KAS szykuje rewolucję. Auta skonfiskowane pijanym kierowcom kupisz przez internet

Prace nad projektem nowelizacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.), którego celem jest elektronizacja postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez naczelników urzędów skarbowych w zakresie sprzedaży elektronicznej ruchomości, są już na ukończeniu. Obowiązujące przepisy (art. 107e u.p.e.a.) przewidują co prawda elektroniczną formę sprzedaży, ale jedynie nieruchomości i tylko za pośrednictwem systemu teleinformatycznego prowadzonego przez prywatny podmiot wybrany przez organ egzekucyjny. Domyślną formą jest licytacja tradycyjna odbywająca się najczęściej w budynku skarbówki.

Ponadto ogłoszenie o licytacji umieszcza się w miejscu, w którym ma się ona odbyć, na tablicy ogłoszeń organu egzekucyjnego, a także wszędzie tam, gdzie ów organ uzna to za celowe. Publikuje się je też w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie danego urzędu skarbowego. Zgodnie z art. 105a § 5 u.p.e.a. organ egzekucyjny może też zarządzić ogłoszenie licytacji np. w prasie.

Czytaj więcej

Prawo drogowe

Konfiskata pojazdów. Tyle budżet państwa „zarobił" na pijanych kierowcach

Od początku wejścia w życie przepisów o konfiskacie na aukcjach urzędów skarbowych sprzedano pona...

Tymczasem im więcej osób dowie się o przedmiocie licytacji, tym większa szansa na zwiększenie liczby licytantów, a co za tym idzie, uzyskanie wyższej ceny sprzedaży. Jest to istotne zwłaszcza w kontekście niedawnych zmian w prawie karnym, które wprowadziły instytucję przepadku pojazdu za popełnienie niektórych przestępstw drogowych w stanie nietrzeźwości. Po stwierdzeniu przepadku na rzecz Skarbu Państwa przez sąd, ich sprzedażą zajmują się właśnie naczelnicy urzędów skarbowych. Według ostatnich danych z końca sierpnia pod młotek poszło ponad 3200 pojazdów, które zostały sprzedane za ponad 13,3 mln zł (średnio 4 098 zł za jeden).

Obecnie jest 366 naczelników urzędów skarbowych działających jako administracyjne organy egzekucyjne uprawnione do stosowania egzekucji z ruchomości i nieruchomości. Dlatego Ministerstwo Finansów planuje stworzenie systemu JSP Egzekucja, dzięki któremu możliwa będzie automatyzacja procesu egzekucji administracyjnej w KAS. Zintegrowany z nim ma być właśnie portal eLicytacje KAS, co, jak przekonuje MF, usprawni działanie naczelników urzędów skarbowych przy stosowaniu egzekucji z ruchomości i nieruchomości. Za pośrednictwem portalu eLicytacje KAS będzie możliwa również sprzedaż praw majątkowych.

Obwieszczenia o licytacjach w jednym miejscu

W Portalu eLicytacje KAS będą publikowane również sporządzane przez naczelników urzędów skarbowych obwieszczenia i ogłoszenia o sprzedaży ruchomości, nieruchomości, o przetargu ofert czy sprzedaży z wolnej ręki oraz inne dokumenty związane ze zbywaniem ruchomości i nieruchomości.

Na ten właśnie aspekt zwraca uwagę dr Joanna Raglewska z zakładu prawa karnego wykonawczego Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Proponowana zmiana eliminuje obecną praktykę rozproszonego ogłaszania licytacji na stronach poszczególnych Izb Administracji Skarbowej. Często następuje to w miejscach nieintuicyjnych, takich jak chociażby w zakładkach obok ogłoszeń o zamówieniach publicznych czy depozytach. Warto odnotować również wprowadzenie publikowania rozstrzygnięć prowadzonych postępowań – zwraca uwagę dr Raglewska.

Jak podkreśla, istotnym usprawnieniem procedury egzekucyjnej będzie także stworzenie możliwości zdalnego udziału licytantów. – Pomysł zdalnego i nieograniczonego udziału licytantów z pewnością przyczyni się do zwiększenia ich liczby i uzyskania korzystniejszych kwot pieniężnych ze sprzedaży składników majątkowych. Dodatkową zaletą jest automatyzacja kontroli legalności przebiegu egzekucji, umożliwiająca weryfikację terminowości oraz poprawności publikowanych ogłoszeń, co ułatwia późniejszą kontrolę sądową i realizację środków zaskarżenia. Te założenia zasługują w pełni na aprobatę – ocenia ekspertka. Dodaje, że projekt zasadnie wprowadza także rezygnację z podawania w obwieszczeniach o licytacji szczegółowych danych zobowiązanego, realizując (zgodnie z RODO) zasadę minimalizacji danychosobowych, i w ten sposób chroniąc prywatność uczestników postępowania egzekucyjnego.

– Podsumowując, jak każda cyfrowa rewolucja, i ta niesie ze sobą pewne ryzyka. Część osób, zwłaszcza starszych, może zostać pozbawiona możliwości udziału w postępowaniach. Nie można też wykluczyć zagrożenia w postaci awarii systemu w kluczowym momencie licytacji. To jednak wyzwania, z którymi nowoczesne państwo musi sobie poradzić. Korzyści płynące z wprowadzenia przejrzystego, dostępnego dla wszystkich i skutecznego systemu sprzedaży egzekucyjnej wydają się bowiem oczywiste – konkluduje dr Raglewska.

Elektroniczne licytacje pomogą przeciwdziałać korupcji

W podobnym tonie wypowiada się mec. Szymon Gancewski, adwokat z firmy doradczej Olesiński i Wspólnicy.

– Utworzenie jednolitego systemu licytacji to z całą pewnością wyjście naprzeciw potencjalnym nabywcom i ogromne ułatwienie w dostępie do prowadzonych licytacji i ofert sprzedaży. W praktyce wiele zależy oczywiście od tego, jakiej jakości system zostanie przygotowany i wdrożony. Utworzenie centralnego systemu powinno także sprzyjać transparentności i zmniejszać ryzyko ewentualnych nieprawidłowości, przeciwdziałać korupcji, wspierać nadzór i raportowanie – wymienia mec. Gancewski. Jak dodaje, korzystanie przez organy z oficjalnego portalu to również sposób na unikanie podszywania się pod nie na popularnych w Polsce portalach z licytacjami lub ogłoszeniami. – Idealnie byłoby mieć jeden system, zarówno dla licytacji komorniczych, jak i tych prowadzonych przez KAS. Jednak dwa portale są na pewno lepsze niż aktualny bałagan na stronach organów i urzędów gmin lub papierowe obwieszczenia publikowane w ich siedzibach – wskazuje ekspert.

Obecnie od kilku lat działa i jest sukcesywnie rozszerzany portal do e-licytacji (zarówno ruchomości jak i nieruchomości) przeprowadzanych przez komorników sądowych. Krajowa Rada Komornicza postulowała wykorzystanie go również do sprzedaży w ramach egzekucji administracyjnej. Jednak rząd zdecydował, że zamiast powierzać te zadania prywatnej firmie, która obsługuje portal do elektronicznej egzekucji sądowej, stworzy własne narzędzie. W sumie jego wytworzenie ma kosztować 6,5 mln zł.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Deregulowanie po kawałku, czyli zmiany w e-licytacjach komorniczych

Zamiast całościowo przemodelować przepisy o e-licytacji Ministerstwo Sprawiedliwości zdecydowało,...

– Jesteśmy trochę zawiedzeni, bo można by było wykorzystać nasze wieloletnie doświadczenia z funkcjonowania elektronicznych licytacji, aczkolwiek rozumiem, że administracja chce portal, który będzie w pełni pod kontrolą państwa. Mimo wszystko dobrze byłoby, gdyby obydwa te portale: do egzekucji sądowej i administracyjnej zostały w jakiś sposób zintegrowane, tak, by użytkownik mógł do nich przejść z poziomu jednej witryny internetowej – mówi Sławomir Szynalik, prezes Krajowej Rady Komorniczej.

Prace nad budową portalu trwają od początku roku. Ich zakończenie jest planowane do 30 czerwca 2026 r. Wcześniej, do końca stycznia 2026 r. ma być gotowy pierwszy etap, który umożliwi sprzedaż ruchomości oraz zamieszczanie ogłoszeń, obwieszczeń i innych dokumentów dotyczących sprzedawanych ruchomości i nieruchomości. W drugim etapie będzie już możliwa również sprzedaż nieruchomości oraz praw majątkowych.

Etap legislacyjny: Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji