Reklama

Nowa teoria na temat planet w Układzie Słonecznym. Podważa dotychczasową wiedzę

Naukowcy z Uniwersytetu w Zurychu i NCCR PlanetS przeprowadzili badanie, które podważa naszą dotychczasową wiedzę na temat Urana i Neptuna, określanych jako „lodowe olbrzymy”. Badacze podejrzewają, że skład tych planet może być inny, niż sądzono.

Publikacja: 17.12.2025 14:39

Naukowcy mają nową teorię na temat składu Urana i Neptuna

Naukowcy mają nową teorię na temat składu Urana i Neptuna

Foto: Adobe Stock

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jakie nowe pytania rodzą się w kontekście składu Urana i Neptuna?
  • Jakie kategorie planet wyróżniają naukowcy w Układzie Słonecznym?
  • Dlaczego tradycyjne teorie o lodowych olbrzymach są podważane?
  • Jakie metody badawcze zastosowano, aby stworzyć nowe modele wnętrz planet?
  • Jakie znaczenie mają nowe odkrycia dla zrozumienia pól magnetycznych Urana i Neptuna?

Planety w Układzie Słonecznym zazwyczaj dzieli się na trzy kategorie w zależności od ich składu. Wyróżniamy więc cztery planety skaliste – Merkury, Wenus, Ziemia i Mars, dwa gazowe olbrzymy – Jowisz i Saturn oraz dwa lodowe olbrzymy – Uran i Neptun. Z badań przeprowadzonych przez naukowców wynika jednak, że wnętrza dwóch ostatnich planet mogą zawierać więcej skał i mniej lodu, niż uważano do tej pory.

Co udało się ustalić naukowcom?

Nowe badanie nie zakłada, że dwie planety są jednym lub drugim typem – składającym się głównie z wody lub głównie ze skał. Zamiast tego kwestionuje utrwaloną teorię, która głosi, że wnętrza Urana i Neptuna zawierają przede wszystkim lód. Ta interpretacja jest zgodna z odkryciem, że Pluton składa się głównie ze skał. Autorzy nie twierdzą, że Uran i Neptun należy uznać za planety lodowe lub za skalne, tylko wskazują, że oba scenariusze mogą być zgodne z dotychczasowymi obserwacjami.

Aby lepiej zrozumieć, co znajduje się we wnętrzu olbrzymów, naukowcy stworzyli specjalny proces symulacji. „Klasyfikacja lodowych olbrzymów jest zbyt uproszczona, ponieważ Uran i Neptun są wciąż słabo poznane” – wyjaśnia Luca Morf, doktorant Uniwersytetu w Zurychu i główny autor badania. „Modele oparte na fizyce zawierały zbyt wiele założeń, natomiast modele empiryczne były zbyt uproszczone. Połączyliśmy oba podejścia, aby uzyskać modele wnętrza, które są zarówno agnostyczne, czyli pozbawione uprzedzeń, jak i spójne fizycznie” – tłumaczy Morf.

Czytaj więcej

Astronomowie odkryli wyjątkowe zjawisko. Zarejestrowano je po raz pierwszy
Reklama
Reklama

Jak wyglądało badanie?

W nowym podejściu badawczym cały proces zaczynał się od losowego wygenerowania profilu gęstości reprezentującego wnętrze każdej planety. Następnie naukowcy obliczali pole grawitacyjne zgodne z danymi obserwacyjnymi i na tej podstawie wnioskowali o możliwym składzie. Proces ten był wielokrotnie powtarzany, aż do uzyskania modelu, który najlepiej pasował do wszystkich dostępnych danych.

Dzięki zastosowaniu nowego podejścia naukowcy doszli do wniosku, że potencjalny skład wewnętrzny Urana i Neptuna nie musi ograniczać się do lodu. „To coś, co zasugerowaliśmy po raz pierwszy prawie 15 lat temu, a teraz dysponujemy ramami numerycznymi, aby to udowodnić” – mówi Ravit Helled z Uniwersytetu w Zurychu, inicjatorka projektu. Wyniki pokazują, że obie planety mogą być zdominowane przez warstwy bogate w wodę lub przez znacznie bardziej skalistą strukturę.

Odkrycia te rzucają również nowe światło na nietypowe pola magnetyczne Urana i Neptuna. Są one bardziej złożone niż ziemskie i nie ograniczają się do układu dwóch biegunów. „Nasze modele uwzględniają tzw. warstwy wody jonowej, które generują dynama magnetyczne w miejscach wyjaśniających obserwowane niedipolowe pola magnetyczne.  Odkryliśmy również, że pole magnetyczne Urana powstaje głębiej niż pole magnetyczne Neptuna” – wyjaśnia Ravit Helled.

Czytaj więcej

Naukowcy wskazują na zaskakującą przyczynę epidemii dżumy. „Jedna z największych katastrof ludzkich”

Odkrycia naukowców wymagają potwierdzenia

Choć wyniki wydają się obiecujące, naukowcy podkreślają, że wciąż są niepewne, co wynika z ograniczonej wiedzy o zachowaniu materii w ekstremalnych warunkach ciśnienia i temperatury panujących w jądrze. Niemniej, uzyskane wyniki torują drogę dla alternatywnych scenariuszy budowy wnętrz planet, podważają wieloletnie założenia i mogą ukierunkować przyszłe badania z zakresu nauki o materiałach w warunkach planetarnych.

Ravit Helled przyznaje, że zarówno Uran, jak i Neptun mogą być skalnymi albo lodowymi olbrzymami, w zależności od założeń modelu, jednak obecne dane są niewystarczające, aby móc to rozstrzygnąć. „Dlatego potrzebujemy misji na Urana i Neptuna, które pozwolą ujawnić ich prawdziwą naturę” – podsumowuje Helled.

Kosmos
Astronomowie odkryli wyjątkowe zjawisko. Zarejestrowano je po raz pierwszy
Kosmos
To odkrycie może być przełomem. Naukowcy po raz pierwszy „zobaczyli” ciemną materię?
Kosmos
Ta roślina jest w stanie przetrwać w kosmosie? Zaskakujące wyniki eksperymentu
Kosmos
Przełomowe badania nad superburzą geomagnetyczną z 2024 roku
Kosmos
Szykuje się rewolucja w kosmologii? „To oznacza ogromną zmianę paradygmatu”
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama