychczas nieposiadających wystarczających środków na przeprowadzenie modernizacji. Jednak zalet inteligentnego oświetlenia w tej formule jest więcej. Przedsięwzięcie można sfinansować częściowo ze środków pomocowych UE lub innych instytucji, w ramach tzw. finansowania hybrydowego, co pozwala na skrócenie okresu zwrotu inwestycji. W takich projektach samorządy mają też gwarancję określonego poziomu świadczenia usługi oraz zużycia energii.