Flota oddana bez jednego strzału

Rozkaz opuszczenia Krymu wydał dziś p.o. prezydenta Ołeksandr Turczynow po tym, gdy kilka godzin wcześniej Ukraińcy oddali kolejną bazę marynarki wojennej w Teodozji. W trakcie weekendu padły podobne ośrodki w Fiodorowce i Balbeku. Scenariusz zawsze był ten sam: bazę przez wiewle dni otaczały rosyjskie oddziały bez insygniów. Gdy w końcu wchodziły na teren jednostki, bez trudu zmuszały Ukraińców do poddania się. Tylko w kilku przypadkach padały strzały w powietrze.

– Czekaliśmy na rozkaz z Kijowa, ale bez skutku. Najwyraźniej nie cenią tam naszego patriotyzmu. Nie zrobili nic, aby nas ochronić – mówi dziennikarzowi „New York Times" Ludmiła, oficer w bazie w Eupatorii.

Aleksiej Leszenko, ekspert w kijowskim Instytucie Gorszenina, tłumaczy powody takiej strategii:

– Gdyby doszło do walk z Rosjanami, nie mielibyśmy żadnych szans, bo Kreml ściągnął na Krym najlepsze jednostki. Moskwa mogłaby natomiast wykorzystać nasz opór, aby wywołać otwarty konflikt i zająć znacznie większą część terytorium Ukrainy, tak jak to się stało w 2008 r. w Gruzji – mówi „Rz".

Nie wszyscy się z tym zgadzają. Lider partii Udar Witalij Kliczko w ubiegłym tygodniu ostro skrytykował rząd Arsenija Jaceniuka za to, że nie polecił wojskom ukraińskim stawić opór na Krymie.

– Nie rozumiem, jak można nie bronić ojczyzny – oświadczył były mistrz świata w boksie.

Kliczko już wcześniej dystansował się wobec Jaceniuka, odmawiając udziału w jego rządzie. Liczył, że zwiększy to jego szanse na zwycięstwo w wyborach prezydenckich w maju, bo nie będzie musiał podejmować z konieczności niepopularne decyzje, aby ratować kraj przed agresją Rosji i bankructwem.

– Nie sądzę, aby oddanie Krymu podcięło morale ukraińskiej armii. Półwysep był zawsze bardzo specyficznym regionem kraju. Resztę ojczyzny Ukraińcy będą bronić – zapewnia „Rz" Adam Eberhardt, zastępca dyrektora Ośrodka Studiów Wschodnich.

Aby zachęcić ukraińskich żołnierzy stacjonujących na Krymie do przejścia pod dowództwo Rosji, Moskwa zaoferowała im utrzymanie tych samych stopni wojskowych, ale przy wyższym uposażeniu. Część liczącego 25 tys. żołnierzy kontyngentu z tego skorzystała.

– Ponad 60 procent ukraińskich sił zbrojnych na Krymie składa się z mieszkańców półwyspu, którzy zostaną na miejscu i prawdopodobnie przyłączą się do rosyjskiej armii – przewiduje Aleksiej Arestowycz, ukraiński ekspert wojskowy

Pułkownik Igor Mamczur, zastępca komendanta bazy w Symferopolu, wybrał właśnie taką opcję.

– Mamy tu nasze domy, nasze życie. Musieliśmy rozstrzygnąć między obowiązkiem a rodziną. Ja wybrałem rodzinę – przyznaje.

Demoralizacja ukraińskiej armii to efekt wielu lat zaniechań. Tak przynajmniej uważa Walentin Badrak, dyrektor kijowskiego Centrum Badań nad Armią i Rozbrojeniem.

Agresywna polityka Putina wobec Ukrainy poprawia jego krajowe notowania

– Ukraińska armia od lat była niedofinansowana, lekceważona przez władze, nie czuła wspólnoty interesów z państwem. U nas podpułkownik zarabia 4,5 tys. hrywien miesięcznie (1,2 tys. zł), a więc żyje w ubóstwie. A budżet na armię jest sześciokrotnie mniejszy niż polskiego MON – tłumaczy.

Nawet jednak w takich okolicznościach trudno zrozumieć, dlaczego władze w Kijowie nie próbowały uratować floty wojennej stacjonującej na Krymie.