Oddadzą tylko czas

Zatrudnieni na pełnym etacie pracują co do zasady osiem godzin dziennie i średnio 40 tygodniowo w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Zostając dłużej, rozpoczynają nadgodziny.

[wyimek]1,65 zł dostaniemy dodatkowo za godzinę pracy w nocy w styczniu i lutym [/wyimek]

Mogą być one dobowe (dziewiąta, dziesiąta bądź jedenasta godzina pracy) albo średniotygodniowe (praca w wolną sobotę, w niedzielę lub święto). Za każde z nich przysługuje odpowiednia rekompensata. Poza normalnym wynagrodzeniem są to dodatki, dzień lub czas wolny.

[srodtytul]Pieniądze albo… [/srodtytul]

Za nadgodziny dobowe przysługują 50- i 100-proc. dodatki. Te drugie szef płaci tylko wtedy, gdy dobowa praca nadliczbowa przypada w porze nocnej, w niedzielę lub święta niebędące dla pracownika – zgodnie z jego grafikiem – dniami pracy oraz w dni wolne od pracy udzielone pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto.

Przykład: Pani Kasia pracuje od poniedziałku do piątku w godzinach 8 – 16. W pierwszym tygodniu stycznia wypracowała:

- w poniedziałek trzy nadgodziny dobowe,

- we wtorek dwie nadgodziny dobowe przypadające w porze nocnej,

- w niedzielę 10 nadgodzin. 

Ten czas pracodawca zrekompensował następująco: za wszystkie nadgodziny wypłacił normalne wynagrodzenie i dodatkowo:

- za poniedziałkową pracę nadliczbową trzy 50-proc. dodatki,

- za wtorkowe nadgodziny dwa dodatki 100 proc.,

- za pierwsze osiem godzin w niedzielę – dzień wolny, oraz za dwie niedzielne nadgodziny dobowe dwa dodatki 100 proc.

[srodtytul]…godziny do odbioru[/srodtytul]

Alternatywą dla dodatków jest czas wolny. Przysługuje w wymiarze 1:1 albo 1:1,5, gdy o jego odbiór wnioskuje pracodawca.

Przykład: W poniedziałek 4 stycznia pani Zosia i pan Sławek zostali trzy godziny dłużej. Za te nadgodziny odebrali czas wolny, z tym że pani Zosia z własnej inicjatywy, a pan Sławek za namową szefa. To spowodowało, że pani Zosia odebrała trzy godziny czasu wolnego (1:1), a pan Sławek 4,5 godziny czasu wolnego (1:1,5). Pan Sławek zyskał zatem dodatkowe 1,5 godziny tylko dlatego, że o odbiór czasu wolnego zabiegał pracodawca.

Spójrzmy teraz, co przysługuje za nadgodziny średniotygodniowe. Zacznijmy od soboty. W większości firm to dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Choć budzi to powszechne kontrowersje, to za pracę w tym dniu przysługuje tylko odbiór wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Art. 1513 k. p. nie pozostawia żadnych złudzeń. O pieniądzach nie wspomina. Robi to jednak inspekcja pracy w interpretacji tego przepisu. Dodatki dopuszcza wyjątkowo, gdy odbiór wolnego jest fizycznie niemożliwy. Przykładowo, gdy nadgodziny wystąpiły w ostatnią sobotę okresu rozliczeniowego albo wcześniej, ale pracownik zachorował i do końca okresu rozliczeniowego nie pojawił się w pracy. A ile w takiej sytuacji zapłacić: 50- czy 100- proc. dodatek? Za pierwsze osiem godzin pracodawca za- płaci 100-proc. dodatek z tytułu przekroczenia średniotygodniowego, a za godziny dodatkowe 50-proc. albo 100-proc., gdy praca była wykonywana w nocy ([link=http://www.rp.pl/artykul/369749.html]stanowisko GIP w wersji online [/link]).

[srodtytul]Nie ma wolnego, będzie 100 proc.[/srodtytul]

I na koniec rekompensata za niedziele i święta. Za pierwsze osiem godzin pracy w pierwszym z tych dni przysługuje dzień wolny. Odbieramy go w ciągu sześciu dni poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli bądź do końca okresu rozliczeniowego, gdy w pierwszym terminie odbiór nie będzie możliwy. 100-proc. dodatek przysługuje dopiero wtedy, gdy do końca okresu rozliczeniowego nie odbierzemy wolnego. Jeśli chodzi o święto, to w pierwszej kolejności do końca okresu rozliczeniowego odbieramy dzień wolny, a w drugiej, gdy nie jest to możliwe, szef musi zapłacić 100-proc. dodatek za każdą godzinę świątecznej pracy.

[srodtytul]Dodatkowo za noc[/srodtytul]

Ustaliliśmy, że za nadgodziny nocne przysługują nie 50-, ale 100- proc. dodatki. To jednak nie wszystko. Dodatkowo za pracę w porze nocnej (która obejmuje wyznaczone przez pracodawcę np. w regulaminie pracy osiem godzin między 21 a 7 rano) pracodawca musi wypłacić 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia. W tym celu dzieli minimalną pensję przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, a wynik mnoży przez 20 proc. Dodatek nocny w styczniu to 1,65 zł (1317 zł \160 godzin) x 20 proc. W lutym jest taki sam, ale już w marcu za godzinę pracy w nocy dostaniemy 1,43 zł.

[ramka][b]W kolejnym miesiącu[/b]