Odgrzewane kotlety na ostatni rok

Na ostatniej prostej kadencji priorytetem rządzących ma być ochrona polskich firm przed zgubnym wpływem konfliktu na Wschodzie.

Premier Janusz Piechociński mówił wczoraj w Sejmie o wsparciu eksporterów w zdobywaniu nowych rynków zbytu i podtrzymaniu ożywienia w gospodarce jako strategicznych celach rządu. Konkrety nie padły. – Cel jest słuszny i wart wsparcia, ale nie dowiedzieliśmy się, jak go osiągnąć – mówi Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek z Konfederacji Lewiatan. Jej zdaniem resort gospodarki powinien m.in. pomóc firmom w uzyskiwaniu rzetelnych informacji o potencjalnych odbiorcach z Afryki, Azji, Ameryki Południowej i Środkowej.

– Jaka jest struktura popytu w tych krajach, regulacje prawne, polityka celna. To przyspieszyłoby dostęp do zagranicznych rynków zwłaszcza małym i średnim firmom – mówi ekonomistka.

Rządzący zapowiadają kontrolę zagranicznych inwestycji kapitałowych w Polsce. Minister skarbu chce decydować, kto kupuje udziały w polskich spółkach. Tu również szczegółów brak. – Może chodzić o kapitał rosyjski i o spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa, notowane na giełdzie. Minister chciałby uniknąć takiej sytuacji jak w Azotach, do których aspirował rosyjski Acron – mówi Ryszard Petru, przewodniczący Towarzystwa Ekonomistów Polskich. Jego zdaniem  w sytuacji zagrożenia próba zabezpieczania się rządzących przed przejęciem strategicznych firm jest zrozumiała.

– Ale trzeba precyzyjnie określić, o jakie spółki chodzi, sprawdzić, czy ustawowe zapisy byłyby zgodne z prawem unijnym, i sformułować je tak, aby nie doprowadzić do ryzyka, szczególnie w przyszłości – dodaje Petru.

Ekonomiści komentują, że pomysły gospodarcze przedstawione  w Sejmie to nic nowego – podsumowanie kadencji, a nie przymierzanie się do nowego rozdania. Szef resortu infrastruktury po raz kolejny powtarzał, ile pieniędzy rząd przeznaczy na drogi i koleje, ale nie wspomniał nic o szczegółach wydatków z nowego budżetu unijnego. Jedyną nowością mają być ułatwienia na przejściach granicznych. Kierowca będzie mógł przez internet rezerwować odprawę celną na konkretną godzinę. Pilotażowy program ma ruszyć w 2015 r.

Największym zaskoczeniem jest zapowiedź ministra Skarbu Państwa Włodzimierza Karpińskiego połączenia Polskich Inwestycji Rozwojowych z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. PIR były flagowym projektem rządu, powołanym, aby wspierać inwestycje publiczne i rozkręcić wzrost gospodarczy w kryzysowych czasach. Specjalny fundusz powstał zaledwie dwa lata temu i dopiero co podpisał pierwszą umowę inwestycyjną z Lotosem. Teraz ma go wchłonąć właściciel – BGK. – Nie komentujemy decyzji właściciela – mówi Mariusz Grendowicz, prezes Polskich Inwestycji Rozwojowych.

– Wsparcie ważnych dla gospodarki projektów inwestycyjnych może być realizowane tylko przez instytucję, która ma duże pieniądze lub potrafi umożliwić firmom dostęp do zewnętrznego finansowania. PIR nie spełnia tych podstawowych warunków – mówi Jacek Socha, partner PwC.

Rząd chce przekształcić BGK w instytucję na miarę Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. – To jedyny rozsądny ruch – mówi Socha. Bardziej sceptyczny jest Janusz Jankowiak z Polskiej Rady Biznesu. – To jest abstrakcyjny pomysł. Taka instytucja, aby mogła spełniać swoją rolę, potrzebuje potężnego dokapitalizowania. Kto ją zasili i za co? – pyta. Ekonomista nie zostawia na pomysłach rządzących suchej nitki. – Rząd udowadnia, że jeśli tylko ma jakieś pieniądze, to od razu chce je rozdać – podsumowuje.

Opinie dla „Rz"

Janusz Jankowiak główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu

W jednym kroku rząd likwiduje otwarte fundusze emerytalne, argumentując, że państwa na nie nie stać, a w kolejnym zwiększa wydatki i redukuje dochody budżetu. Gdzie tu logika? Nie da się przeprowadzić dużych inwestycji z funduszu drogowego i kolejowego, wprowadzić ulg podatkowych, a jednocześnie utrzymać w ryzach deficytu finansów publicznych. To są doraźne, jednorazowe obietnice, a nie poważne zmiany systemowe. Rząd powinien pokazać rachunek tych propozycji, a przede wszystkim wytłumaczyć, dlaczego części zapowiadanych wcześniej rozwiązań, jak ujednolicenie systemu podatkowego, nie uda się w tej kadencji zrealizować.