Klasyka, poezja i żywioł

Chyba po raz pierwszy w długich dziejach Konkursu Chopinowskiego jego laureaci spotykają się w komplecie w Warszawie w tym samym czasie, na jednym festiwalu. Z dziesiątki ubiegłorocznych finalistów zabrakło jedynie zdobywczyni III nagrody Kate Liu, ale ona odwołała przyjazd dopiero niedawno, z powodów zdrowotnych.

Poza zjawiskowo grającą Amerykanką (część konkursowej publiczności w niej upatrywała faworytkę do zwycięstwa) są wszyscy, a więc triumfatorzy – Koreańczyk Seong-Jin Cho i Kanadyjczyk Charles Richard-Hamelin, zdobywcy pozostałych nagród – Eric Lu z USA, Tony Yike Yang z Kanady, Dmitry Shishkin z Rosji, a także czwórka finalistów – Aljoša Jurinić z Chorwacji, Aimi Kobayashi z Japonii, Georgijs Osokins z Estonii i nasz Szymon Nehring.

Przez ostatnie miesiące wiedli intensywne życie, bo w wielu krajach publiczność chciała posłuchać, jak oni grają Chopina

Tę listę uzupełnia jeszcze czwórka pianistów, którzy nie zdobyli co prawda nagród, ale spodobali się w trakcie rywalizacji. Nie mogło więc zabraknąć 24-letniego Krzysztofa Książka, po konkursie nominowanego do Paszportu „Polityki", który grał żywiołowo, momentami wręcz brawurowo, i przykuwał uwagę słuchaczy.

Zaproszono ponadto Dinarę Klinton z Ukrainy (najlepszą spośród tych, którzy nie dostali się do finału), która niedawno wydała płytę z utworami Liszta, oraz Galinę Chistiakovą z Rosji. Z chopinowskim recitalem w bazylice św. Krzyża wystąpi też Węgierka Ivett Gyöngyösi, która co prawda odpadła po II etapie, ale była objawieniem wcześniejszych eliminacji konkursu. Jest więc pianistką z talentem, który może się pięknie rozwinąć.

Tak duża liczba laureatów i uczestników ubiegłorocznej rywalizacji zaproszonych obecnie do udziału w prestiżowej imprezie, jaką jest festiwal „Chopin i jego Europa", świadczy, że konkurs był wyjątkowo ciekawy i przyniósł wiele muzycznych odkryć. – Pojawiło się kilka typów pianistów: poetyccy, klasyczni i żywiołowi – mówiła rok temu po III etapie przewodnicząca jury Katarzyna Popowa-Zydroń i dodała istotne zdanie: – Dobrze, że przedstawiciele wszystkich tych tendencji znaleźli się w finale.

Nurt klasyczny reprezentowali przede wszystkim zdobywcy głównych nagród: Seong-Jin Cho i Charles Richard-Hamelin, obaj grający niesłychanie pewnie, łączący technikę z wrażliwością. Poetką fortepianu jest niesłychanie wrażliwa Kate Liu, podobny styl prezentuje też jej rodak Eric Lu. Oboje nie tylko patrzą w nuty, lecz także kreują muzykę, przypominając, że Chopinowi bliski był duch improwizacji.

Żywioł na estradę wniósł zaś na przykład nieprzewidywalny, ale i fascynujący Georgijs Osokins. Dla części publiczności grał rewelacyjnie, inni odmawiali jego interpretacjom wszelkich wartości. Ciekawe, jak ostatecznie oceniłoby go jury, gdyby 20-letni Łotysz lepiej nauczył się Koncertu e-moll Chopina. Chyba nie przypuszczał, że dojdzie aż do finału.

– Ubiegłoroczny konkurs był niezwykle udany, teraz chcemy przedstawić tych pianistów w mniej oczywisty sposób - mówi dyrektor festiwalu Stanisław Leszczyński. – Wszyscy pokażą się nie tylko jako interpretatorzy muzyki Chopina. To będzie rodzaj sprawdzianu ich artystycznej osobowości w utworach innych kompozytorów, w kameralistyce, w wykonawstwie na instrumencie historycznym, w innym repertuarze z orkiestrą.

Seong-Jin Cho zagra na przykład Koncert b-moll Piotra Czajkowskiego, a Charles Richard-Hamelin wystąpi m.in. z Apollon Musagete Quartett. Wielu z nich usłyszymy wielokrotnie: w salach koncertowych, w bazylice św. Krzyża, a także w Żelazowej Woli, podczas zawsze wyjątkowych w charakterze recitali w domu urodzenia Chopina.

Szczególnie ciekawie zapowiada się cykl nocnych recitali chopinowskich w bazylice św. Krzyża na fortepianie z epoki Chopina. – Nikt z nich wcześniej nie podejmował takich prób – zdradza Stanisław Leszczyński – były więc pewne opory, ale jednak wszyscy podeszli do tej propozycji z akceptującą ciekawością.