Prawa niepełnosprawnych pasażerów

Unijne regulacje wymuszają na przewoźnikach kolejowych i lotniczych określone traktowanie niepełnosprawnych. Wprawdzie przewoźnicy kolejowi zachęcają do kupowania przez takie osoby biletów na dworcu lub w przedsprzedaży, ale nie ma przeszkód, by zrobiły to w pociągu. W każdej sytuacji bez dodatkowych opłat. Jeżeli przepisy danego przewoźnika wymagają, by osoby bez biletu wchodziły do pociągu np. pierwszym wejściem, licząc od początku składu, to niepełnosprawny jest z tego obowiązku zwolniony.

Prawa te przysługują każdemu, kto ma ograniczoną zdolność poruszania się, nie tylko tym z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Może skorzystać z nich osoba z nogą w gipsie, a także np. kobieta w zaawansowanej ciąży. Jeżeli niepełnosprawność nie jest widoczna, trzeba dysponować dokumentem potwierdzającym niedomagania zdrowotne.

Na życzenie pasażera linie kolejowe, przewoźnicy, sprzedawcy biletów i biura podróży muszą poinformować o ułatwieniach dla niepełnosprawnych, a także o warunkach korzystania z wagonów

i udogodnieniach dostępnych w pociągu.

Osoby niepełnosprawne są zazwyczaj proszone na pokład jako pierwsze, a samolot opuszczają ostatnie

Przedsiębiorstwo kolejowe odpowiada też bez ograniczeń finansowych za zniszczenie lub uszkodzenie sprzętu, którym posługują się niepełnosprawni. Czasami są to bardzo drogie przedmioty, ale nie ma górnej granicy odszkodowania. Takie przepisy nie obowiązują w pociągach regionalnych.

Osobom niepełnosprawnym oraz mającym trudności z poruszaniem się przysługuje również prawo do pomocy podczas podróży lotniczej do i z Unii Europejskiej. Ci, którzy nie są zdolni samodzielnie zapiąć pasów, opuścić swoich miejsc i dotrzeć do wyjścia ewakuacyjnego, powinni podróżować w towarzystwie osoby mogącej udzielić im niezbędnej pomocy. Dotyczy to również pasażerów mających kłopoty z oddychaniem, jedzeniem, korzystaniem z toalet lub zażywaniem leków.

Czasami może się okazać, że przewóz niepełnosprawnego bądź też grupy takich osób jest niemożliwy z powodu np. zbyt wąskich drzwi lub ze względów bezpieczeństwa. Jeśli jednak linie lotnicze odmawiają rezerwacji – zawsze muszą podać przyczynę.

O potrzebie pomocy trzeba poinformować przewoźnika. Należy to zgłosić nie później niż 48 godzin przed lotem, choć i bez tego obsługa powinna pomóc. Jeżeli podróż może negatywnie odbić się na zdrowiu, pasażer powinien mieć lekarskie zaświadczenie zezwalające na lot. Niekiedy od tego może zostać uzależnione przyjęcie na pokład (niektóre linie żądają np. aktualnego zaświadczenia w ostatnim okresie ciąży).

Po przybyciu na lotnisko takie osoby powinny skierować się do punktu pomocy albo stanowiska odprawy. Podczas dokonywania odprawy biletowo-bagażowej trzeba potwierdzić wcześniejsze zgłoszenie potrzeby pomocy.

Jeżeli pasażer korzysta z wózka inwalidzkiego, na ogół może pozostać na nim aż do chwili opuszczenia poczekalni przedodlotowej. Jeśli nie jest to możliwe, to jest odprawiany, a niepełnosprawny przesiada się na

wózek udostępniony przez port lotniczy.

Gdy ktoś korzysta z pomocy psa przewodnika, może go zabrać na pokład bez dodatkowych opłat – większy może siedzieć na podłodze obok pasażera, mniejszy zmieści się na kolanach.

Po przylocie pasażerowi niepełnosprawnemu należy się pomoc analogiczna do tej przed odlotem, przy czym obsługa portu powinna pomóc mu w dostaniu się np. do taksówek lub autobusów.

Unijne regulacje wymuszają na przewoźnikach kolejowych i lotniczych określone traktowanie niepełnosprawnych. Wprawdzie przewoźnicy kolejowi zachęcają do kupowania przez takie osoby biletów na dworcu lub w przedsprzedaży, ale nie ma przeszkód, by zrobiły to w pociągu. W każdej sytuacji bez dodatkowych opłat. Jeżeli przepisy danego przewoźnika wymagają, by osoby bez biletu wchodziły do pociągu np. pierwszym wejściem, licząc od początku składu, to niepełnosprawny jest z tego obowiązku zwolniony.

Prawa te przysługują każdemu, kto ma ograniczoną zdolność poruszania się, nie tylko tym z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Może skorzystać z nich osoba z nogą w gipsie, a także np. kobieta w zaawansowanej ciąży. Jeżeli niepełnosprawność nie jest widoczna, trzeba dysponować dokumentem potwierdzającym niedomagania zdrowotne.

Na życzenie pasażera linie kolejowe, przewoźnicy, sprzedawcy biletów i biura podróży muszą poinformować o ułatwieniach dla niepełnosprawnych, a także o warunkach korzystania z wagonów

i udogodnieniach dostępnych w pociągu.

Przedsiębiorstwo kolejowe odpowiada też bez ograniczeń finansowych za zniszczenie lub uszkodzenie sprzętu, którym posługują się niepełnosprawni. Czasami są to bardzo drogie przedmioty, ale nie ma górnej granicy odszkodowania. Takie przepisy nie obowiązują w pociągach regionalnych.

Osobom niepełnosprawnym oraz mającym trudności z poruszaniem się przysługuje również prawo do pomocy podczas podróży lotniczej do i z Unii Europejskiej. Ci, którzy nie są zdolni samodzielnie zapiąć pasów, opuścić swoich miejsc i dotrzeć do wyjścia ewakuacyjnego, powinni podróżować w towarzystwie osoby mogącej udzielić im niezbędnej pomocy. Dotyczy to również pasażerów mających kłopoty z oddychaniem, jedzeniem, korzystaniem z toalet lub zażywaniem leków.

Czasami może się okazać, że przewóz niepełnosprawnego bądź też grupy takich osób jest niemożliwy z powodu np. zbyt wąskich drzwi lub ze względów bezpieczeństwa. Jeśli jednak linie lotnicze odmawiają rezerwacji – zawsze muszą podać przyczynę.

O potrzebie pomocy trzeba poinformować przewoźnika. Należy to zgłosić nie później niż 48 godzin przed lotem, choć i bez tego obsługa powinna pomóc. Jeżeli podróż może negatywnie odbić się na zdrowiu, pasażer powinien mieć lekarskie zaświadczenie zezwalające na lot. Niekiedy od tego może zostać uzależnione przyjęcie na pokład (niektóre linie żądają np. aktualnego zaświadczenia w ostatnim okresie ciąży).

Po przybyciu na lotnisko takie osoby powinny skierować się do punktu pomocy albo stanowiska odprawy. Podczas dokonywania odprawy biletowo-bagażowej trzeba potwierdzić wcześniejsze zgłoszenie potrzeby pomocy.

Jeżeli pasażer korzysta z wózka inwalidzkiego, na ogół może pozostać na nim aż do chwili opuszczenia poczekalni przedodlotowej. Jeśli nie jest to możliwe, to jest odprawiany, a niepełnosprawny przesiada się na wózek udostępniony przez port lotniczy.

Gdy ktoś korzysta z pomocy psa przewodnika, może go zabrać na pokład bez dodatkowych opłat – większy może siedzieć na podłodze obok pasażera, mniejszy zmieści się na kolanach.

Po przylocie pasażerowi niepełnosprawnemu należy się pomoc analogiczna do tej przed odlotem, przy czym obsługa portu powinna pomóc mu w dostaniu się np. do taksówek lub autobusów.

O czym musi wiedzieć przewoźnik kolejowy

Zgłaszając, że będzie nam potrzebna pomoc w podróży pociągiem, powinniśmy na 48 godzin przed wyjazdem podać:

- datę podróży;

- stacje: wyjazdu, przyjazdu, przesiadkową;

- planowaną godzinę odjazdu i przyjazdu;

- numer wagonu i miejsca – jeżeli podróż będzie się odbywała pociągiem (wagonem) z rezerwacją miejsc;

- rodzaj niepełnosprawności;