Zastrzeżenie zadatku w umowie może być bardzo niekorzystne dla deweloperów

W Umowie deweloperskiej (dalej: Umowa) Strony mogą zastrzec zadatek i robią to dość często - Deweloperzy zwiększają w ten sposób prawdopodobieństwo stawiennictwa Nabywcy celem zawarcia umowy ostatecznej.

Publikacja: 30.12.2022 12:54

Zastrzeżenie zadatku w umowie może być bardzo niekorzystne dla deweloperów

Foto: Adobe Stock

Pytanie czy aby na pewno wiedzą, jakie konsekwencje- oprócz zwrotu podwójnego zadatku czy tez zatrzymania pojedynczego w kontekście zapisów Ustawy o ochronie praw nabywcy  lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (dalej: Ustawa deweloperska) oraz Kodeksu cywilnego, taki zapis ze sobą wiąże.

Dla przykładu, załóżmy, że Deweloper opóźnia się z realizacją inwestycji, a zadatek był zastrzeżony w Umowie.

Czy zniecierpliwiony Nabywca musi korzystać w takiej sytuacji z prawa odstąpienia opisanego w art. 29 ust. 3 Ustawy deweloperskiej i przed zrealizowaniem prawa odstąpienia udzielić Deweloperowi określonego tam 120 dniowego terminu, czy może jednak zrobić to „od ręki” na podstawie art. 394 Kodeksu cywilnego, bez konieczności wyznaczania tak długiego terminu.

Zgodnie ze stanowiskiem części doktryny nie musi czekać, może działać. W mojej ocenie pogląd ten jest racjonalny i logiczny.

Normy prawne wynikające z Ustawy deweloperskiej mają charakter semiimperatywny  (art.28), zatem możliwym jest wprowadzenie w Umowie deweloperskiej postanowień korzystniejszych dla Nabywcy.

Powyższe wynika również z ratio legis przyjęcia do porządku prawnego Ustawy deweloperskiej – tj. wszechstronnej ochrony praw nabywcy lokali mieszkalnych, czy domów jednorodzinnych, jak również ochrony ich środków. 

Tym samym, zastrzeżony w Umowie, za obopólną zgodą stron, zadatek wyłącza obowiązek stosowania przepisów Ustawy deweloperskiej w zakresie konieczności wezwania Dewelopera i udzielenia mu 120 dniowego terminu na zawarcie umowy ostatecznej, a powyższe jest dopuszczalne, ponieważ art. 394 Kodeksu cywilnego w tym zakresie, jest zapisem korzystniejszym dla Nabywcy.

Podsumowując- Nabywca może, bez wyznaczania Deweloperowi dodatkowego terminu, w sytuacji gdy ten nie wykonuje zobowiązania z powodu okoliczności, za które ponosi wyłączną odpowiedzialność, na podstawie art. 394 KC od Umowy odstąpić i żądać zapłaty podwójnego zadatku.

Powyższe potwierdza doktryna:

Monika Tenenbaum-Kulig, Skutki Prawne Zastrzeżenia Zadatku w Umowie Deweloperskiej

„Modyfikacja wynikająca z art. 394 § 1 k.c., polegająca na uprawnieniu do odstąpienia od umowy bez konieczności wyznaczania terminu dodatkowego, jest korzystniejsza dla nabywcy niż reguła ogólna wynikająca z ustawy deweloperskiej, ponieważ nie uzależnia powstania uprawnienia do odstąpienia od dokonania dodatkowej czynności w postaci wyznaczenia deweloperowi dodatkowego terminu na przeniesienie prawa i od bezskutecznego upływu powyższego terminu.

Współgra to z wyrażanym w literaturze stanowiskiem, że z uwagi na semiimperatywny charakter norm prawnych wyrażonych w art. 29 ustawy deweloperskiej dopuszczalne jest skrócenie określonego w art. 29 ust. 3 tej ustawy dodatkowego stodwudziestodniowego terminu, (…)

Wzbogacenie umowy deweloperskiej o klauzulę zadatku oznacza bowiem zwolnienie nabywcy z konieczności wyznaczania terminu dodatkowego (w przypadku, o którym mowa w art. 394 § 1 k.c.).”

Podobnie też: J. Wszołek. Umowa Deweloperska. Zagadnienia praktyczne.

„Należy zatem zwrócić uwagę, że zadatek wyłącza konieczność odwoływania się do art. 491 KC – nie ma konieczności wyznaczania drugiej stronie terminu dla wykonania zobowiązania przed odstąpieniem.

Wydaje się więc, że skutki zadatku będą ograniczone semiimperatywnymi przepisami dotyczącymi odstąpienia, które wymagają wyznaczenia nabywcy dodatkowego terminu przed odstąpieniem od umowy, ale nie ograniczają wyłączenia 120-dniowego terminu dla dewelopera przez postanowienia umowy. „

Sąd Okręgowy w Gdańsku, w sprawie prowadzonej przez Buszan Orłowski Adwokaci Radcowie Prawni Sp. p. z powództwa Nabywcy, który zrealizował odstąpienie na mocy art. 394 KC, wydał Nakaz zapłaty w zakresie zwrotu podwójnego zadatku oraz udzielił zabezpieczenia poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości Dewelopera. Sprawa jest w toku.

Izabela Turczyńska Buszan, radca prawny, projektant rozwiązań prawnych. Partner w kancelarii Buszan Orłowski Adwokat Radca Prawny Sp. p. z siedzibą w Sopocie. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”

Pytanie czy aby na pewno wiedzą, jakie konsekwencje- oprócz zwrotu podwójnego zadatku czy tez zatrzymania pojedynczego w kontekście zapisów Ustawy o ochronie praw nabywcy  lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (dalej: Ustawa deweloperska) oraz Kodeksu cywilnego, taki zapis ze sobą wiąże.

Dla przykładu, załóżmy, że Deweloper opóźnia się z realizacją inwestycji, a zadatek był zastrzeżony w Umowie.

Pozostało 89% artykułu
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO