Sąd: akt mianowania prokuratora to informacja publiczna

Obywatel wystąpił do Prokuratora Okręgowego w Krakowie o udostępnienie informacji publicznej o przebiegu drogi zawodowej Prokuratora Rejonowego w Wieliczce, m.in. o kopie aktów nominowania. Prokurator Okręgowy nie wydał decyzji odmownej, lecz poinformował,  że akty te mają charakter dokumentów wewnętrznych i jako takie nie stanowią informacji publicznej podlegającej udostępnieniu. Ocenił zarazem, że w sprawie doszło do „nadużycia prawa do informacji publicznej".

Obywatel wniósł do WSA skargę na bezczynność organu. Udział w tym postępowaniu zgłosił Rzecznik Praw Obywatelskich, który dziś poinformował o wyroku jaki zapadł w tej sprawie 8 sierpnia 2019 r. RPO wniósł o uwzględnienie skargi i zobowiązanie prokuratury do rozpatrzenia wniosku skarżącego w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W swoim stanowisku dla Sądu Rzecznik przypominał, że Prawo dostępu do informacji publicznej - o którym mówi art. 61 ust 1 Konstytucji - obejmuje prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prokurator rejonowy jest organem władzy publicznej, a jego działalność jest objęta zakresem prawa do informacji publicznej. Dlatego i akt powołania prokuratora stanowi informację publiczną. Stanowisko takie wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 4 lutego 2016 r.

Zdaniem RPO, w sprawie tej nie zachodzą przesłanki odmowy udzielenia informacji publicznej z powołaniem się na ochronę prywatności osoby fizycznej.

Według Rzecznika pogląd, że akt nominowania prokuratora stanowi dokument wewnętrzny, prowadzi do naruszenia zasady jawności i powoduje brak transparentności procesu powołania prokuratorów. Transparentność tego procesu jest szczególnie istotna z uwagi na władcze kompetencje prokuratora dotyczące sfery praworządności i zaufanie publicznego do osoby sprawującej tę funkcję.

- Pojęcie dokumentu wewnętrznego nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę. Sądy administracyjne posługują się nim pomocniczo przy ocenie, czy wnioskowane informacje stanowią informację o sprawach publicznych. W tej sprawie nie sposób uznać, że informacja dotyczy dokumentu wewnętrznego. Akt powołania prokuratora nie może zostać uznany za dokument o charakterze roboczym, który dotyczy jedynie wewnętrznego działania organu. Z tego aktu wynikają bowiem kompetencje organu władzy publicznej - podkreślił RPO.

Ponadto uznał on za niepokojący - z uwagi na konieczność ochrony podstawowych praw i wolności - zarzut Prokuratora Okręgowego w Krakowie co do nadużycia przez skarżącego prawa do informacji publicznej.

- Z ustawy o dostępie do informacji publicznej nie wynika konieczność uzasadnienia wniosku o jej udostępnienie. Nadużycie tego prawa polega zaś na próbie osiągnięcia celu innego niż troska o dobro publiczne, jakim jest prawo do przejrzystego państwa i jego struktur, przestrzeganie prawa przez podmioty życia publicznego, jawność działania organów władzy. Przez nadużywanie prawa do informacji można bowiem skutecznie paraliżować działanie organów administracji publicznej - wyjaśnił RPO.

Zauważył, że Prokurator Okręgowy w Krakowie nie wyjaśnił, dlaczego uznał, że skarżący domaga się aktów powołania prokuratora w celach sprzecznych z ustawą. Nie wskazał również na ewentualny negatywny wniosku dla funkcjonowania organu.

- Zarzut nadużycia prawa należy więc uznać za nietrafiony i mogący mieć na celu wywołanie efektu mrożącego, a w konsekwencji ograniczenie liczby wniosków o udostępnienie informacji publicznej kierowanych do Prokuratury Okręgowej w Krakowie - wskazuje RPO.

WSA uwzględnił skargę. Wyrok jest nieprawomocny. Można się od niego odwołać do Naczelnego Sądu Administracyjnego.