Zaskarżenie uchwały co do zadania z części II egzaminu
Jan Zbytko, Warszawa, 16 maja 2020 r.
ul. Sadowa 23
09-685 Warszawa
Do: Komisji Egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości, Aleje Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa
za pośrednictwem:
Zawodowy egzamin prawniczy: radzimy, jak napisać odwołanie w razie niepowodzenia
Od 18 do 21 maja wielkie egzaminowanie w zawodach prawniczych. Co jeśli się je obleje? Wraz z CH Beck, jak co roku trzymamy kciuki, ale zarazem podpowiadamy dalsze ewentualne kroki.
Komisji Egzaminacyjnej nr 14 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2014 r. z siedzibą w Warszawie,
Al. Ujazdowskie 49, 00-536 Warszawa
Odwołanie od uchwały nr 34/14/2014 z 28 kwietnia 2014 r. Komisji Egzaminacyjnej nr 14 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2014 r. z siedzibą w Warszawie w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego doręczonego skarżącemu w dniu 15 maja 2014 r.
Na podstawie art. 78h ust. 1 ustawy z 26.7.1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2014 r. poz. 635, dalej PrAdw) w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU poz. 829)
oraz w zw. z art. 127 § 1 w zw. z art. 129 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 637 ze zm., dalej: „KPA") w imieniu własnym
wnoszę Odwołanie od uchwały nr 34/14/2013 z 24 kwietnia 2014 r. (zwanej dalej „Uchwałą") Komisji Egzaminacyjnej nr 14 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2014 r. z siedzibą w Warszawie (zwanej dalej „Komisją"), powołanej na obszarze właściwości Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego, doręczonej mi 23 maja 2014 roku i powyższą uchwałę zaskarżam w całości.
Zaskarżonej uchwale zarzucam naruszenie:
1) art. 78d ust. 1 PrAdw w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU poz. 829) – poprzez przyjęcie, że Skarżący, rozwiązując zadanie z części drugiej (prawo cywilne) egzaminu adwokackiego nie wykazał przygotowania do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata, podczas gdy sporządzona przez niego praca z części drugiej (prawo cywilne) jako merytorycznie trafna i zawierająca prawidłowe rozwiązanie zadań egzaminacyjnych daje podstawy do twierdzenia, że Skarżący jest przygotowany do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu adwokata. (...)
2) art. 78e ust. 2 i art. 78d ust. 10 PrAdw w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU poz. 829) polegające na dokonaniu oceny prac Skarżącego z części drugiej (prawo cywilne) w sposób dowolny i wybiórczy, bez uwzględniania wszystkich kryteriów ocen wymienionych w art. 78e ust. 2 PrAdw, w tym przede wszystkim poprzez przyjęcie przez egzaminatorów niewłaściwych i dowolnych kryteriów oceny oraz nadanie tym kryteriom przeważającego znaczenia dla oceny pracy Skarżącego, bez racjonalnej oceny całości pracy pod kątem zawartej w niej pozytywnych elementów, co ostatecznie skutkowało stwierdzeniem, że praca Skarżącego z prawa cywilnego zasługuje na ocenę niedostateczną, w sytuacji gdy zasługiwała co najmniej na ocenę dostateczną.
Mając na uwadze powyższe, wnoszę o zmianę Uchwały przez Komisję w trybie art. 132 § 1 KPA, poprzez uwzględnienie niniejszego odwołania w całości i wydanie przez Komisję Egzaminacyjną nr 14 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2014 r. z siedzibą w Warszawie nowej uchwały, stwierdzającej, że Jan Zbytko, uzyskał wynik pozytywny z egzaminu adwokackiego przeprowadzonego w dniach 19 do 21 marca 2014 r.
W razie nieuwzględnienia powyższego wniosku i przesłania odwołania wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu, wnoszę na podstawie art. 78h ust. 9 i 12 PrAdw w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU poz. 829) w zw. z art. 138 § 1 pkt 2 KPA o:
1) uchylenie zaskarżonej uchwały w całości,
2) ponowną ocenę pracy Skarżącego z zakresu prawa cywilnego,
3) podjęcie uchwały stwierdzającej, że Skarżący uzyskał pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego, a co za tym idzie wynik pozytywny z egzaminu adwokackiego przeprowadzonego w dniach 19 do 21 marca 2014 r.
Uzasadnienie
Zaskarżoną uchwałą komisja egzaminacyjna stwierdziła, że Skarżący uzyskał negatywny wynik z egzaminu adwokackiego.
Skarżący z poszczególnych części egzaminu adwokackiego otrzymał następujące oceny: (1) z części pierwszej (prawo karne ) – ocenę dostateczną, (2) z części drugiej (prawo cywilne) – ocenę niedosta-teczną, (3) z części trzeciej (prawo gospodarcze) – ocenę dobrą, (4) z części czwartej (prawo administra-cyjne) – ocenę celującą.
W uzasadnieniu zaskarżonej uchwały komisja I stopnia wskazała, że, zgodnie z treścią art. 78f ust. 1 PrAdw, pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego otrzymuje zdający, który z każdej części egzaminu adwokackiego otrzymał ocenę pozytywną. Mając na uwadze uzyskane przez zdającego oceny komisja ustaliła, że zdający uzyskał negatywny wynik z egzaminu adwokackiego. Zaskarżona uchwała jest nie-prawidłowa.
Skarżący kwestionuje rozstrzygnięcie w zakresie wystawienia oceny niedostatecznej z części drugiej (prawo cywilne) egzaminu adwokackiego, które skutkowało uzyskaniem przez niego wyniku negatyw-nego z egzaminu adwokackiego, które to rozstrzygnięcie narusza jego słuszny interes indywidualny, polegający na możliwości świadczenia pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa jako adwokat, a dokonane zostało w wyniku naruszenia zawartych w prawie o adwokaturze kryteriów określających sposób oceny prac przygotowa-nych przez zdających podczas egzaminu adwokackiego oraz ogólnych zasad rządzących postępowaniem administracyjnym przed organem I instancji.
W ocenie Skarżącego uzyskana przez niego ocena z prawa cywilnego jest niezasadna i nie uwzględnia prawidłowego w świetle przepisów prawa, orzecznictwa, doktryny i interesów reprezentowanego klienta sposobu rozwiązania zadania egzaminacyjnego. W szczególności, ocena pracy egzaminacyjnych Skar-żącego z zakresu prawa cywilnego nie uwzględnia wszelkich kryteriów wymienionych w art. 78e ust. 2 PrAdw oraz skali ocen wskazanych w art. 78d ust. 10 PrAdw.
Zgodnie z art. 78e ust. 2 PrAdw ocena pracy z egzaminu adwokackiego jest dokonywana „biorąc pod uwagę w szczególności zachowanie wymogów formalnych, właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje". Jednocześnie, z art. 78d ust. 10 PrAdw wynika, że skala ocen możliwych do uzyskania z egzaminu adwokackiego wynosi od oceny niedostatecznej do oceny celującej. W oparciu o powyższe przepisy, interpretowane z uwzględnieniem celu przeprowadzenia egzaminu adwokackiego, którym – zgodnie z art. 78d ust. 1 PrAdw – jest sprawdzenie przygotowania zdającego do „samodzielnego i należytego wykonywania za-wodu adwokata", należy stwierdzić, iż wystawienie oceny niedostatecznej jest uzasadnione w przypadku stwierdzenia takich uchybień pracy, które świadczyłyby o dyskwalifikacji zdającego jako osoby należycie przygotowanej do samodzielnego świadczenia pomocy prawnej i wykonywania zawodu adwokata.
Wystawienie zdającemu oceny niedostatecznej powinno mieć więc miejsce wyjątkowo, gdy komplek-sowa ocena jego pracy wskazuje na to, że dany kandydat nie posiadł wiedzy i doświadczenia wystarcza-jących do świadczenia pomocy prawnej w interesie klienta. Bez wątpienia natomiast ocena niedosta-teczna nie może być wystawiona z powodu drugorzędnych dla prawidłowego rozwiązania uchybień.
Biorąc pod uwagę powyższe, niezrozumiałe i bezpodstawne jest uznanie przez Komisję 1 stopnia, iż praca z prawa cywilnego zasługuje na ocenę niedostateczną. Praca zawiera w sobie zdecydowaną więk-szość istotnych zagadnień występujących w otrzymanych zadaniach, co świadczy o opanowaniu przez Skarżącego materiału z zakresu prawa cywilnego w stopniu pozwalającym na wykonanie zadań w usta-lonych ramach czasowych.
Praca egzaminacyjna z zakresu prawa cywilnego, którą Odwołujący sporządził ma formę apelacji zgod-nie z opisem istotnym zagadnień. Apelacja spełnia, zgodnie z art. 126 KPC oraz 368 KPC, wszelkie wymogi formalne apelacji i zostałaby przyjęta do rozpoznania. Apelacja została sporządzona w terminie, wniesiona do właściwego sądu za pośrednictwem Sądu I instancji, z oznaczeniem sygnatury sprawy, stron, zaskarżono wyrok w części oddalającej powództwo, podniesiono skuteczne zarzuty i ich uzasad-nienie zgodnie z opisem istotnych zagadnień, zawarto wnioski w apelacji, praca zawiera właściwy podpis i załączniki. W ocenie Skarżącego przygotowana przez niego praca z zakresu prawa cywilnego stanowi projekt apelacji prawidłowo umocowanego pełnomocnika powódki, który odpowiada przepisom prawa i w sposób dostateczny uwzględnia interes strony, którą zgodnie z zadaniem miał reprezentować, a zatem mógłby funkcjonować w obrocie prawnym jako środek skuteczny. W apelacji Skarżący przyjął korzystną dla reprezentowanej strony wartość przedmiotu zaskarżenia, oczywiście Skarżący miał w świadomości, że według wyliczeń i opinii biegłego wartość zachowku była mniejsza aniżeli żądana w powództwie, ale należy wziąć pod uwagę fakt, że niniejsze rozwiązanie też jest prawidłowe i zgodne z wniesionym powództwem Ewy Parys.
W ocenie Skarżącego zakres zaskarżenia wskazany przez Skarżącego w apelacji jest prawidłowy, zaś za-proponowany sposób rozstrzygnięcia problemu zmierza do uwzględniania interesu klienta w jak najwięk-szym możliwie stopniu.
Skarżący uznał, że zaskarżenie wyroku co do kwoty 96 886,75 zł, a nie 70 630,41 zł będzie korzystniejsze dla strony, którą reprezentuje, nie narażając przy tym klienta na stratę. Nadto zamiarem Skarżącego było zagwarantowanie klientowi możliwości dochodzenia przed sądem apelacyjnym roszczenia w wysokości wynikającej z pozwu, a nie ograniczenie roszczenie do wysokości wynikającej z opinii tylko i wyłącznie jednego biegłego. Zgodnie z zasadą panującą wśród profesjonalnych pełnomocników w interesie klienta jest zaskarżenie wyroku w jak największym zakresie. Skarżący chciał zatem zabezpieczyć interesy klienta w jak największym stopniu, mając świadomość i wiedzę, że sąd odwoławczy powinien ocenić opinię biegłego według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, a nie przyjmować bezkrytycznie ocenę sądu I instancji. Przechodząc od kwestii formalnych do kwestii mery-torycznych stwierdzić należy, iż właściwe postawienie zarzutów apelacji jest najtrudniejszym etapem jej formułowania. Apelacja zawiera prawidłowo sformułowane zarzuty apelacyjne, niezbędne do uznania przez sąd II instancji, że jest ona skuteczna i zasadna. Z całą stanowczością należy zatem stwierdzić, że Skarżący spełnił drugie z podstawowych kryteriów oceny prac polegające na prawidłowym zastosowaniu przepisów prawa i umiejętności ich interpretacji. W zarzutach apelacyjnych przytoczono właściwe przepisy i prawidłowo zidentyfikowano problemy prawne. Skarżący w apelacji podniósł następujące zarzuty:
naruszenia art. 233 § 1 KPC polegające na:
1) błędnym ustaleniem, że trwała niezdolność do pracy powódki w chwili otwarcia spadku, potwierdzona opinią biegłego lekarza specjalisty medycyny nie ma żadnego znaczenia podczas, gdy w rzeczywistości takie znaczenie ona miała oraz
2) błędnym ustaleniem, że sytuacja majątkowa pozwanej uniemożliwiała spłaty zasądzonych należności na rzecz powódki podczas, gdy pozwana posiada nieruchomość, której sprzedaż umożliwiłaby spłatę należności;
3) naruszenie art. 320 KPC, poprzez rozłożenie na raty zasądzonych należności na rzecz powódki w sytuacji, gdy nie zachodzą ku temu przesłanki, gdyż w rzeczywistości pozwana posiada nieruchomość, której sprzedaż umożliwiłaby spłatę należności;
4) naruszenie art. 991 §1 KC przez błędne jego zastosowanie, w sytuacji gdy w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym nie zakwalifikował sytuacji powódki do zastosowania wobec niej uzyskania zachowku z dobrodziejstwem uzyskania 2/3 wartości udziału spadkowego;
5) naruszenie art. 994 § 1 KC poprzez błędna wykładnię, polegająca na niedoliczeniu do spadku wartości darowizny z 9 sierpnia 2000 r. spadkodawczyni Aliny Mądrej na rzecz córki Barbary Just darowizny w postaci nieruchomości położonej w Krakowie przy ul. Pomorskiej 39;
6) naruszenie art. 481 KC w zw. 455 KC i 991 KC, poprzez ich błędną wykładnię wobec bezpodstawnego niedoliczania odsetek od kwoty 14 000 zł, uznając, że wymagalność roszczenia o zachowek powstaje z chwilą wyrokowania przez Sąd podczas, gdy wymagalność roszczenia za zachowek powstała z chwilą wezwania do zapłaty.
Z powyższego wynika, że w apelacji zostały podniesione najistotniejsze zarzuty spośród zarzutów wskaza-nych w opisie istotnych zagadnień dla komisji egzaminacyjnej, opracowanym na potrzeby egzaminu przez Ministerstwo Sprawiedliwości (Opis Istotnych Zagadnień). Skarżący w swojej pracy z zakresu prawa cy-wilnego oprócz większości wskazanych tam zarzutów, formułując także dodatkowe zarzuty znajdujące uzasadnienie w stanie faktycznym kazusu i zakresie zaskarżenia wskazanym przez niego. Jednocześnie należy przyjąć, że skoro Opis Istotnych Zagadnień nie ma mocy wiążącej i nie wskazuje jedynego prawi-dłowego rozwiązania to praca Skarżącego zawierająca większość ze wskazanych w nim zarzutów, w tym tych najistotniejszych, a dodatkowo inne również prawidłowe w stanie faktycznym kazusu zarzuty. Powyżej wskazane zarzuty i ich omówienie w uzasadnieniu wskazuje jednoznacznie, że Skarżący dostrzegł istotę zadania z prawa cywilnego i świadczy o prawidłowym zastosowaniu przepisów prawa i umiejętności ich interpretacji. Prawidłowe przytoczenie zarzutów apelacyjnych i ich uzasadnienie w rozumieniu przepisu art. 368 § 1 pkt 2 i 3 KPC uznawane jest za elementarne zadanie warsztatowe zawodowego pełnomocnika – tak stwierdził SN w postanowieniu z 27.10.2005 r. (III CZ 78/05, Legalis) oraz w uchwale z 22.02.2006 r. (III CZP 6/06, Legalis).
Nie sposób zgodzić się z zarzutem, że podnosząc zarzut z art. 320 KPC Skarżący nie uwzględnił jednak, że przepis ten ma charakter materialny. Otóż podstawą zastosowania przepisu 320 KPC jest wyłącznie uznanie sądu, że zachodzą szczególnie uzasadnione wypadki. Sentencja wyroku zasądzającego świadczenie przy zastosowaniu art. 320 KPC powinna zawierać dwa człony: jeden zawierający zasądzenie świadczenia i drugi zawierający rozłożenie tego świadczenia na raty. Ta druga część sentencji ma charakter konstytu-tywny i wkraczający w dziedzinę prawa materialnego (m.in. wyrok SN z 26.4.2006 r., V CSK 20/06, Lega-lis), uprawnia bowiem sąd z urzędu do modyfikowania treści łączącego strony stosunku cywilnoprawnego (w inny sposób niż określa to treść tego stosunku).
Nie można się zgodzić z twierdzeniem Egzaminatora, że w apelacji nie wskazano daty doręczenia powódce wyroku wraz z uzasadnieniem, bowiem nie ma takiego przepisu, który nakładałby taki obowiązek. Sąd może to ustalić na m.in. podstawie akt sprawy tj. zwrotki. Jednocześnie należy" podkreślić, że apelacja została złożona w terminie.
Mając na uwadze wskazane powyżej prawidłowe elementy pracy Skarżącego oraz to, że w rzeczywistym postępowaniu sądowym apelacja sporządzona przez Skarżącego zostałaby uwzględniona przez sąd II in-stancji, nawet przyjmując, iż praca Skarżącego z zakresu prawa cywilnego dotknięta jest pewnymi uchy-bieniami, to z całą pewnością nie są to uchybienia mogące skutkować odrzuceniem apelacji, czy też rażąco naruszać interes reprezentowanego klienta.
W ocenie skarżącego uchybienia te mogłyby prowadzić najwyżej do obniżenia oceny pracy, w ramach przyznanej ustawowo skali ocen od oceny dostatecznej do oceny celującej.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe argumenty należy stwierdzić, że Skarżący wskazał w pracy wszystkie rzeczywiście istotne kwestie dla rozstrzygnięcia zadania egzaminacyjnego, wskazując dodatkowo na problemy prawne nie dostrzeżone przez zespół przygotowujący kazus egzaminacyjny oraz samych egzaminatorów.
W świetle powyższego zasadne jest przyznanie pracy Skarżącego z zakresu prawa cywilnego oceny pozy-tywnej, nawet przy uwzględnieniu uchybień w pracy, których Skarżący nie kwestionuje.
Ponadto warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach komisja wystawiała oceny pozytywne zdającym, którzy wskazali wartość przedmiotu zaskarżenia taką samą jak Skarżący. Nadto niektórzy zdający mimo, że pisali opinię otrzymywali oceną pozytywną, zatem istniej pewien luz decyzyjny w ocenianiu przez Komisje. Rozwiązanie to jest bowiem także rozwiązaniem prawidłowym i uwzględniającym w należytym stopniu interes klienta.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyżej wskazane przez Skarżącego argumenty oraz dokonując dokładnej analizy prac Skarżącego stwierdzić należy, że Skarżący powinien uzyskać ocenę pozytywną z drugiej części (prawo cywilne).
W ocenach cząstkowych nie zawarto uzasadnienia dlaczego rzekome aspekty negatywne pracy przeważyły nad pozytywnymi w postaci spełnienia formy apelacji oraz postawienia właściwych zarzutów oraz ich uzasadnienia. Wskazać należy, iż zdający ma prawo do popełnienia pewnych błędów albowiem ustawo-dawca przewidział gradację ocen z poszczególnych części egzaminu, a nie dychotomię: wynik negatywny albo pozytywny. Błędy wskazywane przez Komisję, zgodnie z argumentacją przedstawioną powyżej, mogły jedynie stanowić podstawę do obniżenia oceny a nie dyskwalifikacji pracy egzaminacyjnej.
W ocenie Skarżącego sporządzona przez niego praca z prawa cywilnego pozwala na stwierdzenie, że wy-kazuje on przygotowanie do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata. Skarżący posiada niezbędny zakres wiedzy odnoszący się do zagadnienia stanowiącego przedmiot apelacji cywilnej oraz umiejętność jej sporządzania. Zważywszy, że jest to podstawowa i niezbędna umiejętność w zawodzie adwokata, a egzamin jest sprawdzeniem takich umiejętności, praca, która zawiera prawidłowy opis i uza-sadnienie istotnych kwestii prawnych oraz wskazuje na prawidłowy tok myślenia zdającego powinna zostać ocenione pozytywnie.
Mając powyższe na względzie, uznać należy, że Odwołanie jako słuszne i zasługuje w całości na uwzględ-nienie, dlatego wnoszę jak w petitum.
Z wyrazami szacunku
(podpis)
Załącznik:
– odpis odwołania.
