Ustanowienie przez radę gminy innych zasad głosowania niż dopuszczone ustawą - skutki

Ustanowienie innych zasad głosowania niż dopuszczone ustawą jest niezgodne z prawem i daje organowi nadzoru prawo stwierdzenia nieważności uchwały lub orzeczenia o jej niezgodności z prawem.

Publikacja: 18.09.2018 05:30

Ustanowienie przez radę gminy innych zasad głosowania niż dopuszczone ustawą - skutki

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie zaciągnięcia kredytu długoterminowego w związku z inwestycją drogową. Mamy wątpliwości, co do procedury głosowania, ponieważ na piętnastu radnych, obecnych było jedenastu. Jednak uchwałę przyjęto pięcioma głosami, sześciu radnych wstrzymało się. Czy regionalna izba obrachunkowa może podważyć uchwałę?

Czytaj także: Uchwała rady gminy sprzeczna z prawem jest nieważna

Analiza zapytania wymaga odniesienia się do przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej ustawa). W art. 17 ust. 1 tej ustawy postanowiono, że w skład rady wchodzą radni w liczbie piętnastu w gminach do 20 tys. mieszkańców. Zatem wnioskować należy, że gmina, w której doszło do owego głosowania ustawowo liczy 15 radnych. Ustalenie to ma zaś kluczowe znaczenie dla sposobu obliczenia wielkości głosów przy podejmowaniu uchwał przez radę gminy.

I tak, zasadniczo, co wynika z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów, w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba, że ustawa stanowi inaczej. Jest to, więc podstawowy tryb podejmowania uchwał przez organ stanowiący gminy.

Co jednak istotne, zmodyfikowany wymóg dotyczy uchwał w sprawie zaciągania zobowiązań finansowych przez gminę. Jak bowiem postanowiono w art. 58 ust. 1 i 2 ustawy – uchwały i zarządzenia organów gminy dotyczące zobowiązań finansowych wskazują źródła, z których zobowiązania te zostaną pokryte. Wspomniane uchwały rady gminy zapadają bezwzględną większością głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu rady. Wyjątkowy tryb podejmowania tego typu uchwał jest podkreślany m.in. w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 8 marca 2016 r. (sygn. akt III SA/Lu 1366/15).

W kontekście podanego stanu faktycznego warto przytoczyć również stanowisko (nadal aktualne) podane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 września 1993 r. (sygn. akt SA/Ka 1351/93). Wskazano tam m.in., że ustanowienie innych zasad głosowania niż dopuszczone ustawą jest niezgodne z prawem i daje organowi nadzoru prawo stwierdzenia nieważności uchwały lub orzeczenia o jej niezgodności z prawem. Dalej podkreślono: „Ustawa nie określa bliżej jak należy rozumieć »bezwzględną większość«". Wyjść trzeba od niewątpliwej zasady niepodzielności głosu, a więc od tego, że jeden głos jest zawsze minimalną jednostką obliczeniową w każdym głosowaniu. Przy nieparzystej liczbie głosujących nie da się, zatem stosować reguły „50 procent + 1 głos". Bezwzględną większością głosów jest pierwsza liczba naturalna przewyższająca połowę ważnie oddanych głosów".

Na podstawie ww. przepisów, w zbliżonym stanie faktycznym ważne stanowisko zajęło Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie w uchwale z 22 lipca 2014 r. (Nr 19.228.2014). Tam – w sytuacji głosowania w obecności jedenastu radnych, pięciu głosów za uchwałą, jeden głos przeciw uchwale, pięć – wstrzymujących od głosu – Kolegium wskazało, że zasada bezwzględnej większości głosów nie została zachowana, co dalej skutkowało stwierdzeniem istotnego naruszenia prawa przez ww. organ. Przenosząc istotę ww. orzeczenia na zapytanie gminy uznać należy, że uchwała podjęta pięcioma głosami radnych, przy sześciu głosach wstrzymujących – przy założeniu głosowania przez jedenastu radnych, została przyjęta w wadliwym głosowaniu. W ten sposób nie uzyskano, bowiem ustawowo wymaganej bezwzględnej większością głosów, w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu rady, a co najwyżej zwykłą większość głosów. Naruszono, więc procedurę podejmowania ww. uchwały. ?

—Marcin Nagórek, radca prawny

Podstawa prawna: ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 994 ze zm.).

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie zaciągnięcia kredytu długoterminowego w związku z inwestycją drogową. Mamy wątpliwości, co do procedury głosowania, ponieważ na piętnastu radnych, obecnych było jedenastu. Jednak uchwałę przyjęto pięcioma głosami, sześciu radnych wstrzymało się. Czy regionalna izba obrachunkowa może podważyć uchwałę?

Czytaj także: Uchwała rady gminy sprzeczna z prawem jest nieważna

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP