Biskupi zbyt łatwo odpuścili w sprawie odpisu

Tylko 1-proc. odpis podatkowy zagwarantowałby Kościołowi to, co rzeczywiście mu się należy z tytułu likwidacji Funduszu Kościelnego.

Publikacja: 04.09.2013 21:23

Takie wnioski płyną z raportu księdza profesora Dariusza Walencika z Uniwersytetu Opolskiego przygotowanego na zlecenie Komisji Konkordatowych Rządu i Episkopatu.

Liczący ponad 480 stron raport księdza Walencika pokazuje dokładny stan posiadania polskiego Kościoła od 1918 roku. Wynika z niego, co Kościołowi zabrano po II wojnie światowej i co oddano po częściowej rewindykacji dóbr po roku 1989.
Ksiądz Walencik wyliczył też, ile polskie państwo wciąż jest winne Kościołowi, co powinno – jego zdaniem – stanowić podstawę do ustalenia ostatecznej wysokości odpisu podatkowego.

I tak przed 1939 rokiem Kościół katolicki w Polsce posiadał 377,8 tys. ha ziemi. Po wojnie na skutek zmiany granic pozostało mu 168,9 tys. ha. Kościół utracił zatem ok. 208,9 tys. ha, czyli ponad połowę swego stanu posiadania. Dostał 33,3 tys. ha na Ziemiach Odzyskanych, a więc jego stan posiadania w nowych granicach wynosił ok. 202,2 tys. ha nieruchomości ziemskich. Ale w latach 40. i 50. XX wieku władze zabrały Kościołowi aż 144,7 tys. ha, pozostawiając mu 25,6 tys. ha (w tym także nieruchomości tylko użytkowanych) oraz ok. 4 tys. ha na ziemiach zachodnich i północnych. Ponadto podmiotom kościelnym skonfiskowano 3 tys. 437 budynków w całości i 381 w części.

Właśnie te straty powinien zrekompensować Fundusz Kościelny, który miał służyć m.in. utrzymaniu i odbudowie kościołów, udzielaniu duchownym pomocy materialnej i lekarskiej.
W rzeczywistości, jak wynika z badań księdza Walencika, w latach 1950–1989 ze środków Funduszu finansowano m.in. działalność Centralnej Szkoły Partyjnej przy KC PZPR, Ośrodka Doskonalenia Kadr Ministerstwa Sprawiedliwości, dotowano Związek Nauczycielstwa Polskiego, propagandowe wiece antykościelne oraz materiały szkalujące hierarchię Kościoła katolickiego, opłacano donosy na księży, finansowano prasę antykatolicką i delegacje zagraniczne pracowników Urzędu ds. Wyznań. W 1952 roku na takie cele wydano 39,3 proc. Funduszu, a w 1962 r. – 82,6 proc. Wysokość środków na cele walki z Kościołem spadła na początku okresu rządów Edwarda Gierka do 48,1 proc., aby potem znów wzrosnąć – do aż 94,6 proc. w 1989 roku.

Ksiądz Walencik przeanalizował także działalność Komisji Majątkowej. W ciągu 20 lat swojej działalności zwróciła ona Kościołowi nieruchomości o powierzchni 65,7 tys. ha. Ponadto na mocy prawomocnie zakończonych postępowań sądowych zwrócono nieruchomości o powierzchni 29 ha. Do Kościoła wróciło też 490 budynków i lokali.

Wypłacono również 140 mln 326,8 tys. zł tytułem odszkodowań. Łączna suma rewindykowanych nieruchomości ziemskich Kościoła wyniosła 115 tys. 714,7 ha.
Na podstawie tych danych – przyjmując, że nie zwrócono ok. 65 tys. ha (ok. 59 tys. ha przeliczeniowych) ziemi – ksiądz Walencik wyliczył, ile powinien wynosić obecny budżet Funduszu Kościelnego. Okazuje się, że przyjmując dochodowość z tzw. hektara przeliczeniowego wyliczaną przez GUS w 2011 r. na 2713 zł, otrzymamy kwotę 162,5 mln i to tylko dla Kościoła katolickiego.

Właśnie taka suma powinna być brana pod uwagę przy wyznaczaniu wysokości odpisu podatkowego, który ma zastąpić dotychczasowy Fundusz Kościelny: 162,5 mln zł, a nie 96 mln zł, które w obecnym roku państwo przeznaczyło na ten cel. Dlatego Kościół na początku negocjacji wysunął propozycję 1 proc. odpisu podatkowego. Ale ostatecznie zgodził się na 0,5 proc.

Raport księdza Walencika opiera się na źródłach pochodzących z kilkunastu archiwów kościelnych i państwowych.

Kościół
KEP: Edukacja zdrowotna? "Nie można akceptować deprawujących zapisów"
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kościół
Kapelan Solidarności wyrzucony z kapłaństwa. Był oskarżony o pedofilię
Kościół
Polski biskup rezygnuje z urzędu. Prosi o modlitwę w intencji wyboru następcy
Kościół
Podcast. Grzech w parafii na Podkarpaciu
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
"Rzecz w tym"
Ofiara, sprawca, hierarchowie. Czy biskupi przemyscy dopuścili się zaniedbań w sprawie pedofilii?