Michał Szułdrzyński: Leon XIV. Papież ery sztucznej inteligencji

Nowy papież Leon XIV dostrzega w rewolucji technologicznej i sztucznej inteligencji podobne zagrożenia i szanse, jakie niosła XIX-wieczna rewolucja przemysłowa. Kościół musi na AI zareagować szybciej niż kiedyś na industrializację.

Publikacja: 12.05.2025 04:30

Michał Szułdrzyński: Leon XIV. Papież ery sztucznej inteligencji

Foto: EPA/ETTORE FERRARI

Tuż po konklawe, w czwartek i piątek, skazani byliśmy wyłącznie na domysły dotyczące tego, na czym będzie się chciał skupić papież Leon XIV, wyłapując pierwsze słowa i spekulacje dotyczące imienia, jakie przybrał nowy papież.

Dlaczego Leon XIV porównuje rozwój sztucznej inteligencji do rewolucji przemysłowej z XIX wieku?

Ale już w sobotę, podczas spotkania z kolegium kardynalskim, Robert Prevost sam przyznał, że przyjął imię Leon XIV, ponieważ uważa, że dzisiaj jesteśmy w podobnym momencie dziejowym, co w XIX wieku. Odwołał się do papieża Leona XIII, bo „w historycznej encyklice »Rerum novarum« poruszył kwestię społeczną w kontekście pierwszej wielkiej rewolucji przemysłowej”. Leon XIV uważa, że teraz „Kościół dzieli się z wszystkimi swoim dziedzictwem nauki społecznej, aby odpowiedzieć na kolejną rewolucję przemysłową i rozwój sztucznej inteligencji, które stawiają nowe wyzwania w zakresie obrony godności ludzkiej, sprawiedliwości i pracy”.

A zatem intuicja z czwartku, gdy pisałem o symbolice odwołania się do twórcy społecznego nauczania Kościoła, okazała się słuszna. Ale Leon XIV poszedł jeszcze dalej. Jego słowa świadczą o tym, że rozumie wielkie ryzyka związane z rozwojem technologicznym i możliwe konsekwencje sztucznej inteligencji.

Niektórzy mówią dziś, że dane to ropa naftowa XXI wieku, inni porównują sytuację zwykłych ludzi wobec wielkich koncernów technologicznych do sytuacji robotników wobec posiadaczy fabryk na początku rewolucji przemysłowej. Leon XIV, doskonale wykształcony ksiądz, matematyk, doktor prawa, który większość życia poświęcił na misje i pomoc potrzebującym, posiadający własne konto na platformie społecznościowej, zdaje się tę nową rzeczywistość doskonale rozumieć. Rewolucja przemysłowa pozwoliła wyciągnąć z biedy miliardy ludzi, radykalnie obniżyła śmiertelność niemowląt, doprowadziła do demokratyzacji i emancypacji kolejnych grup społecznych. Ale nim te pozytywne aspekty przyniosły korzyść masom, ujawniły się negatywne zjawiska, takie jak wyzysk, atomizacja społeczna, rozpad tradycyjnych więzi itp.

Co Leon XIV mówił o rosyjskiej agresji na Ukrainę?

Rozwój technologiczny i sztuczna inteligencja mogą przynieść mnóstwo dobrych owoców. Mądrość Leona XIV polega na tym, że nie zamierza czekać kilku dekad (encyklika „Rerum novarum” została ogłoszona w 1891 roku), ale ostrzega przed negatywnymi konsekwencjami niecałe trzy lata po tym, jak udostępnienie ChataGPT stało się symbolicznym początkiem ery sztucznej inteligencji.

Czytaj więcej

Tomasz Krzyżak: Leon XIV – Franciszek 2.0 w wersji soft

Niektórzy postulują dziś, by owoce rozwoju sztucznej inteligencji nie tylko zasilały przychody wielkich koncernów, które ją tworzą, ale by rozdzielone były między całą ludzkość, bo AI trenuje się na danych wytworzonych przez nas wszystkich – od dzieł literatury, sztuk plastycznych, popkultury, po tryliardy wpisów w serwisach społecznościowych wytworzone przez miliardy zwykłych użytkowników. Może to postulat zbyt radykalny, ale pytań o szanujące sprawiedliwość i ludzką godność zasady rewolucji technologicznej nie unikniemy. Tym bardziej że choćby rynek pracy zostanie dotknięty tsunami AI, nim całe społeczeństwa cieszyć się będą efektami obecnej rewolucji. Zwracając na to uwagę, Leon XIV wykazuje się zdumiewającą dalekowzrocznością i przenikliwością.

Jeśli do tego jeszcze dodamy zdecydowane potępienie rosyjskiego imperializmu i wyrazy solidarności z Ukrainą – takie wypowiedzi znaleźli w jednym z jego wystąpień internauci – można z dużym optymizmem patrzeć na kierunek, w jakim Leon XIV będzie chciał poprowadzić Kościół.

Tuż po konklawe, w czwartek i piątek, skazani byliśmy wyłącznie na domysły dotyczące tego, na czym będzie się chciał skupić papież Leon XIV, wyłapując pierwsze słowa i spekulacje dotyczące imienia, jakie przybrał nowy papież.

Dlaczego Leon XIV porównuje rozwój sztucznej inteligencji do rewolucji przemysłowej z XIX wieku?

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Komentarze
Jędrzej Bielecki: Trump rozmawia z Kijowem. Czy Zachód znów jest zjednoczony?
Komentarze
Artur Bartkiewicz: Piątkowa debata prezydencka to koniec marzeń Sławomira Mentzena o II turze
Komentarze
Michał Płociński: Jest jeden kandydat, który zdecydowanie zyskał na debacie prezydenckiej TV Republika
Komentarze
Tomasz Pietryga: Reparacje? Spokojny sen Friedricha Merza
Komentarze
Michał Szułdrzyński: Papież Leon XIV – nadzieja dla świata, szansa dla Kościoła
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem