Do Trybunału wpłynęły trzy odrębne skargi konstytucyjne: Elżbiety L., Jerzego B. i Zofii F. Trybunał zdecydował rozpoznać je łącznie.
Autorzy skarg twierdzą, że art. 5 ustawy z 17 czerwca 2004 r. nowelizującej kodeks cywilny jest sprzeczny z konstytucją. Przepis ten zmienił odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa. W uchwale z 2011 r. pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego przyjęto taką jego wykładnię, że jeśli ostateczna wadliwa decyzja administracyjna została wydana przed dniem wejścia w życie konstytucji, tj. przed 17 października 1997 r., odszkodowanie nie obejmuje korzyści utraconych wskutek jej wydania. Ogranicza się do rzeczywistej szkody.
Odmienne wyroki
W 2005 r. minister infrastruktury orzekł, że wywłaszczenie Zofii F. odbyło się z naruszeniem prawa. Zofia F. wystąpiła do Sądu Okręgowego w Krakowie o zasądzenie na jej rzecz od Skarbu Państwa –wojewody małopolskiego 719,5 tys. zł. Składało się na to 595,5 tys. zł za wywłaszczone w 1957 r. pod ulicę gospodarstwo ogrodniczo-warzywnicze oraz 123,9 tys. zł za utracone korzyści. Odszkodowania nigdy nie wypłacono. Sąd Okręgowy w Krakowie uznał, że Zofii F. należy się pełne odszkodowanie, w tym za utracone korzyści w okresie od 1990–2010 r. (a więc gdy jeszcze nie doszło do przedawnienia roszczeń).
Sąd apelacyjny uchylił w 2011 r. ten wyrok i zasądził na rzecz Zofii F. 595,5 tys. zł, czyli bez rekompensaty za utracone korzyści. Ważny był fakt, że decyzja wywłaszczeniowa została wydana 30 grudnia 1957 r., a decyzja stwierdzająca wydanie tej pierwszej z naruszeniem prawa – 30 czerwca 2005 r. Po wejściu w życie w 2004 r. nowelizacji k.c. zmieniły się przepisy regulujące odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym. A w 2011 r. została podjęta uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN. Skoro więc decyzję wywłaszczeniową wydano przed wejściem w życie konstytucji, odszkodowanie przysługujące na podstawie art. 160 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego nie obejmuje utraconych korzyści nawet poniesionych już po wejściu w życie konstytucji – orzekł Sąd Apelacyjny, powołując się na wspomnianą uchwałę SN.
Co rekompensować
Zofia F. i pozostali autorzy skarg konstytucyjnych uważają, że odszkodowanie za utracone korzyści powinno być niezależne od daty wydania bezprawnego orzeczenia. A więc także wtedy, gdy zostało wydane przed 17 października 1997 r., a jego bezprawność stwierdzono już po tej dacie. Ich zdaniem obecny stan prawny narusza prawo do słusznego odszkodowania. Kwestionują wykładnię dokonaną w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej SN. Ich zdaniem niemożność dochodzenia pełnego odszkodowania za bezprawne działania władzy publicznej jest niezgodna z art. 77 konstytucji.
