KPO zmienia Polskę. Ogromne pieniądze z UE na wzmocnienie i unowocześnienie kraju

Pandemia Covid-19 mocno poturbowała światową gospodarkę. Odczuły ją także kraje unijne. Odpowiedzią na to był europejski fundusz odbudowy, z budżetem przekraczającym na dziś ponad 800 mld euro. Pieniądze te przeznaczono na odbudowę potencjału rozwojowego gospodarki, utraconego w wyniku pandemii oraz wsparcie trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie czasowym.

Polska jest jednym z największych beneficjentów tego programu. Na nasz Krajowy Plan Odbudowy Unia przeznaczyła prawie 60 mld euro (ok. 268 mld zł), w tym 25,27 mld euro (113,28 mld zł) w postaci dotacji i 34,54 mld euro (154,81 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek.

Uruchomienie KPO poprzedziły potężne perturbacje. Pieniądze przyznane Polsce były przez długi czas zamrożone na skutek konfliktu rządu PiS z Komisją Europejską o praworządność w naszym kraju. Straciliśmy w ten sposób dwa lata. W efekcie unijne euro z funduszu odbudowy zaczęły do nas płynąć dopiero w zeszłym roku, po tym, jak nowy rząd unormował stosunki z KE i przystąpił do naprawy wymiaru sprawiedliwości.

Potrzebna była rewizja KPO, która przyspieszyła proces wydatkowania pieniędzy. Udało się także wynegocjować z Komisją Europejską przedłużenie terminu na realizację projektów z tego programu. Dziś idzie ona pełną parą. Do tej pory, wedle danych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, w ramach KPO podpisano już ponad 824 tys. umów, a wartość realizowanych dzięki nim projektów przekroczyła 140 mld zł.

Rząd przekonuje, że dzięki inwestycjom z KPO nasza gospodarka nabierze rozpędu. – Ten wielki plan dla Polski ma mieć przełożenie na życie zwykłych ludzi, a w naszym otoczeniu zajdzie wiele pozytywnych zmian – zapewnia.

Czytaj więcej

Fundusze europejskie

Tło afery z KPO sięga czasów PiS. "Nie zrobisz audytów wszystkiego"

Prezes PARP zdymisjonowana, działa prokuratura, a Komisja Europejska chce wyjaśnień. Pieniądze z...

Na co wydajemy pieniądze z KPO?

Lista inwestycji finansowanych z KPO jest bardzo długa. Dzięki unijnemu wsparciu powstaną więc m.in. polskie elektrownie wiatrowe na Bałtyku. Już w 2030 r. mają wytwarzać 13 proc. energii zużywanej w Polsce. Do tego dochodzi infrastruktura towarzysząca: terminale instalacyjne, systemy magazynowania energii, sieci dystrybucyjne i przesyłowe. Szacowana wartość inwestycji w morską energetykę wiatrową wyniesie ponad 21 mld zł, a dużą jej część pokryją pożyczki z KPO.

Dzięki temu będziemy spalać mniej węgla i przybliżymy się do unijnych celów związanych z ograniczeniem emisji CO₂ do atmosfery. Uniezależnimy się też od dostaw paliw kopalnych ze wschodu, a w powietrzu będzie mniej pyłów. – To zysk dla zdrowia i oszczędność dla portfela – przekonuje rząd. I szacuje, że przy budowie elektrowni wiatrowych pracę znajdą 34 tys. osób.

Jakość życia mieszkańców naszego kraju ma też poprawić finansowany z KPO program „Czyste Powietrze”. Umożliwi on m.in. wymianę prawie pół miliona starych pieców na ogrzewanie ekologiczne. Dotychczas udało się to zrobić w ponad 300 tys. domów. Niemal 1,2 mln mieszkań i budynków jednorodzinnych, a także ponad 340  szkół czy bibliotek przejdzie termomodernizację połączoną z instalacją odnawialnych źródeł energii. Do tej pory taką modernizację dzięki pieniądzom z KPO przeszło już ponad 380 tys. mieszkań i domów jednorodzinnych.

Ponad 1,5 mld euro pójdzie na rozwój sieci energetycznych. Do 2026 r. wybudujemy lub zmodernizujemy linie przesyłowe o długości 320 km. Obsłużą one m.in. elektrownie wiatrowe na północy Polski. Rząd tłumaczy, że modernizacja i rozbudowa sieci jest potrzebna, bo rośnie udział energii ze źródeł odnawialnych. A to wymaga inteligentnego zarządzania siecią dystrybucyjną. KPO poprawi zdolności w tym zakresie. Budowa i modernizacja nowych linii przesyłowych umożliwi też szybsze przyłączanie rozproszonych OZE na obszarach wiejskich. A to ma zwiększyć bezpieczeństwo naszego systemu energetycznego.

Pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy przeznaczymy też na zieloną transformację miast. Oznacza ona inwestycje np. w tereny zielone, termomodernizację, odnawialne źródła energii czy wymianę taboru komunikacji miejskiej na niskoemisyjny. Jednostki samorządu terytorialnego i spółki komunalne dostaną na to nieoprocentowane pożyczki.

Duże wsparcie dostanie też kolej. Poprawi się dzięki temu m.in. stan infrastruktury linii kolejowej między Warszawą i Krakowem, wyremontowany zostanie tunel kolejowy w Unisławiu Śląskim. Pieniądze unijne wspomogą też modernizacje stacji i przejazdów kolejowych. Przewoźnicy otrzymają pieniądze na zakup nowoczesnego taboru. – Podróże będą wygodniejsze, bezpieczniejsze i szybsze – zapewnia rząd. KPO pozwoli też zlikwidować ponad 300 czarnych punktów na polskich drogach.

Kolejny ważny punkt to opieka medyczna. Dzięki pieniądzom z KPO mamy zyskać lepszy dostęp do wysokiej jakości usług medycznych. Około 9 mld zł zostanie zainwestowane w szpitale. – Wzrośnie dostępność i jakość opieki onkologicznej, ponieważ tego typu placówki i oddziały dostaną pieniądze na rozwój i nowy sprzęt – obiecuje rząd. Ale to nie wszystko. Unijne pieniądze mają pomóc w rozwoju opieki długoterminowej, z której skorzystają seniorzy. Sektor ochrony zdrowia, podobnie jak edukacja i administracja publiczna, dostanie wsparcie na rozwój rozwiązań cyfrowych. Rozbudowywane ma być zaplecze dydaktyczne uczelni medycznych, co ma umożliwić kształcenie większej liczby studentów medycyny.

Dzięki pieniądzom z KPO powstanie blisko 50 tys. nowych miejsc w żłobkach. W efekcie młodzi rodzice będą mogli szybciej wrócić do pracy.

Kolejny punkt programu to usunięcie dużej części internetowych białych plam na mapie Polski. Dostęp do szybkiego internetu ma otrzymać wiele gospodarstw w całej Polsce. Wzrośnie dostępność e-usług. Osoby w każdym wieku będą mogły zdobyć nowe kompetencje cyfrowe w gminnych i miejskich klubach. Z internetu szerokopasmowego będą korzystać już wszystkie polskie szkoły. Dodatkowo do nauczycieli i uczniów trafi sprzęt komputerowy.

Firmy dostaną prawie 450 mln euro na robotyzację, cyfryzację i innowacyjność. Ich odpowiedni poziom sprawi, że wzrośnie produktywność przedsiębiorstw. Poprawią się też bezpieczeństwo i higiena pracy.

Co z tą HoReCą i pieniędzmi z KPO?

Oddzielne pieniądze w KPO przeznaczono dla firm z branż najbardziej poszkodowanych w czasie pandemii, czyli hotelarskiej, gastronomicznej i cateringowej (HoReCa). Większość z nich była w tym czasie zamknięta albo działała w ograniczonym zakresie. Wiele restauracji, barów, kawiarni, hoteli i pensjonatów, a także firm cateringowych przetrwało ten ciężki czas dzięki rządowym tarczom antycovidowym. Pieniądze z KPO mają im pomóc się wzmocnić, zdywersyfikować działalność, znaleźć dodatkowe źródła zarobku, na wypadek kolejnych perturbacji.