W najbliższą sobotę, 30 września, odbędzie się egzamin wstępny na aplikacje: adwokacką i radcowską. Przez trzy miesiące wraz z Wydawnictwem C.H. Beck pomagaliśmy przygotować się do testu. Dziś publikujemy ostatni odcinek, a w nim pomagamy napisać odwołanie po ewentualnym oblaniu egzaminu.
Przykład
Leopold Chomiczewski przystąpił do egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką. Egzamin ten składał się z zestawu 150 pytań testowych. Za każdą poprawną odpowiedź kandydat otrzymywał jeden punkt. Warunkiem sine qua non otrzymania pozytywnego wyniku z egzaminu było uzyskanie 100 punktów. Kandydat z przedmiotowego testu otrzymał 99 punktów. Oznaczało to negatywną ocenę – co zostało stwierdzone uchwałą komisji egzaminacyjnej.
Po gruntownym przeanalizowaniu własnej pracy oraz wykazu prawidłowych odpowiedzi pan Leopold powziął wątpliwości co do poprawności jednego z pytań testowych. Mając to na uwadze, postanowił skorzystać z przysługującego mu prawa określonego w art. 75j ust. 3 i 4 ustawy z 26.05.1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn.: DzU z 2015 r. poz. 615 ze zm.) i odwołać się od uchwały komisji egzaminacyjnej.
Poniżej przedstawiamy projekt takiego odwołania.
Warszawa, 9 października 2017 r.
Leopold Chomiczewski ul. Oposowa 13 lok. 1 00-000 Warszawa Minister Sprawiedliwości Al. Ujazdowskie 11 00-950 Warszawa
za pośrednictwem
Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie
To już IV edycja kongresu dla liderów świata finansów
ODWOŁANIE OD UCHWAŁY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ NR 2 DO SPRAW APLIKACJI ADWOKACKIEJ PRZY MINISTRZE SPRAWIEDLIWOŚCI Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE
Ja, niżej podpisany, Leopold Chomiczewski, na podstawie art. 75j ust. 4 ustawy z 26.05.1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 615 ze zm., dalej: pr. adw.) w zw. z art. 138 § 2 k.p.a. wnoszę o uchylenie w całości uchwały nr 123456/2/2009 z 27.09.2017 r. Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ww. Komisję, z jednoczesnym wskazaniem, że pytanie nr 84 tegorocznego egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką nie zawiera żadnej poprawnej odpowiedzi, a co za tym idzie, uwzględnienie przy ponownym sprawdzeniu mojego testu udzielonej przeze mnie odpowiedzi w przedmiotowym pytaniu jako odpowiedzi poprawnej.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 75i ust. 1 pr. adw. egzamin wstępny polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 150 pytań zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. W przypadku pytania nr 84 warunek ten nie został spełniony, gdyż żadna z przedstawionych odpowiedzi nie jest prawidłowa.
Wykaz prawidłowych odpowiedzi do zestawu pytań testowych na egzamin wstępny na aplikację adwokacką i radcowską w 2015 r., opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, wskazuje odpowiedź C jako odpowiedź poprawną. W tymże wykazie jako podstawa prawna prawidłowości odpowiedzi wskazany został art. 49 k.r.o. Ustawodawca w art. 49 k.r.o. wymienia kategorie przedmiotów, które bezwzględnie nie mogą być objęte wspólnością majątkową małżonków w wyniku zawartej przez nich umowy. Nie ulega wątpliwości, że odpowiedzi A i B na przedmiotowe pytanie 84 są błędne, gdyż określają kategorie przedmiotów expressis verbis wskazanych – odpowiednio – w art. 49 § 1 pkt 1 i 5 k.r.o.
W żadnym wypadku nie można na pytanie 84, tj.: „Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, umowa majątkowa małżeńska może rozszerzyć wspólność majątkową na:", wskazywać odpowiedzi C jako odpowiedzi poprawnej, tj.: „prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy". Wnioskowanie a contrario, że skoro ustawodawca nie wskazał expressis verbis w art. 49 k.r.o. tej kategorii przedmiotów, to rozszerzenie takie jest dopuszczalne, jest rozumowaniem błędnym.
Przedmiotowa odpowiedź C ma charakter złożony. Oznacza to, że aby uznać ją za prawidłową, na każdą kategorię praw w niej wymienionych powinno być możliwe umowne rozszerzenie małżeńskiej wspólności majątkowej. Wziąwszy to pod uwagę, odpowiedź ta nie jest prawidłowa, gdyż wyklucza art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o.: „prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie".
Jedną z wymienionych kategorii w odpowiedzi C są prawa autorskie. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zajmuje się regulacją dotyczącą praw autorskich. Kwestia ta regulowana jest w ustawie z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm., dalej pr. aut.).
Treść pr. aut. ma konstrukcję dualistyczną. Ustawodawca wprowadza odrębny status prawny dla dwóch grup praw autorskich: art. 16 pr. aut. – osobiste prawa autorskie, art. 17–22 pr. aut. – majątkowe prawa autorskie. Zgodzić się należy z tezą J. Barty i R. Markiewicza (J. Barta, R. Markiewicz [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, „Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz", Łódź 2001, s. 194), że osobiste prawa autorskie „mogą mieć dla twórcy także znaczenie ekonomiczne, choć pozostające niejako na dalszym planie". W przypadku osobistych praw autorskich ustawodawca w art. 16 pr. aut. expressis verbis stanowi o ich niezbywalności.
Mając na uwadze przytoczoną regulację prawną, należy rozważyć niedopuszczalność rozszerzenia małżeńskiej wspólności majątkowej na prawa autorskie w kontekście art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o.
Prawa niezbywalne nie stanowią jednolitej kategorii. Doktryna definiuje je jako prawa, które nie mogą być przeniesione na inną osobę w drodze czynności prawnej – tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk [w:] „Komentarz do ustawy z 17.06.2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw", LEX/el. 2005, komentarz do art. 49 k.r.o.). Przez prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, określone w art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o., należy uznać te, które są ściśle powiązane z osobą uprawnionego. Odnośnie do osobistych praw autorskich słusznie zauważają J. Barta i R. Markiewicz (J. Barta, R. Markiewicz, op. cit., s. 195), że: „Autorskie prawa osobiste są tak ściśle związane z osobą twórcy, że nie można się ich zrzec ani zbyć".
Doktryna, wymieniając przykłady niezbywalnych praw, które mogą przysługiwać jednej osobie, wskazuje użytkowanie, służebności osobiste, prawo dożywocia – tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk, op. cit.). Niezbywalność każdego z tych praw jest expressis verbis wskazana przez ustawodawcę – odpowiednio art. 254, 300, 912 k.c. Ustawowy zakaz zbywalności dotyczy również osobistych praw autorskich (art. 16 pr. aut.).
Konstrukcja odpowiedzi C pytania nr 84 w żaden sposób nie pozwala rozstrzygnąć, jaki rodzaj praw autorskich miał na myśli autor pytania. Użyty przez autora zwrot „prawa autorskie" należ zatem definiować ustawowo. Ustawodawca w rozdziale 3 pr. aut. stanowi, że na treść prawa autorskiego składają się osobiste prawa autorskie oraz majątkowe prawa autorskie.
Mając na uwadze powyższe, wykazane zostało, że przedmiotowa odpowiedź C zawiera kategorie praw, tj. osobiste prawa autorskie, na które ustawodawca w art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o. wprowadza bezwzględny zakaz objęcia ich umowną majątkową wspólnością małżeńską, a co za tym idzie – odpowiedź C nie jest odpowiedzią prawidłową.
Autorzy pytań przy ich redagowaniu powinni zachować szczególną dbałość, by odpowiedź nie mogła budzić żadnej wątpliwości prawnej. Pouczenie kandydata na aplikację adwokacką, wchodzące w skład zestawu egzaminacyjnego, wskazywało, że: „prawidłowa jest odpowiedź, która w połączeniu z treścią pytania tworzy – w świetle obowiązującego prawa – zdanie prawdziwe". W przypadku pytania 84 warunek ten nie został spełniony.
Podzielić należy pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażony w uzasadnieniu wyroku z 6 marca 2008 r. (II GSK 414/07, Legalis), że: „Kandydat nie może ponosić dotkliwych konsekwencji niepoprawnego sformułowania pytania (...) kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat uzyskuje 1 punkt. Z tego unormowania wynika bezwzględny obowiązek zachowania szczególnej dbałości przy redagowaniu każdego zestawu pytań (...). Nie można też odmówić przyznania punktu za udzieloną odpowiedź, w której przekonująco wykazano, że pozytywnej odpowiedzi nie zawiera żadne z trzech pytań zestawu".
Mając na uwadze powyższe okoliczności, wnoszę jak w petitum.
Leopold Chomiczewski
Załączniki:
1) kserokopia uchwały nr 123456/2/2009 z 27.09.2017 r. Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie;
2) kserokopia (arkusz odpowiedzi).
