W wtorek rano, kilkanaście minut przed dziewiątą, w Sejmie rozpoczęło się wielogodzinne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Po sprawdzeniu kworum padły pierwsze wnioski. Najpierw o wysłuchanie publiczne, potem o odrzucenie projektu noweli do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.
Po burzliwej dwugodzinnej dyskusji w głosowaniu wnioski przepadły (10 za i 1 3 przeciw). Podobnie przepadło kilka wniosków o zarządzenie przerwy. Nie pomogły argumenty opozycji, że projekt jest niezgodny z konstytucją.
Co podnosili posłowie? Wybór sędziów-członków KRS przez Sejm, wygaszenie kadencji obecnych członków i podział KRS na dwa zgromadzenia. Projekt krytykowali także obecni na posiedzeniu przedstawiciele stowarzyszeń sędziowskich, rzecznika praw obywatelskich oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
– Sądy w państwach UE muszą sobie wzajemnie ufać – mówiła Barbara Grabowska-Moroz z HFPC.
Sędzia Waldemar Żurek, rzecznik KRS, apelował o rozwagę i racjonalne podejście do zmian.
– Sędziowie polscy są sędziami unijnymi. Co się stanie, kiedy np. sąd niemiecki nie uzna wyroku sądu polskiego, bo uzna, że ten został powołany na urząd niezgodnie z konstytucją? – pytał Żurek.
Tomasz Marczyński, wiceprezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, podkreślał, że Rada ma być organem niezależnym, a poprzez wybór przez polityków wikła się sędziów w rozgrywki polityczne. Irena Kamińska, prezes Stowarzyszenia Sędziów Themis, zapewniała, że sędziowie, krytykując nowelę, walczą z rządem nie tylko o dobre, konstytucyjne przepisy.
Po serii opinii za i przeciw ustawie komisja przystąpiła do prac nad konkretnymi przepisami. Na art. 1 utknęła na kilka godzin. Podczas dyskusji bowiem ze strony autorów propozycji padły słowa, z których wynikało, że środowiska sędziowskie będą miały prawo do zgłaszania swoich kandydatów do KRS.
Poszło o zapis projektu, że „stowarzyszenia zrzeszające sędziów mogą przedstawiać marszałkowi Sejmu rekomendacje dotyczące zgłoszenia kandydatów na członka Rady". Opozycja pytała, czy oznacza to możliwość zgłaszania kandydatów do KRS także przez stowarzyszenia sędziowskie. Posłowie opozycji i obecni na posiedzeniu sędziowie domagali się od Marcina Warchoła, wiceministra sprawiedliwości, potwierdzenia, że tak rzeczywiście zostanie to zapisane. Ponieważ do deklaracji nie doszło, a przedstawiciele resortu nie potrafili jednoznacznie zaspokoić ciekawości i dociekliwości sędziów, głosowanie nad art. 1 przełożono na później. Posłowie opozycji protestowali.
– Po co mamy pracować dalej nad czymś, co nie wiadomo, czy potem nie zostanie zmienione – pytała poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz.
Przewodniczący komisji Stanisław Piotrowicz, poseł PiS, tłumaczył, że można ominąć punkt sporny i przejść do dalszych artykułów. Zapewniał też, że w środę nie będzie głosowania nad całością projektu, choć komisja będzie pracować do oporu. To ostatnie twierdzenie skierowane było do posłów opozycji, którzy negowali niemal każdą z propozycji, powielając znaną już argumentację.
Trudno się oprzeć wrażeniu, że wtorkowym pracom komisji towarzyszył spory chaos. Dalszy ciąg prac nad ustawą rozpocznie się w środę o godz. 12.
Projekt Poselski, PROPOZYCJE RZĄDOWE
Reforma Krajowej Rady Sądownictwa
Nowelizacja przewiduje:
- wygaszenie kadencji 15 członków Rady będących sędziami po 30 dniach od wejścia noweli w życie; następnych członków wybrać miałby już Sejm;
- wygaśnięcie kadencja rzecznika dyscyplinarnego sędziów;
- podział KRS na dwa zgromadzenia. W skład nowego pierwszego Zgromadzenia KRS wejść mają: pierwszy prezes Sądu Najwyższego, prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, minister sprawiedliwości, osoba powołana przez prezydenta, czterech posłów i dwóch senatorów. Drugie Zgromadzenie ma tworzyć 15 sędziów wszystkich szczebli wybieranych przez Sejm, a zgłaszanych przez kluby poselskie i marszałka Sejmu.
