Sąd Najwyższy: szybsza spłata kredytu to mniejszy koszt

Prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego ulega obniżeniu, jeżeli jej wysokość jest zależna od okresu obowiązywania umowy.

Publikacja: 31.05.2023 17:37

Sąd Najwyższy: szybsza spłata kredytu to mniejszy koszt

Foto: Adobe Stock

To sedno środowej uchwały Sądu Najwyższego. Ma ona znaczenie głównie dla kredytów złotówkowych, ale też tych indeksowanych do franka. Przy czym, jak wskazuje adwokat Marcin Szymański, w tym drugim przypadku chodzi o umowy niezawierające niedozwolonych postanowień, których abuzywność powoduje nieważność umowy.

Sprawę zainicjowało pytanie szczecińskiego Sądu Okręgowego o wykładnię art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego. Przewiduje on, że w przypadku spłaty kredytu hipotecznego przed terminem jego całkowity koszt ulega obniżeniu o odsetki i inne opłaty przypadające na okres, o który skrócono obowiązywanie umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Z przepisu wynika podział kosztów kredytu na okresowe i jednorazowe, ale proporcjonalnemu obniżeniu podlegają tylko okresowe. A to, jak wskazał SO, niesie ryzyko, że kredytodawca mógłby próbować ograniczyć do minimum koszty zależne od okresu obowiązywania umowy, obciążając konsumenta jednorazowymi, np. w postaci prowizji.

Czytaj więcej

Prezes UOKiK wydał ważne stanowisko ws. spłaty kredytów hipotecznych

Rozpatrując pytanie SN w składzie sędziowie Beata Janiszewska, Marcin Łochowski i Maciej Kowalski, zawiesił postępowanie do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał Sprawiedliwości UE podobnej sprawy. Zainicjowało ją austriackie stowarzyszenie zajmujące się ochroną konsumentów. Organizacja zakwestionowała typowy warunek zamieszczany przez UniCredit Bank Austria w umowach kredytu na zakup nieruchomości, dotyczący przedterminowej spłaty. I przewidujący, że w takiej sytuacji odsetki oraz koszty zależne od czasu trwania kredytu są proporcjonalnie obniżane, ale pozostałe – już nie. TSUE orzekł w lutym br., że przysługujące konsumentowi prawo do skorzystania w wypadku przedterminowej spłaty z obniżki kosztu kredytu nie obejmuje sum niezależnych od okresu obowiązywania umowy (sprawa C-555/21).

Teraz SN wrócił do polskiej sprawy i podjął uchwałę, że prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego ulega obniżeniu na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym, jeżeli jej wysokość jest zależna od okresu obwiązywania umowy.

– TSUE wypowiedział się bardzo ogólnie, SN zajął się bardziej szczegółową kwestią, mówiąc, że kosztem uzależnionym od czasu trwania umowy, a więc podlegającym redukcji, jest prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego, co jest zgodne z wcześniejszym orzecznictwem określającym tę prowizję jako „prowizję od ryzyka”. A skoro czas kredytowania jest krótszy, to ryzyko jest mniejsze, więc prowizja winna zostać obniżona – ocenia dr Mariusz Korpalski.

Sygnatura akt: III CZP 144/22

To sedno środowej uchwały Sądu Najwyższego. Ma ona znaczenie głównie dla kredytów złotówkowych, ale też tych indeksowanych do franka. Przy czym, jak wskazuje adwokat Marcin Szymański, w tym drugim przypadku chodzi o umowy niezawierające niedozwolonych postanowień, których abuzywność powoduje nieważność umowy.

Sprawę zainicjowało pytanie szczecińskiego Sądu Okręgowego o wykładnię art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego. Przewiduje on, że w przypadku spłaty kredytu hipotecznego przed terminem jego całkowity koszt ulega obniżeniu o odsetki i inne opłaty przypadające na okres, o który skrócono obowiązywanie umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Z przepisu wynika podział kosztów kredytu na okresowe i jednorazowe, ale proporcjonalnemu obniżeniu podlegają tylko okresowe. A to, jak wskazał SO, niesie ryzyko, że kredytodawca mógłby próbować ograniczyć do minimum koszty zależne od okresu obowiązywania umowy, obciążając konsumenta jednorazowymi, np. w postaci prowizji.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Sądy i trybunały
Pijana sędzia za kierownicą nie została pouczona. Sąd czeka na odpowiedź SN
Sądy i trybunały
Manowska pozwała Bodnara, Sąd Najwyższy i KSSiP. Żąda dużych pieniędzy
Konsumenci
Bank cofa się w sporze z frankowiczami. Punkt dla Dziubaków