Od „to łatwe” do „jestem rozczarowany”. Jak zmieniał się stosunek Donalda Trumpa do wojny na Ukrainie?

Donald Trump wielokrotnie podkreślał, że był przekonany, iż to właśnie wojna na Ukrainie będzie najłatwiejszym konfliktem do rozwiązania. – Dobrze się dogaduję z (Władimirem) Putinem i (...) bardzo się na nim zawiodłem – mówił Trump 7 października, podczas spotkania z premierem Kanady Markiem Carneyem. Jak wyliczyli dziennikarze, był to ósmy raz, gdy Trump wyraził swoje rozczarowanie Władimirem Putinem. 

Wcześniej Trump mówił to samo już wielokrotnie, między innymi na początku września, gdy dziennikarze pytali go o upływ terminu postawionego Władimirowi Putinowi ultimatum. Wtedy również deklarował, że „zrobi wszystko, by zakończyć zabijanie”. To właśnie ta kwestia wydaje się być najczęściej powtarzana przez Donalda Trumpa. 

Jak ewoluowały poglądy Donalda Trumpa w sprawie wojny Rosji z Ukrainą? 

Można odnieść wrażenie, że Donald Trump, formułując wypowiedzi na temat wojny na Ukrainie, część przekazu kieruje do obywateli własnego kraju, a inną na użytek społeczności międzynarodowej. W tych pierwszych dominuje krytyka wobec Joe Bidena. Trump wielokrotnie powtarzał, że gdyby to on był prezydentem, do wojny „nigdy by nie doszło”. Przed wyborami prezydenckimi, o czym często mówił w kampanii, był zresztą przekonany, że wystarczy rozmowa z Władimirem Putinem, by zakończyć konflikt. 

Dziennikarze stacji CNN przeszukali bazę danych Roll Call – portalu, który kataloguje wszystkie publiczne wystąpienia Trumpa. Okazało się, że w ciągu ostatniej doby przed objęciem urzędu Donald Trump przynajmniej 53 razy obiecał zakończenie wojny na Ukrainie. Stacja zauważyła, że podczas kampanii wyborczej w 2023 i 2024 r. Trump „wielokrotnie mówił i to poważnie, że zakończy wojnę na Ukrainie w ciągu 24 godzin od powrotu do Białego Domu lub nawet wcześniej”. 

Czytaj więcej

Dyplomacja

Kaja Kallas: Donald Trump obiecał zakończyć wojnę, nie może tego zrzucać na Europę

Szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas w rozmowie z „Politico” stwierdziła, że nie tylko Europa j...

Już 4 marca 2023 r. w przemówieniu podczas Konferencji Konserwatywnych Działań Politycznych w National Harbor w stanie Maryland powiedział: – Zanim jeszcze dotrę do Gabinetu Owalnego, rozstrzygnę katastrofalną wojnę między Rosją a Ukrainą. Zostanie rozstrzygnięta szybko (…). Sprawię, że problem zostanie rozwiązany w błyskawicznym tempie i zajmie mi to nie więcej, niż jeden dzień. Wiem dokładnie, co powiedzieć każdemu z nich.

Powtórzył to 25 marca 2023 r. na wiecu w Waco w Teksasie. Wtedy właśnie sprecyzował, że porozumienie osiągnie w ciągu 24 godzin. 

Podobnie wypowiedział się dwa tygodnie później w Waszyngtonie. – To łatwe w porównaniu z niektórymi rzeczami (…) Jak mówi Biblia: „błogosławieni, którzy czynią pokój”. Widzicie to? Będę waszym rozjemcą – stwierdził. Również 27 czerwca 2023 r. w Concord w New Hampshire mówił, że „w porównaniu z innymi sprawami, to nie będzie trudne”. Trzy dni później w Filadelfii zapewniał, że wojnę skończy, zanim jeszcze zostanie zaprzysiężony. 

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Donald Trump: Krym pozostanie przy Rosji, Ukrainy nie będzie w NATO

- Mówiłem to metaforycznie - tak Donald Trump odpowiedział na pytanie o składane w kampanii wybor...

Obietnice szybkiego zakończenia wojny padły również podczas wiecu Turning Point w West Palm Beach na Florydzie, w Erie w Pensylwanii, podczas spotkania w Montgomery w Alabamie czy w Columbii, w Karolinie Południowej. Mówił o tym na wiecu w Windham w New Hampshire w sierpniu 2023 r. i we wrześniu w przemówieniu do organizacji Concerned Women for America w Waszyngtonie, na wiecu w Summerville w Karolinie Południowej i na imprezie Republikanów w Anaheim w Kalifornii.

W listopadzie 2023 r. w Claremont w New Hampshire stwierdził, że „jak wygram prezydenturę, ponieważ zamierzam ją wygrać, rozstrzygnę straszną wojnę między Rosją a Ukrainą, która nigdy nie powinna się rozpocząć”. Podczas przemówienia w Fort Dodge w stanie Iowa przekonywał: – Znam Putina bardzo dobrze, dogaduję się z nim. Bardzo dobrze znam Zełenskiego. 

Optymistyczne zapowiedzi Donalda Trumpa: Załatwię sprawę wojny jeszcze przed objęciem urzędu 

W 2024 r. Trump nadal przekonywał, że może załagodzić konflikt na Ukrainie „jeszcze przed objęciem urzędu”. – Załatwię to, zanim dotrę do Gabinetu Owalnego – mówił w Mason City w stanie Iowa. W Portsmouth w stanie New Hampshire twierdził, że „wyprostuje to bardzo szybko, bardzo wcześnie”. – Myślę, że zakończę to, kiedy zostanę prezydentem elektem – mówił.  

Powtarzał to również na wiecach w Concord, Rochester i Laconia w stanie New Hampshire oraz w Las Vegas. W North Charleston w Karolinie Południowej zapewniał, że będzie robił rzeczy niesamowite, „takie jak natychmiastowe rozstrzygnięcie wojny między Rosją a Ukrainą”. 

O doprowadzeniu do końca wojny jeszcze przed zaprzysiężeniem Trump mówił na wielu wiecach i spotkaniach w marcu i maju 2024 r. w Richmond, w stanie Wirginia („załatwmy tę wojnę, to zła wojna”), w Greensboro w Karolinie Północnej zapowiadał: „przywrócimy pokój dzięki sile”, a we Freeland w stanie Michigan: „rozstrzygnę straszną wojnę między Rosją a Ukrainą”.

Podczas debaty prezydenckiej z Joe Bidenem Trump obiecywał: „rozstrzygnę tę wojnę między Putinem a Zełenskim jako prezydent elekt, zanim obejmę urząd 20 stycznia. Rozstrzygnę tę wojnę. Ludzie są zabijani tak niepotrzebnie, tak głupio. I załatwię to, i załatwię to szybko, zanim obejmę urząd”.

Jeszcze wtedy był przekonany, że może przekonać Władimira Putina.  We wrześniowej debacie, już z Kamalą Harris, powtórzył, że obu prezydentów „zna bardzo dobrze”, i że obaj go szanują, a nie szanują Joe Bidena. – Jakby mieli go szanować, skoro on ani razu w ciągu tych dwóch lat nie zadzwonił do Putina? – pytał. Dodał też, że „ta wojna błaga o rozstrzygnięcie”, a on może to uczynić jeszcze jako prezydent elekt. – Porozmawiam z jednym, porozmawiam z drugim i połączę ich ze sobą – mówił.

Czytaj więcej

Polityka

Debata Donald Trump - Kamala Harris. Pierwsze starcie kandydatów na prezydenta USA

W nocy z wtorku na środę czasu polskiego w prezydenckiej debacie organizowanej przez telewizję AB...

Wkrótce, pod naciskiem dziennikarzy, okazało się, że Trump musi wycofywać się z tych zapowiedzi. W dniu swojej inauguracji, 20 stycznia 2024 r. Donald Trump oświadczył, że zamierza zakończyć wojnę w Ukrainie „jak najszybciej”. Sto dni później sekretarz stanu Marco Rubio oświadczył, że jeśli nie będzie sygnałów, że porozumienie w tej sprawie jest do osiągnięcia, Stany Zjednoczone mogą zrezygnować z prób doprowadzenia do pokoju. 

Wtedy zmienił się także przekaz, płynący od Trumpa. Już jako urzędujący prezydent USA oświadczył, że Krym zostanie przy Rosji. Prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu zarzucił, że przedłuża wojnę. Kiedy Wołodymyr Zełenski na łamach „The Wall Street Journal” mówił, że uznanie okupacji Krymu przez Rosję stoi w sprzeczności z ukraińską konstytucją, Donald Trump przestrzegł go, że to bardzo szkodliwe słowa, bo szkodzą negocjacjom, a „Krym został utracony lata temu” i ta kwestia „nie jest nawet tematem dyskusji”. 

Trump stwierdził też, że „nikt nie prosi Zełenskiego o uznanie Krymu za terytorium rosyjskie”, ale towarzyszyło temu pytanie: „jeśli chce Krymu, dlaczego nie walczył o niego jedenaście lat temu, kiedy został przekazany Rosji bez jednego wystrzału? (Zełenski został prezydentem Ukrainy pięć lat później)”. To wtedy padły wobec Wołodymyra Zełenskiego słowa: „Sytuacja Ukrainy jest tragiczna – albo może mieć pokój, albo może walczyć jeszcze trzy lata, zanim straci cały kraj”.

Właśnie wtedy, 28 lutego, doszło w Gabinecie Owalnym do pamiętnego spotkania prezydentów, podczas którego jeden z dziennikarzy zarzucił Zełenskiemu niewłaściwy strój (od momentu wybuchu wojny prezydent Ukrainy występuje publicznie w nawiązującym do wojskowego stylu stroju ukraińskiej marki Damirli). Następstwem tego była ostra wymiana zdań między Zełenskim a Trumpem i wiceprezydentem JD Vancem, w czasie której gospodarze zarzucili Zełenskiemu niewdzięczność. Prezydent Ukrainy przedwcześnie opuścił wówczas Biały Dom, odwołano też planowane podpisanie umowy o minerałach oraz wspólną konferencję prasową. Prezydent Ukrainy mówił potem, że Trump żyje w bańce rosyjskiej dezinformacji, bo prezydent USA przekonywał, iż Zełenskiego popiera 4 proc. Ukraińców (w rzeczywistości sondaże wskazywały na poparcie Zełenskiego na poziomie 50 proc.).

Po krytyce, która spadła wówczas na administrację Donalda Trumpa, prezydent USA mówił, że wypracowanie porozumienia między Rosją i Ukrainą jest trudniejsze, niż sądził. Dodał, że jest sfrustrowany tym, że jego dotychczasowe starania nie przyniosły efektu. 

Przełom miały przynieść rozmowy w Arabii Saudyjskiej w marcu 2025 r. Spotkały się tam delegacje Rosji, Ukrainy i USA, bez osobistego udziału przywódców tych krajów. Z licznych wypowiedzi Donalda Trumpa wynikało wówczas, że winą za doprowadzenie do konfliktu z Rosją obarcza on Ukrainę, jej aspiracje, by wstąpić do Unii Europejskiej i NATO. Powtarzał też, że nierealne jest odzyskanie przez Ukrainę wszystkich ziem. Wielu komentatorów dopatrywało się w tych wypowiedziach amerykańskiego prezydenta chęci wywarcia presji na Ukrainę. Szef rosyjskiego resortu spraw zagranicznych Siergiej Ławrow stwierdził, że Trump jest „prawdopodobnie jedynym przywódcą na świecie, który dostrzegł potrzebę zajęcia się podstawowymi przyczynami wojny”. 

Czytaj więcej

Dyplomacja

Kreml reaguje na słowa Donalda Trumpa. „Nie ze wszystkim się zgadzamy”

Donald Trump usłyszał wersję Wołodymyra Zełenskiego dotyczącą tego, co dzieje się (na froncie) -...

Kolejna zmiana stanowiska nastąpiła 26 kwietnia 2024 r., w trakcie spotkania Donalda Trumpa z Wołodymyrem Zełenskim w dniu pogrzebu papieża Franciszka w Rzymie. Donald Trump oświadczył, że Władimir Putin „może nie chcieć zatrzymania wojny”. Uznał, że Putin go „zwodzi” i zapowiedział nałożenie sankcji oraz wysokich ceł na Rosję. 

Po tej zapowiedzi Władimir Putin spotkał się z wysłannikiem USA Steve'em Witkoffem, a rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow poinformował, że „strona rosyjska jest gotowa wznowić proces negocjacji z Ukrainą bez żadnych warunków wstępnych”, co znowu na chwilę uspokoiło nastroje.

Według informacji, opublikowanych przez agencję Reutera, USA przedstawiły Rosji plan natychmiastowego zawieszenia broni i rozpoczęcia negocjacji. Ukraina miałaby otrzymać wiarygodne gwarancje bezpieczeństwa przy wsparciu grupy europejskich państw, w zamian za co miałaby się zobowiązać do tego, że nie będzie ubiegała się o przyjęcie do NATO, choć zachowa prawa do członkostwa w Unii Europejskiej. Z kolei Stany Zjednoczone miałyby uznać rosyjską kontrolę Rosji nad Krymem i nad częściami obwodów ługańskiego, donieckiego, zaporoskiego i chersońskiego. Dokument miał też zawierać propozycję zniesienia sankcji wobec Rosji nałożonych w 2014 r.

Kraje UE i Ukraina proponowały natomiast, by kwestie terytorialne omawiać dopiero po całkowitym zawieszeniu broni, kierować się przy tym wyłącznie prawem międzynarodowym, a na granicy Rosji i Ukrainy ustanowić linię demarkacyjną. Sankcje wobec Rosji miałyby być znoszone stopniowo z możliwością ich przywrócenia w przypadku nowych przejawów agresji. 

Co przyniosło spotkanie Donald Trump-Władimir Putin w Anchorage na Alasce?

15 sierpnia 2025 r. doszło do długo oczekiwanego spotkania Donalda Trumpa z Władimirem Putinem (odbyło się ono w Anchorage na Alasce). Spotkanie trwało blisko trzy godziny, a poza wspomnianymi przywódcami uczestniczyli w nim: specjalny wysłannik prezydenta Steve Witkoff, sekretarz stanu Marco Rubio, a ze strony rosyjskiej – minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow oraz prezydencki doradca Jurij Uszakow.