Trudno przejąć mieszkanie lokatorskie po zmarłym spółdzielcy

Spółdzielnie bezprawnie żądają od rodziny zmarłego spółdzielcy uzupełnienia wkładu mieszkaniowego i dokumentów spadkowych

Aktualizacja: 08.08.2012 12:39 Publikacja: 08.08.2012 08:23

Mieszkania lokatorskiego się nie dziedziczy.

Mieszkania lokatorskiego się nie dziedziczy.

Foto: www.sxc.hu

Mieszkania lokatorskiego się nie dziedziczy. Nie oznacza to jednak, że rodzina nie ma praw do lokalu po śmierci członka spółdzielni. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych (usm) daje osobom bliskim roszczenie o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu. Okazuje się jednak, że przy okazji stawia wiele pozaprawnych warunków.

Ekstrapieniądze

Po śmierci członka spółdzielni o lokatorskie prawo mogą się starać małżonek, dzieci oraz inni bliscy, niezależnie od tego, czy z nim mieszkali. Jeżeli prawo do lokalu przysługiwało małżonkom wspólnie, przypada ono temu, który pozostał, i nie musi on robić nic poza złożeniem deklaracji członkowskiej, jeśli wcześniej nie był członkiem spółdzielni. Nie zawiera on nawet ze spółdzielnią nowej umowy, nie ma takiej potrzeby.

– Tymczasem niektóre spółdzielnie mieszkaniowe potrafią żądać od wdowy (wdowca) lub dzieci zmarłego uzupełnienia wkładu do wartości rynkowej lokalu. Są to często kwoty niemałe, chodzi o kilkadziesiąt tysięcy złotych lub nawet więcej – tłumaczy Grzegorz Abramek, wiceprezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie. – Osoby te realizują gwarantowane przepisami roszczenie o nabycie prawa lokatorskiego. Nie ma więc prawnych podstaw do stawiania tego typu żądań – dodaje.

Zdarza się też, że spółdzielnie mieszkaniowe żądają od rodziny zmarłego przedstawienia dokumentów spadkowych.

– Przepisy usm w zupełności wystarczają do załatwienia formalności związanych z mieszkaniem lokatorskim po zmarłym – zwraca uwagę Grzegorz Abramek.

Niełatwe rozliczenia

Co w takim razie ma zrobić osoba, która spotka się z tego typu dodatkowymi wymogami? Po upływie dwunastomiesięcznego terminu na składanie roszczeń przez osoby bliskie o ustanowienie prawa do lokalu, w razie braku działań ze strony spółdzielni powinna wystąpić do sądu cywilnego.

Z kolei do rzecznika praw obywatelskich wpływa wiele skarg dotyczących rozliczenia wkładu mieszkaniowego.

– W usm brakuje bowiem przepisów dotyczących określania jego wysokości – twierdzi Kamila Dołowska z biura RPO. Ustawa zakłada, że wkład mieszkaniowy podlega dziedziczeniu, żaden jednak jej przepis nie przewiduje roszczenia o jego wypłatę. Są natomiast uregulowania dotyczące wypłaty wartości rynkowej tego wkładu. Tymczasem, by wyliczyć tę wartość, trzeba wystawić lokal na przetarg. W wypadku dziedziczenia mieszkania tego się nie robi.

– W rezultacie obecnie zasady rozliczeń wynikają ze statutów, co jest niedopuszczalne, ustawa powinna bowiem zawierać przynajmniej wytyczne –wskazuje.

W tej sprawie RPO złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego.

Jak przejąć mieszkanie

Mieszkania lokatorskiego się nie dziedziczy. Nie oznacza to jednak, że rodzina nie ma praw do lokalu po śmierci członka spółdzielni. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych (usm) daje osobom bliskim roszczenie o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu. Okazuje się jednak, że przy okazji stawia wiele pozaprawnych warunków.

Ekstrapieniądze

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne