Kryzys na rynku kryptowalut ma nową ofiarę. Wniosek o ochronę przed wierzycielami złożyła spółka Core Scientific Inc., będąca jednym z największych „kopaczy” bitcoinów. Dysponowała ona 243 tys. serwerów do wydobycia kryptowalut i świadczyła także usługi hostingowe dla innych „kopaczy”. Tegoroczne załamanie kursów bitcoina oraz innych kryptowalut mocno uderzyło jednak w jej interesy. Od początku roku jej akcje straciły 99,5 proc.

Fala plajt

Przez branżę kryptowalutową przetacza się fala bankructw. W lipcu upadł broker kryptowalutowy Voyager Digital Ltd. We wrześniu zbankrutowała firma Compute North Holdings Inc., zapewniająca usługi z zakresu przetwarzania danych dla spółek wykorzystujących technologię blockchain. W listopadzie splajtował pożyczkodawca kryptowalutowy BlockFi. Zeszły miesiąc przyniósł również upadek giełdy kryptowalutowej FTX, który był skutkiem kryminalnej działalności jej prezesa Sama Bankmana-Frieda. Inwestorzy mogli stracić w jego spółce nawet 8 mld dolarów.

Fala plajt w branży raczej szybko się nie skończy. Po tym jak Core Scientific ogłosiła upadłość, firma Greenidge Generation Holdings (dawniej jeden z największych amerykańskich „kopaczy” bitcoinów) zapowiedziała, że również może złożyć wniosek o ochronę przed wierzycielami. W czwartek prowadziła jeszcze rozmowy dotyczące restrukturyzowania jej zadłużenia.

O ile w szczycie z jesieni 2021 r. kapitalizacja globalnego rynku kryptowalut sięgała 2,9 bln dolarów, to w czwartek po południu wynosiła już tylko 811 mld USD. Z tego 324 mld USD przypadało na bitcoina, czyli najbardziej popularną wirtualną walutę. Bitcoin stracił przez ostatnie 12 miesięcy 66 proc., a jego kurs wynosił w czwartek po południu około 16,8 tys. USD. Ethereum, czyli druga pod względem popularności kryptowaluta straciła w tym czasie prawie 70 proc., a jej czwartkowy kurs kształtował się na poziomie nieco ponad 1,2 tys. USD. Dogecoin, czyli kryptowaluta mocno promowana wcześniej przez miliardera Elona Muska, kosztował 7,7 centa, gdy w grudniu zeszłego roku jego kurs dochodził do 19 centów.

Silna przecena na rynku kryptowalut, do której doszło w ciągu roku, jest nazywana „kryptowalutową zimą”. Jej przyczyną było przede wszystkim załamanie płynności na rynku, związane głównie z tym, że amerykański bank centralny zaczął agresywnie zacieśniać politykę pieniężną. Podobnie jak w przypadku krachu z marca 2020 r., kryptowaluty zaczęły przecenę wcześniej niż akcje i obligacje. To wskazuje, że rynek wciąż jest bardzo wrażliwy na wstrząsy. Dodatkowym ciosem dla kryptowalut była afera z upadkiem giełdy FTX.

Zaczynają sypać

Śledztwo w sprawie upadku FTX szybko się rozwija. W środę wieczorem do USA przybył założyciel tej giełdy Sam Bankman-Fried. Zgodził się na ekstradycję z Bahamów do Stanów Zjednoczonych. Do takiej decyzji najprawdopodobniej skłoniły go fatalne warunki w bahamskim areszcie, do którego trafił. Już po pierwszym dniu za kratkami Bankman-Fried skarżył się na brak... wegańskiego jedzenia.

Tymczasem Gary Wang i Caroline Ellison, wspólnicy Bankmana-Frieda, przyznali się do postawionych im zarzutów i zgodzili się współpracować z amerykańską prokuraturą. To oczywiście znacznie zwiększa prawdopodobieństwo szybkiego skazania założyciela FTX na długoletni wyrok więzienia. Ellison była dziewczyną Bankmana-Frieda. Kierowała również funduszem Alameda Research powiązanym z giełdą FTX. Fundusz ten brał udział w defraudowaniu pieniędzy tej giełdy. Wang miał natomiast stworzyć „boczną furtkę” w platformie giełdowej FTX, pozwalającą na przejmowanie pieniędzy z kont klientów. On oraz Ellison posiadają więc bardzo dużą wiedzę o mechanizmach oszustw stosowanych przez FTX.

Prokuratura liczy na to, że kolejne osoby zaczną z nią współpracować. – Powtórzę mój apel z zeszłego tygodnia. Jeśli braliście udział w przestępstwach FTX czy Alamada, to nadszedł czas, by mieć to za sobą. Szybko robimy postępy, a nasza cierpliwość nie jest wieczna – stwierdził Damian Williams, prokurator z Południowego Dystryktu stanu Nowy Jork.

Tymczasem Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) oraz Komisja ds. Handlu Surowcowymi Kontraktami Terminowymi (CFTC) ogłosiły zarzuty w sprawie cywilnej przeciwko Ellison i Wangowi. Ellison miała brać udział w manipulowaniu ceną FTT, tokenu kryptowalutowego emitowanego przez giełdę FTX. Wspólnie z Wangiem miała też wykorzystywać pieniądze klientów FTX do wspierania funduszu Alameda i jako zastaw dla ryzykownych transakcji. „Bankman-Fried i Wang dali Alamedzie i Ellison wolną rękę do wykorzystywania aktywów klientów FTX do operacji tradingowych Alamedy oraz wszelkich innych zastosowań, jakie Bankman-Fried i Ellison uważali za słuszne” – mówią komunikat SEC.

Fundusz Alameda Research prowadził również interesy z częścią spółek aktywnych na rynku kryptowalutowym, które ogłaszały bankructwo w ostatnich miesiącach. Robił je m.in. z BlockFi oraz z Voyager Digital.