W wyroku NSA z 21 listopada 2006 r. (sygn. II GSK 194/06, LEX nr 290143) podkreślono, że nie oznacza to, że co najmniej 8 radnych musiałoby wziąć udział w głosowaniu. Oddanie głosu jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem radnego. Liczba radnych obecnych w trakcie głosowania oraz liczba oddanych głosów nie muszą się pokrywać. Dla uzyskania wymaganego quorum, zgodnie z art. 14 ust. 1 u.s.g., potrzebna jest obecność co najmniej 8 radnych podczas głosowania. Gdyby jednak np. jeden z radnych wstrzymał się od głosu, nie prowadziłoby to do braku quorum.
W wyroku NSA we Wrocławiu z 18 września 1990 r. (sygn. SA/Wr 849/90, LEX nr 10161) stwierdzono, że – w przypadkach budzących wątpliwości – rzeczą osoby prowadzącej obrady (czyli zasadniczo przewodniczącego rady gminy – art. 19 ust. 2 u.s.g.) jest sprawdzenie quorum bezpośrednio przed głosowaniem. Również każdy radny ma prawo wnosić o weryfikację quorum.
Wymóg zwykłej większości głosów oznacza, że za podjęciem uchwały powinno opowiedzieć się więcej radnych niż przeciwko. W takim przypadku nie uwzględnia się głosów wstrzymujących się. W wyroku NSA w Krakowie z 20 grudnia 1994 r. (sygn. SA/Kr 2423/94, ONSA 1995/4/182) wyjaśniono, że jeżeli przedmiotem głosowania jest wybór jednego spośród kilku rozwiązań, to przez zwykłą większość należy rozumieć taką liczbę głosów optujących za jednym z tych rozwiązań, która jest większa od liczby głosów przypadających osobno na każdą jego alternatywę. W sytuacji, gdy wymagana jest bezwzględna większość głosów, konieczne jest uzyskanie co najmniej o jeden głos więcej od sumy pozostałych ważnie oddanych głosów, czyli głosów przeciwnych i wstrzymujących się (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 11 maja 2011 r., sygn. II SA/Po 188/11, LEX nr 795690). W wyroku NSA z 8 sierpnia 2012 r. (sygn. II OSK 467/12, LEX nr 1252080) wyrażono pogląd, że nie każde głosowanie musi zawierać możliwość wstrzymania się od głosu.
Przykład:
Załóżmy, że do podjęcia uchwały potrzebna była obecność co najmniej połowy ustawowego składu rady (8 radnych) oraz bezwzględna większość głosów. Na sali obrad było obecnych i głosowało 8 radnych, przy czym 4 głosowało za przyjęciem projektu uchwały, 2 przeciwko, a 2 wstrzymało się od głosu. W takim przypadku nie uzyskano wymaganej większości głosów (5 głosów za podjęciem uchwały), co spowodowało, że ta uchwała nie została podjęta. Jak podkreślono w wyroku WSA w Lublinie z 10 listopada 2009 r. (sygn. II SA/Lu 402/09, LEX nr 589175), remisowy wynik nie oznacza, że rezultat głosowania nie został osiągnięty, w związku z czym trzeba powtórzyć głosowanie. Nieuzyskanie wymaganej większości powoduje, że głosowany projekt uchwały został odrzucony. W wyroku tym stwierdzono, że u.s.g. nie zawiera norm zezwalających na powtórzenie głosowania, które uchylałoby skutki poprzedniego głosowania, ale statut gminy może wprowadzać szczegółowe rozwiązania dopuszczające taką możliwość. Natomiast w razie braku stosownej regulacji w statucie, powtórzenie głosowania mogłoby nastąpić tylko w razie zaistnienia istotnych i nie dających się usunąć wątpliwości co do przebiegu głosowania, obliczenia jego wyników lub wprowadzenia w błąd radnych co do zasad głosowania.
W art. 25a u.s.g. zastrzeżono, że radny nie może brać udziału w głosowaniu, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego. Radny podlega wyłączeniu także wówczas, gdy jego interes jest zbieżny z interesem gminy (por. np. wyrok WSA w Kielcach z 20 grudnia 2017 r., sygn. II SA/Ke 780/17, LEX nr 2424494).
Jawność głosowania
W orzecznictwie podkreśla się, że wprowadzenie zasady nakazującej podejmowanie uchwał w głosowaniu jawnym, wiąże się przede wszystkim z realizacją konstytucyjnej zasady – prawa obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Odstępstwa od zasady podejmowania uchwał w głosowaniu jawnym mogą nastąpić tylko mocą ustawy (por. np. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28 kwietnia 2016 r., sygn. II SA/Go 227/16, LEX nr 2039604). Nie można zawrzeć takich regulacji w statucie gminy. Ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych zmodyfikowano art. 14 u.s.g., w związku z czym, od następnej kadencji rady gminy, głosowania jawne na sesjach rady będą musiały odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Jeżeli przeprowadzenie głosowania w taki sposób nie będzie możliwe z przyczyn technicznych, trzeba będzie przeprowadzić głosowanie imienne. Imienne wykazy głosowań radnych będą podawane niezwłocznie do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w gminie.
