Zarządzenia - forma podejmowania władczych rozstrzygnięć przez wójta

Zarządzenia jest formą podejmowania władczych rozstrzygnięć przez wójta. Nienazwanie danego aktu zarządzeniem nie pozbawia go tego charakteru.

Publikacja: 26.03.2019 04:50

Zarządzenia - forma podejmowania władczych rozstrzygnięć przez wójta

Foto: Fotorzepa, Magda Starowieyska

- Wójt wydał zarządzenie inne niż porządkowe. Czy wojewoda może kwestionować legalność tego aktu?

Tak.

Zgodnie z art. 85 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) działalność gminna podlega nadzorowi, sprawowanemu na podstawie kryterium zgodności z prawem. Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych – regionalna izba obrachunkowa (art. 86 u.s.g.). W myśl art. 90 u.s.g. wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma obowiązek przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia.

Czytaj także: Wójt może udzielać upoważnień, ale tylko w granicach prawa

Akty ustanawiające przepisy porządkowe wójt powinien przekazać wojewodzie w ciągu 2 dni od ich ustanowienia. Uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium oraz inne uchwały rady gminy i zarządzenia wójta, objęte zakresem nadzoru regionalnej izby obrachunkowej, przekazuje się - na wskazanych wyżej zasadach - tej izbie. Zgodnie z art. 91 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne.

O nieważności uchwały lub zarządzenia, w całości lub w części, orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia mu danego aktu. Na tle tych przepisów powstała wątpliwość, czy nadzorowi wojewody podlegają także zarządzenia wójta, które nie ustanawiają przepisów porządkowych. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 16 września 2003 r. (sygn. II SA/Wr 854/03, LEX nr 82901) wyróżnienie zarządzeń porządkowych jako podlegających doręczeniu wojewodzie ma na celu to, aby te zarządzenia poddać nadzorowi w ściśle oznaczonym terminie. Z art. 90-91 u.s.g. nie można natomiast wywodzić, że zarządzenia inne niż porządkowe nie podlegają nadzorowi wojewody. Pojęcie działalności gminnej, podlegającej nadzorowi, powinno być rozumiane szeroko.

Zgodnie z art. 88 u.s.g. organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 21 marca 2018 r. (sygn. IV SA/Gl 48/18, LEX nr 2479871) zwrócono uwagę, że stanowi to podstawę do zażądania przez wojewodę od wójta doręczenia mu zarządzeń wójta, w celu zbadania, czy występują przesłanki do wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia ich nieważności. Rozstrzygnięcie nadzorcze może więc dotyczyć każdego zarządzenia wójta, ale może przy tym powstać wątpliwość jak należy rozumieć pojęcie „zarządzenia". Zgodnie z wyrokiem NSA z 23 czerwca 2016 r. (sygn. II OSK 1272/16, LEX nr 2083393) zarządzenia są formą aktu władczego, jednostronnego – normatywnego (zarządzenie porządkowe), ogólnego – wewnętrznego (regulamin urzędu gminy) czy jednostkowo-konkretnego (np. dotyczącego zatrudniania lub zwalniania kierowników gminnych jednostek organizacyjnych). W sytuacji, gdy wola organu gminy ma formę prawną władczego aktu opartego na przepisach prawa administracyjnego, to –niezależnie od charakteru kształtowanych stosunków prawnych i ich skutków - ten akt podlega nadzorowi administracyjnemu. W wyroku NSA z 29 czerwca 2017 r. (sygn. I OSK 2828/16, LEX nr 2338476) stwierdzono, że zarządzenia są prawną formą realizacji kompetencji wójta jako organu wykonawczego gminy, choć nie są jedyną formą działania wójta, który wydaje także decyzje, postanowienia, działa w formach cywilnoprawnych oraz materialno-technicznych i w formach niewładczych. Podkreślono, że zarządzenie jako akt, o którym mowa w art. 91 ust. 1 u.s.g., nie ogranicza się do zarządzeń w sprawach wyliczonych w u.s.g.

Autorka jest radcą prawnym

podstawa prawna: art. 85-88, art. 90-94 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 506)

- Wójt wydał zarządzenie inne niż porządkowe. Czy wojewoda może kwestionować legalność tego aktu?

Tak.

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP