Pierwszy wyrok frankowy w połączonych sprawach

Trzy dni wcześniej odbyła się dla nich wspólna rozprawa, w której lwia część frankowiczów, przedstawicieli banków i pełnomocników, uczestniczyła zdalnie. Podobnie było na ogłoszeniu wyroku.

Połączone postępowanie ws. frankowiczów - nowatorskie i realne

Ogłoszenie wyroku i jego uzasadnienie przez sędzię trwało ok. godziny. Sędzia Aleksandra Orzechowska, która zorganizowała to nowatorskie, choć całkowicie realne przedsięwzięcie procesowe, jeszcze przez zamknięciem poniedziałkowej rozprawy uzyskała zgody od frankowiczów na ewentualne ujawnienie innym uczestnikom połączonego postępowania informacji kwalifikowanych jako tajemnica bankowa.

Możliwość naruszenia tej tajemnicy była wcześniej jednym z zarzutów ze strony banku przeciw wspólnemu rozpoznaniu spraw.

Dość sprawnie przebiegło też w trakcie ponaddwugodzinnej rozprawy przesłuchanie niektórych stron (frankowiczów) celem weryfikacji ich konsumenckiego statusu w sprawach, w których bank to kwestionował. Dodajmy, że sceptycy łączenia spraw wskazują, że przesłuchanie stron będzie wydłużać to postępowanie. Dlatego oprócz spraw, w których powodowie prowadzili działalność gospodarczą, sąd pominął dowody z przesłuchania stron, uznając status konsumentów po stronie powodów za bezsporny i wynikający z treści wniosków kredytowych i umów kredytu, a wszelkie inne istotne dla sprawy okoliczności – za udowodnione dokumentami.

Czytaj więcej

W sądzie i w urzędzie

Sąd łączy sprawy frankowe

Po wyroku TSUE po raz pierwszy wspólnie rozpoznano 22 powództwa o kredyty walutowe frankowiczów.

Sąd uznał, że okoliczności wskazane przez bank we wnioskach dowodowych o przesłuchanie stron nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia spraw, ponieważ nawet gdyby zostały wykazane, nie skutkowałyby wyłączeniem powodów spod przysługującej im ochrony konsumenckiej i nie przywracałyby skuteczności abuzywnym klauzulom indeksacyjnym (tj. klauzuli spreadowej i ryzyka walutowego) ani klauzuli zmiennego oprocentowania kredytu.

Sędzia Orzechowska zaznaczyła w uzasadnieniu, że połączenie spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia nastąpiło ze względu na tożsamość wzorców umownych, standardową procedurę zawierania umów, zbliżoną treść pozwów i odpowiedzi na pozew oraz ekonomię procesową. Dzięki temu termin rozprawy został wyznaczony znacznie szybciej, niż gdyby sprawy toczyły się oddzielnie.

Niemniej jednak połączenie spraw jest wyłącznie zabiegiem technicznym, który nie prowadzi do powstania jednej sprawy i nie pozbawia poszczególnych spraw ich odrębności i samodzielności.

Co istotne – w ocenie sądu wszyscy powodowie posiadali status konsumentów w chwili zawarcia umów kredytu. Uzyskane przez nich środki z kredytów zostały przeznaczone tylko na cele mieszkaniowe, także w przypadku powodów, którzy w datach zawarcia umów prowadzili działalność gospodarczą. Z kolei brak indywidualnego uzgodnienia kwestionowanych przez powodów klauzul indeksacyjnych wynikał już z samego sposobu zawarcia tych umów – opartych o treść stosowanych przez bank wzorców umowy, regulaminu i oświadczeń o ryzyku, opracowanych jednostronnie przez bank.

Finalnie sąd uznał, że nieważność zawartych przez strony umów kredytowych w całości wynikała z bezskuteczności abuzywnych postanowień wprowadzających do nich ryzyko kursowe.

To pierwszy krok. Za łączeniem spraw frankowych konsumenci i prawnicy

– Sędzia Tomasz Niewiadomski, szef wydziału frankowego, który obserwował przebieg procesu, powiedział „Rzeczpospolitej”, że od pewnego czasu sędziowie tego wydziału dyskutowali, czy nie można przełamać licznych przeciwności i łącznie rozpoznawać spraw.