Aplikacje prawnicze: NSA decyduje o przyjęciu na aplikację

Od 2006 r. egzaminy na aplikacje prawnicze przeprowadzają komisje państwowe. Od tego czasu możliwe jest zaskarżanie ich wyników do sądu administracyjnego

– Sądowa kontrola egzaminów na aplikacje to dobre rozwiązanie – uważa Rafał Dębowski z Naczelnej Rady Adwokackiej. – Autorzy pytań i egzaminatorzy mogą się przecież mylić, dlatego osoba niezadowolona z uzyskanej oceny powinna mieć prawo do jej zakwestionowania.

Podważanie pytań

Jak podaje Iwona Kujawa, dyrektor Departamentu Nadzoru nad Aplikacjami w Ministerstwie Sprawiedliwości, po ubiegłorocznym egzaminie wstępnym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wpłynęło 56 skarg zdających, decyzje ministra zostały uchylone w dziewięciu sprawach.

– Do NSA trafiło 21 skarg kasacyjnych, w tym osiem złożył minister – informuje dyr. Kujawa. – W tym roku po wrześniowym egzaminie około 100 osób odwołało się od uchwał komisji do ministra.

Jakie są sposoby podważania wyników egzaminu? Osoby, którym do progu 100 pkt wymaganego do zaliczenia testu brakuje od jednego do trzech punktów, najczęściej kwestionują pytania egzaminacyjne. W skargach negują prawidłowość ich sformułowania, a także poprawność odpowiedzi, które mieli do wyboru. Twierdzą, że są niejednoznaczne, niezrozumiałe, nieoczywiste. Tymczasem pytanie prawidłowe to takie, do którego pasuje jedna prawidłowa i niewątpliwa odpowiedź wynikająca z przepisów, na których się ono opiera (sygn. VI SA/Wa 709/11).

Ta droga czasem przynosi sukces, gdyż sądy samodzielnie i merytorycznie badają pod tym właśnie kątem zarówno pytania, jak i odpowiedzi na nie. Dokonują ponownej oceny kwestionowanych pytań. Oceniają, czy zdający odpowiedzieli na nie poprawnie (sygn. VI SA/Wa 458/11), czy nie doszło do naruszenia prawa poprzez niejednoznaczność, mylący charakter, błędy redakcyjne oraz brak wyłącznie jednej prawidłowej odpowiedzi (sygn. VI SA/Wa 302/11).

– Jeżeli sąd uchyli prawomocnie decyzję ministra, to jest on związany wyrokiem. Wydaje nową decyzję zgodną ze wskazówkami jego uzasadnienia

– wyjaśnia dyr. Kujawa.

Oznacza to np., że jeśli komuś brakowało punktu do zdania i sąd stwierdził, że zakwestionowane pytanie było źle skonstruowane, dostaje za nie ten punkt, co przesądza o zaliczeniu egzaminu.

W dawniejszych wyrokach sąd stał na stanowisku, że pytania powinny odzwierciedlać brzmienie konkretnego przepisu, obecnie w orzeczeniach zwycięża pogląd, iż nie muszą ich wiernie przytaczać. Egzamin ma bowiem sprawdzić wiedzę kandydata, a nie jego pamięć (sygn. VI SA/Wa 624/09).

Niedopuszczalne są jednak pytania dotyczące zagadnień, co do których w doktrynie i orzecznictwie jest spór. Można natomiast weryfikować znajomość podstawowych zasad wykładni, umiejętność analitycznego myślenia i rozstrzygania prostych problemów interpretacyjnych (sygn. VI SA/Wa 229/11).

Raz tak, raz inaczej

Sądowi zdarzają się jednak rozbieżności w orzeczeniach. Przykładowo, jeden skład orzekający WSA zawyrokował, że do pytania w teście na aplikacje adwokacką i radcowską z 2010 r. dotyczącego przepisu prawa zamówień publicznych pasowały dwie odpowiedzi (sygn. VI SA/Wa 372/11), a inny orzekł, że było ono poprawne, ponieważ dobra była tylko jedna.

Podobnie dwojakie stanowisko zajął sąd w kwestii, czy można zmienić zakreśloną odpowiedź w teście. Jedni sędziowie uznali, że nie wolno robić żadnych prób zamazywania krzyżyka (sygn. VI SA/Wa 319/11), drudzy zaś orzekli, że w przepisach nie ma podstaw, aby ograniczać zdającemu możliwość poprawienia zaznaczonej wcześniej omyłkowo odpowiedzi (sygn. VI SA/Wa 194/11).

masz pytanie, wyślij e-mail do autora i.walencik@rp.pl

Więcej w serwisie:

Prawnicy, doradcy i biegli

»