Jedna opłata komornicza, gdy wierzycieli jest kilku

W Sądzie Najwyższym zapadła uchwała, która ogranicza  honoraria komornicze (sygnatura akt III CZP 27/12).

To dobra wiadomość nie tylko dla dłużników, ale też dla wierzycieli.

Ponad widełki

Stawka komornicza tzw. stosunkowa wynosi 15 proc. wyegzekwowanej kwoty, nie więcej jednak niż 30 średnich pensji. Jest to górna granica wynagrodzenia komornika w jednej sprawie (nie licząc wydatków np. na biegłego czy korespondencję – szczegóły w ramce). Gdy jednak ściągnięte długi podzieli się między kilku wierzycieli, co jest częste przy licytacji nieruchomości, wynagrodzenie komornika może znacznie przekroczyć wspomniane widełki. Obciąża to dłużnika,  jest też zwykle niekorzystne dla wierzycieli, bo mniej pieniędzy jest do podziału między nich.

Tak było w sprawie, która zainicjowała pytanie prawne do SN. Do egzekucji z nieruchomości należącej do Ryszarda i Adama M. przyłączyło się dziesięciu wierzycieli, którym pozwani zalegali na 6,2 mln zł. Z licytacji komornik Łukasz P. z Wągrowca uzyskał 1,6 mln zł. Wyliczył opłatę egzekucyjną  na 211 tys. zł. Na skutek zażalenia dłużnika sąd rejonowy zmniejszył ją do 90,3 tys. zł. Zrobił to na podstawie art. 759 § 2  kodeksu postępowania cywilnego, który mówi, że sąd egzekucyjny może z urzędu wydać komornikowi zarządzenie zmierzające do należytego wykonania egzekucji i usunięcia uchybień komornika.

Zdaniem sądu rejonowego nie było podstaw do naliczenia opłaty stosunkowej oddzielnie w każdej sprawie.

Bliżej nakładu pracy

Komornik się odwołał. Sąd Okręgowy w Poznaniu poprosił SN o rozstrzygnięcie tej kwestii. Zapytał, czy  kiedy do wszczętej wcześniej egzekucji z nieruchomości przyłączą się inni wierzyciele (art. 927 k.p.c.), komornik  ustala i pobiera opłaty osobno w każdej ze spraw egzekucyjnych, proporcjonalnie do wysokości wyegzekwowanej kwoty dla danego wierzyciela, czy też ustala i pobiera jedną opłatę.

Dodajmy, że w orzecznictwie i nauce prawa prezentowane były dwa przeciwne stanowiska. Sąd Najwyższy przesądził, że w razie przyłączenia się kolejnego wierzyciela do postępowania egzekucyjnego z nieruchomości komornik pobiera – niezależnie od liczby egzekwujących wierzycieli – jedną opłatę stosunkową, obliczoną od kwoty wyegzekwowanego świadczenia.

Oznacza to, że komornik będzie sumował wyegzekwowane pieniądze i wcześniej „zderzy się z widełkami" ograniczającymi jego honorarium.

– Negatywnie oceniam uchwałę, gdyż SN rozciągnął zasadę stosowaną przy indywidualnej egzekucji na egzekucję na rzecz kilku czy kilkunastu wierzycieli, która wymaga dodatkowych nakładów pracy – komentuje Jarosław Świeczkowski, komornik z Pomorza.

Innego zdania jest mec. Lech Obara ze Stowarzyszenia Stop Wyzyskowi:

– Podoba mi się ta uchwała, gdyż wpisuje się w założenie, że   opłaty komornicze mają się  wiązać z nakładem pracy. Wiadomo, że mimo większej liczby wierzycieli większość czynności komornika nie jest powtarzana. A pieniądze, które (nienależnie) dostaje, zmniejszają spłaty kwot dla wierzycieli.

Jak wysokie są koszty egzekucji

Opłaty komornicze:

- podstawowa wynosi 15 proc. wyegzekwowanego długu, od 1/10 do 30 średnich pensji;

- przy egzekucji z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, ubezpieczenia społecznego stawka wynosi 8 proc., od 1/20 do 10 średnich pensji.

Zwrot wydatków:

- komornikowi należy się zwrot wydatków na należności biegłych, kosztów ogłoszeń, transportu i przejazdu, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości;

- koszty poczty i przelewów bankowych oraz uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji.