Sędziowie nie wysyłają pytań do Luksemburga dlatego, że nagle nabrali wątpliwości, jakie znaczenie ma prawo europejskie w ich orzecznictwie. To raczej wyraz bezradności w sporze o reformę sadownictwa.
Dla sporej części środowiska sędziowskiego Trybunał Konstytucyjny stał się instytucją niewiarygodną, która nie jest w stanie obiektywnie zważyć racji i zastrzeżeń niekonstytucyjności wprowadzonych zmian.
Z pomocą ma przyjść TSUE, ale czy przyjdzie? Wątpię. Mimo różnych zawiłych interpretacji nie przekona mnie, że przyznanie racji sędziom zmieni prawną sytuację w Polsce.
Formuła pytania prejudycjalnego służy rozwianiu wątpliwości w związku ze stosowaniem prawa unijnego. A odpowiedzi nie mają mocy uchylania krajowych ustaw czy przepisów. Mogą być jedynie merytorycznym paliwem dla sędziów w sporze z władzą polityczną.
Nie do końca jest też pewne, jak zachowa się TSUE. Wyrażane nadzieje, że ma przyjść obrońcom łamanej konstytucji z odsieczą, uważam za publicystykę.
Nie wierzę, że istnieje coś takiego jak prawnicza czy sędziowska międzynarodówka, która udzieli wsparcia buntującym się przeciwko kontrowersyjnym zmianom w wymiarze sprawiedliwości.
TSUE działa w traktatowych karbach, a wpływ państw członkowskich też jest istotny. Nie wszyscy w UE chcą, aby po „polskim precedensie" międzynarodowy sąd zaglądał na ich podwórka. Choćby władzom w Madrycie nie byłoby w smak, gdyby Luksemburg oceniał, czy sądy królestwa są na tyle obiektywne i niezależne, aby osądzić buntowników z Katalonii. Warto mieć na uwadze ten kontekst, gdyż wiara w moc TSUE może się okazać złudna.
