Jak zarobić na cudzych instalacjach na działce

Podjęcia odpowiednich działań nie można odwlekać, gdyż czas działa przeciwko właścicielowi nieruchomości.

Obce media

– Od ponad 30 lat przez moją działkę przebiega kolektor ciepłowniczy należący do spółki, która nie płaci mi za dzierżawę. Na jakiej podstawie przywłaszczyli sobie część mojej działki i czy mają prawo korzystać z niej nieodpłatnie?  W latach 80., gdy je budowano, nie mieliśmy nic do powiedzenia. Czy mogę teraz domagać się jakiegoś odszkodowania? – pyta Jolanta H. z Lubelszczyzny.

Wynagrodzenie za instalację na działce należy się, nawet gdy nie wyrządziła ona żadnej szkody, np. kable biegną nad łąką, a słupy są u sąsiadów, bądź gazociąg jest głęboko zakopany pod ziemią (inna rzecz, że wtedy zwykle wynagrodzenie będzie niewielkie).

Nieraz jednak instalacje są bardziej dokuczliwe, bardziej ograniczają korzystanie z działki.

W przypadku już zbudowanych instalacji należy zbadać, w jakim stopniu instalacja ogranicza normalne korzystanie z nieruchomości. Wskazał na to Sąd Najwyższy w wyroku z 27 lutego 2013 r.

Jak zatem domagać się  pieniędzy?

Stop zasiedzeniu

Ustanowienia służebności przesyłu, a więc uregulowania posadowienia instalacji na działce (większość, rodem z PRL, nie jest uregulowana) może zażądać zarówno zakład przesyłowy, jak i właściciel nieruchomości, który ma prawo do wynagrodzenia za znoszenie urządzeń. Sądem właściwym w tych sprawach jest sąd rejonowy miejsca położenia nieruchomości.

Przed czytelniczką są jednak pilniejsze zadania. Grozi bowiem, być może już to nastąpiło, że spółka ciepłownicza zasiedziała prawo do posadowienia kolektora (służebność przesyłu), ponieważ do tego wystarczy 30 lat. I od tej daty niczego właścicielowi gruntu nie musi płacić. Być może w tym przypadku do tego nie doszło, gdyż liczy się nie moment, w którym zakład wszedł na grunt, ale to, od kiedy zaczął przesyłać wodę, prąd itp.

Jolanta H. powinna więc możliwie szybko przerwać bieg zasiedzenia (patrz: komentarz prof. Rakoczego). Można to uzyskać,  składając do sądu (rejonowego ogólnej właściwości przeciwnika, w tym wypadku zakładu przesyłowego) wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, co jest czynnością prostszą niż złożenie pozwu i niedrogą, gdyż opłata wynosi 40 zł. Wystarczy rzeczowo przedstawić w nim żądanie np. usunięcia instalacji bądź ustanowienia służebności za wynagrodzeniem, można też zażądać zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z działki. Nawet   gdyby bowiem zakład uzyskał zasiedzenie, właścicielowi przysługuje prawo do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z działki za okres sprzed zasiedzenia,  praktycznie za ostatnie dziesięć lat, gdyż starsze przedawnia się.

Zakład nie musi na wezwanie do ugody reagować. Wtedy konieczne będzie złożenie wniosku o ustanowienie służebności przesyłu.

Należałoby załączyć do takiego wniosku odpis z księgi wieczystej dla nieruchomości, czym wnioskodawca wykaże prawo własności, mapę geodezyjną wskazującą przebieg instalacji  i wypis planu zagospodarowania przestrzennego  bądź studium – czym wykaże przeznaczenie działki.