Henry Pikielny wygra w Strasburgu?

Z powodu zatrzymania prac nad ustawą o odszkodowaniach za znacjonalizowane po wojnie mienie rekompensaty od państwa nie dostanie ok. 2 milionów poszkodowanych.

Grabież sprzed lat

Przygotowywane od 2008 r. przepisy zakładały, że Skarb Państwa znajdzie na rekompensaty 20 proc. wycenianej wartości zagrabionego majątku. Szacowano, że będzie to ok. 20 mld zł. Ale rząd wstrzymał prace nad ustawą, bo uznał, że wypłata rekompensat groziłaby przekroczeniem 60-proc. progu długu publicznego w stosunku do PKB.

– W dzisiejszej sytuacji na świecie, w Europie, w Polsce proponowanie dodatkowego wydatku idącego w dziesiątki miliardów złotych byłoby uczciwe wobec roszczących i bardzo nieuczciwe wobec pozostałych obywateli – mówił Donald Tusk.

– Rząd akceptuje grabież sprzed lat – komentuje Mirosław Szypowski, prezydent Polskiej Unii Właścicieli Nieruchomości. – Ale to się nie rozejdzie po kościach, bo spadkobiercy nie rezygnują z walki.

Ich mienie znacjonalizowano na podstawie ustawy z 1946 r. o  przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki i przepisów PKWN oraz Sejmu w latach 1944 – 1962. Byłym właścicielom pozostaje droga sądowa. Bo państwo polskie nie wywiązuje się z obowiązku wypłacenia odszkodowań byłym właścicielom i ich spadkobiercom, co przewidziano w przepisach nacjonalizacyjnych.

Mogą liczyć na  wsparcie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (art. 1 konwencji praw człowieka chroni prawo własności).

Pomogli Zabużanom

Już od 2005 r. na rozstrzygnięcie w Strasburgu czeka sprawa: Henry Pikielny i inni przeciwko Polsce.

– Ze skargą wystąpił wnuk właściciela znacjonalizowanej Fabryki Wyrobów Wełnianych i Bawełnianych  M. i T. PIKIELNY w Łodzi, który przed polskimi sądami bezskutecznie walczył o jej zwrot – mówi dr Ireneusz Kamiński z Instytutu Nauk Prawnych PAN. Tłumaczy, że dotąd Trybunał wstrzymywał się z decyzją, bo z Polski płynęły sygnały, że przygotowywane są przepisy o odszkodowaniach dla takich osób. – Teraz sprawa zapewne zostanie „odwieszona" i możemy się spodziewać wyroku – przewiduje Kamiński.

Do Trybunału wystąpili też synowie Pawła Ogórka, byłego właściciela Zakładów Wapiennych Ogórek i S-ka w Tarnowie Opolskim. Państwo przejęło je w 1948 r. i nie wypłaciło przewidzianego w ustawie z 1946 r. odszkodowania. Skarżący domagają się 7 mln euro z odsetkami i 40 tys. euro zadośćuczynienia z odsetkami „za doznane cierpienie".

Te sprawy mogą zostać potraktowane jako tzw. pilotażowe, a na ich podstawie szybko rozstrzygane będą podobne skargi. A osób skłonnych pójść do Strasburga są tysiące, szacują organizacje byłych właścicieli.

– Polska może zostać też zobowiązana do wprowadzenia przepisów, które problem wszystkich spadkobierców byłych właścicieli rozwiążą – podkreśla Kamiński.