Reprywatyzacja nieruchomości: SGGW kontra dekretowcy

Wyrok może wyłączyć z roszczeń rewindykacyjnych niektóre szkoły wyższe

Publikacja: 23.03.2012 08:55

Byli właściciele nieruchomości nie mogą odzyskać gruntu, którego użytkownikiem wieczystym stała się wyższa uczelnia z mocy ustawy z 1990 r. o szkolnictwie wyższym. Tworzy to nieodwracalne skutki prawne – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt: I OSK 428/11).

Wyrok NSA, przełożony na szerszą płaszczyznę, wyłącza z roszczeń rewindykacyjnych szkoły wyższe, które z mocy art. 182 wspomnianej ustawy stały się użytkownikami wieczystymi zajmowanych gruntów. Ma to znaczenie zwłaszcza w Warszawie, gdzie niejednokrotnie rozbudowywały się na tzw. gruntach warszawskich, skomunalizowanych na podstawie dekretu z 1945 r.

Na takiej właśnie działce przy ul. Madalińskiego w stolicy Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego zbudowała jeden ze swoich domów akademickich. Poprzednio stały tu kamienice, spalone w czasie II wojny.

W 2009 r. minister infrastruktury stwierdził nieważność orzeczenia z 1950 r. odmawiającego byłej właścicielce prawa własności czasowej do

wspomnianego gruntu. Od tej decyzji odwołała się SGGW, wskazując, że na podstawie art. 182 ustawy z 1990 r. o szkolnictwie wyższym stała się użytkownikiem wieczystym z mocy prawa. W 2005 r. wojewoda mazowiecki potwierdził nabycie nieodpłatnie prawa własności.

Bez decyzji

W wyniku skargi uczelni Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję ministra infrastruktury, wydaną po odwołaniu SGGW.

– Jeżeli użytkowanie wieczyste ustanowiono na rzecz szkoły wyższej z mocy ustawy, bez decyzji administracyjnej, a wpisano je do księgi wieczystej na wniosek uczelni i na

podstawie zaświadczenia ministra edukacji narodowej, organ administracji nie może odwrócić skutku prawnego, jaki wynika z tego wpisu w KW – stwierdził sąd.

Do dyskusji

W skardze kasacyjnej do NSA minister argumentował, iż sam fakt, że SGGW stała się użytkownikiem wieczystym z mocy prawa, nie jest nieodwracalnym skutkiem prawnym. W myśl art. 182 ust. 4 nabycie użytkowania wieczystego nie może naruszać praw osób trzecich. Ani stanowić negatywnej przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia dekretowego.

– Pomija to fakt, że w latach 90., kiedy następowało uwłaszczenie uczelni, nie toczyło się żadne postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji z 1950 r. – podkreślał radca prawny Marcin Kopaczyński, reprezentujący SGGW podczas rozprawy w NSA.

NSA oddalił skargę kasacyjną. – Na podstawie art. 182 ustawy o szkolnictwie wyższym nabycie użytkowania wieczystego następowało z mocy prawa. Gdy nie było postępowania administracyjnego ani decyzji uwłaszczającej, organ administracji w żadnej formie nie może wyeliminować powstania użytkowania wieczystego. Są to nieodwracalne skutki prawne – powiedziała sędzia Izabella Kulig-Maciszewska.

– Wyrok powinien zapoczątkować szerszą dyskusję – uważa adwokat Józef Forystek. – Pojawia się bowiem kolizja między prawami dekretowców, a prawami uczelni, wywodzonymi z ustawy o szkolnictwie wyższym.

Roman Nowosielski, adwokat

Nieodwracalne skutki prawne są przeszkodą do stwierdzenia nieważności orzeczenia administracyjnego. Można jedynie uznać, że zostało ono wydane z rażącym naruszeniem prawa. W praktyce oznacza to, iż np. byli właściciele nieruchomości bądź ich spadkobiercy nie mogą jej odzyskać w naturze. Mają natomiast roszczenia odszkodowawcze, o których orzeka sąd cywilny. W przypadku decyzji administracyjnych sprzed 1989 r. odszkodowań nie płacą aktualni właściciele czy użytkownicy wieczyści, lecz Skarb Państwa. Odpowiedzialności odszkodowawczej nie ponosi również gmina (zgodnie z ustawą – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną).

Byli właściciele nieruchomości nie mogą odzyskać gruntu, którego użytkownikiem wieczystym stała się wyższa uczelnia z mocy ustawy z 1990 r. o szkolnictwie wyższym. Tworzy to nieodwracalne skutki prawne – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt: I OSK 428/11).

Wyrok NSA, przełożony na szerszą płaszczyznę, wyłącza z roszczeń rewindykacyjnych szkoły wyższe, które z mocy art. 182 wspomnianej ustawy stały się użytkownikami wieczystymi zajmowanych gruntów. Ma to znaczenie zwłaszcza w Warszawie, gdzie niejednokrotnie rozbudowywały się na tzw. gruntach warszawskich, skomunalizowanych na podstawie dekretu z 1945 r.

Pozostało 83% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"