NSA: naklejka na kontenerze nie wystarczy do ukarania sankcyjną opłatą za śmieci

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał ważny wyrok dla spółdzielni czy wspólnot mieszkaniowych, które borykają się z problemem nieodpowiedniej segregacji śmieci i grozi im podwyższona opłata za ich wywóz.

Czy za plastik w kontenerze na szkło grozi kara?

Sprawa dotyczyła jednej z warszawskich spółdzielni mieszkaniowych. Jej kłopoty zaczęły się w październiku 2023 r., gdy prezydent stolicy „wlepił” jej podwyższoną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W sumie sankcyjny rachunek za jeden miesiąc opiewał na 11 tys. zł.

Urzędnicy magistratu tłumaczyli, że na początku marca 2023 r. operator odbierający śmieci z posesji stwierdził nieprawidłową segregację w pojemniku na szkło. Znalazły się w nim inne rodzajowo śmieci, jak folia aluminiowa, plastikowe butelki, papier itp. Co uwieczniono na zdjęciach. Firma śmieciowa o naruszeniu powiadomiła ratusz, a na klapie pojemnika umieściła naklejkę o treści „Uwaga nie odebrano z powodu zmieszania różnych frakcji odpadów”. Śmieci z pojemnika na szkło ostatecznie zostały odebrane jako odpady zmieszane. 

Czytaj więcej:

Administracja

Kosztów zmieszanych śmieci nie można przerzucać na gminę

Z przepisów nie wynika, żeby ustawoda...

Pro

Spółdzielnia broniła się, że nieprawidłowości wynikały ze złego oznaczenia kontenerów śmieciowych. W odwołaniu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) tłumaczyła, że zielony pojemnik na odpady zmieszane został oklejony informacją niezgodną z przepisami wykonawczymi dotyczącymi sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji. Zdaniem spółdzielni umieszczenie pojemnika koloru zielonego z nalepką „odpady zmieszane” wprowadzało mieszkańców w błąd, co mogło powodować nieprawidłowości. Podniosła także brak właściwego powiadomienia o naruszeniu obowiązku segregacji.

SKO utrzymało karę. Stwierdziło, że przyklejenie naklejki na pojemniku jest wystarczającym sposobem powiadomienia właściciela nieruchomości o nieodebraniu odpadów i spełnia dyspozycję art. 6ka ust. 1 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W konsekwencji, w ocenie kolegium, prezydent prawidłowo wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości opłaty za śmieci z uwagi na niedopełnienie przez spółdzielnię obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Czy spółdzielnia lub wspólnota zapłaci więcej za niesegregowanie śmieci przez mieszkańców?

Inaczej do sprawy podszedł dopiero Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie. Nie kwestionował, że w razie stwierdzenia niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania śmieci, odbierający przyjmuje je jako niesegregowane (zmieszane) i powiadamia o tym odpowiednio wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz właściciela nieruchomości. Na podstawie tego powiadomienia wszczyna się postępowanie i w drodze decyzji określa się wysokość opłaty według podwyższonej stawki. 

Sąd podkreślił, że obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ma charakter powszechny, bo ciąży na wszystkich właścicielach nieruchomości, na których one powstały. Niemniej, jak zauważył WSA, w spornym przypadku powiadomienie jest warunkiem koniecznym wszczęcia postępowania administracyjnego. Pełni funkcję informacyjno-prewencyjną. Właściciel nieruchomości otrzymuje bowiem w ten sposób informację o stwierdzeniu nieprawidłowej segregacji odpadów i ich odbiorze jako zmieszanych. Dzięki temu ma możliwość podjęcia działań mających na celu wyeliminowanie w przyszłości ewentualnych uchybień. Jednocześnie dokonanie powiadomienia stanowi przesłankę do wszczęcia postępowania o określenie podwyższonej opłaty. 

Czytaj więcej

Nieruchomości

Wspólnota ma prawo do zwrotu nadpłaty za śmieci. "Wyrok o kolosalnym znaczeniu"

Opłat za śmieci, które zostały obliczone na podstawie danych o ilości zużytej wody, nie dotyczy z...

Sąd zgodził się, że obowiązujące przepisy nie określają formy i terminu powiadomienia przez odbierającego odpady organu i właściciela nieruchomości o niedopełnieniu obowiązku selektywnej zbiórki odpadów. Ponadto ustawodawca ich nie różnicuje. Niemniej w ocenie WSA, biorąc pod uwagę ich rolę, należy przyjąć, że powiadomienia powinny zostać dokonane w sposób, który pozwala na weryfikację wypełnienia tego warunku. A sąd nie znalazł usprawiedliwienia, aby obowiązek poinformowania właściciela nieruchomości o odbiorze odpadów zmieszanych został spełniony poprzez naklejki informacyjne o wadliwej segregacji na pojemnikach. W konsekwencji uznał, że w sprawie nie doszło do zawiadomienia skarżącej o niedopełnieniu obowiązku.

Czy naklejka na śmietniku wystarczy do wszczęcia procedury o nałożenie podwyższonej opłaty za śmieci?

Ostatecznie do podobnych wniosków doszedł NSA. Również podkreślił, że warunkiem prawidłowego wszczęcia procedury wymierzenia podwyższonej opłaty śmieciowej jest zawiadomienie w odpowiednim trybie. A naklejka na kontenerze na śmieci takiego nie stanowi, bo nie odpowiada formom określonym w ordynacji podatkowej. Jak bowiem tłumaczyła sędzia NSA Anna Dalkowska, przede wszystkim nie wiadomo, kto jest autorem takiej naklejki.