Z danych UOKiK wynika, że w ostatnich latach wzrasta popularność pożyczek pod zastaw, czyli lombardowych, a okres epidemii covidowej tę tendencję wzmocnił. Od marca 2020 do maja 2021 r. ok. 1,5 mln Polaków odwiedziło punkty lombardowe. Jednocześnie 41 proc. deklaruje, że skorzystało z usługi lombardu, gdyż odmówiono im kredytu lub pożyczki w instytucjach finansowych.
Niestety mimo obowiązywania od dziesięciu lat ustawy o kredycie konsumenckim właściciele lombardów omijają nieraz jej rygory: nie rejestrują się jako lombardy, nie przestrzegają wymogów RODO, a umowy niejednokrotnie nie zawierają klauzul o przetwarzaniu danych osobowych klientów. Z kolei wycena przedmiotu przyjmowanego do lombardu stanowi średnio ok. 35 proc. jego wartości i można przypuszczać, że wiele z biedniejszych osób traci jeszcze na tych operacjach.
Nowa ustawa ma zapewnić transparentne prowadzenie działalności lombardowej, jasno określać obowiązki tych firm – mają działać wyłącznie w formie spółki kapitałowej, a minimalny kapitał to 50 tys. zł. Określać ma elementy umowy pożyczki lombardowej, jej koszty pozaodsetkowe, a także zasady sprzedaży przedmiotu zastawu lombardowego oraz odpowiedzialności za naruszenie ustawy.
Umowa ma być pisemna, aby konsument miał ją do celów dowodowych i powinien ją otrzymać najpóźniej w momencie jej zawarcia. Koszty pożyczki lombardowej nie mogą być wyższe niż jej 45 proc., a w przypadku wcześniejszej spłaty jej koszt ma być obniżony odpowiednio do okresu skrócenia.
Aby nie dochodziło do zaniżenia wartości zastawionego przedmiotu lub sprzedania go za zbyt niską cenę, przewidziano, że lombard ma poinformować konsumenta jeszcze przed zawarciem umowy o wycenie zastawianego przedmiotu, a w razie potrzeby jego sprzedaży ma być zorganizowana internetowa aukcja publiczna dla nieograniczonego kręgu osób. Odstępstwo od organizowania aukcji przewidziano tylko dla pożyczek do 300 zł.
