30. rocznica śmierci Grzegorza Przemyk

Dziś 30. rocznica śmierci Grzegorza Przemyka, zmarłego w wyniku bestialskiego pobicia przez milicję. Czy syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej był przypadkową ofiarą komunizmu? Rozmowa z historykiem Andrzejem Paczkowskim

Publikacja: 14.05.2013 01:01

Grzegorz Przemyk

Grzegorz Przemyk

Foto: Archiwum

Czy syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej był przypadkową ofiarą komunizmu?

Andrzej Paczkowski:

W pewnym stopniu tak. Nic nie wskazuje na to, że jego zatrzymanie było w jakiś sposób zaplanowane czy sprowokowane. Natomiast cały kontekst oczywiście przypadkowy nie jest. Należy sobie odtworzyć czas, w którym to się działo, czyli maj 1983, na krótko przed przyjazdem papieża. Milicja jest nastawiona na to, by przyglądać się jakimkolwiek wydarzeniom, które są poza kontrolą. Milicjanci mieli szczególnie zwracać uwagę na młodych ludzi, którzy są w ich oczach zagrożeniem dla porządku.

Żyjemy już ponad 20 lat w wolnej Polsce, a sprawa nadal nie jest ostatecznie wyjaśniona.

Zostały skazane osoby, które brały bezpośredni udział w pobiciu Przemyka na komisariacie. Zaraz po śmierci niszczono dokumenty i wprowadzano fałszywe tropy, co po latach utrudnia znalezienie materialnych dowodów na czyjąś konkretną winę.

Skazanie pozostałych winnych nigdy nie nastąpi?

Wina zza biurka jest bardzo trudna do udowodnienia. A proces w państwie demokratycznym musi być prowadzony według procedur. Dowodu na wydanie polecenia pobicia pewnie nigdy nie znajdziemy, ale późniejsze mataczenie w śledztwie samo w sobie podlega kodeksowi karnemu. Ci, którzy kierowali tym mataczeniem, powinni być brani pod uwagę jako osoby popełniające przestępstwa. Powinno być przeprowadzone rzetelne śledztwo w sprawie mataczenia po śmierci Grzegorza Przemyka.

Miesiąc temu mieliśmy uniewinnienie Stanisława Kociołka, tutaj skazano tylko pionki. Polski wymiar sprawiedliwości ma problem ze znalezieniem winnych z czasów PRL?

Duża część sędziów, mam nadzieję, że nie wszyscy, nie chce mieć do czynienia ze sprawami, które są uważane za polityczne. Z niechęcią prowadzą takie sprawy, często dążą do jak najszybszego zakończenia, do umorzeń, uniewinnień, ewentualnie do wydawania wyroków w zawieszeniu, niezależnie od tego, czy jest taka potrzeba. Taką sytuację mamy w Polsce od ponad 20 lat, i jest ona charakterystyczna także dla innych państw postkomunistycznych. Jest coś takiego w sądownictwie demokratycznym, że ma ono poważne problemy z sądzeniem za zbrodniczą przeszłość.

—rozmawiała Agnieszka Kalinowska

Czy syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej był przypadkową ofiarą komunizmu?

Andrzej Paczkowski:

Pozostało 97% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo